Laois konderria
Laois konderria (gaeleraz Contae Laoise) Irlandako erdialdean dago kokatuta, Leinsterreko probintzian. 1.719 km2-ko azalera dauka eta 80.559 biztanle zituen 2011an. Portlaoise dauka hiriburu eta hiri nagusia.
Laois konderria | |||
---|---|---|---|
Irlandako Errepublika | |||
Administrazioa | |||
Estatu burujabe | Irlandako Errepublika | ||
Province of Ireland | Leinster | ||
ISO 3166-2 | IE-LS | ||
Hiriburua | Portlaoise | ||
Zatiketa | ikusi
| ||
Geografia | |||
Koordenatuak | 53°00′N 7°24′W / 53°N 7.4°W | ||
Azalera | [convert: invalid number] km² | ||
Mugakideak | Offalyko konderria, Kildareko konderria, Carlowko konderria, Kilkennyko konderria eta Tipperaryko konderria | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 67.012 (2016) | ||
Dentsitatea | Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragilea bizt/km² | ||
Ordu eremua | UTC±00:00 | ||
Matrikula | LS | ||
laois.ie |
Hiri eta herriak
aldatu- Portlaoise/Port Laoighise (20.145 biztanle), hiriburua.
- Portarlington/Cúil an tSúdaire (7.788) Laois eta Offalyren artean
- Mountmellick/Móinteach Mílic (4.137)
- Abbeyleix/Mainistir Laoise (2.569)
Historia
aldatuJakina da k.a. 8.500 urte inguruan jadanik talde ehiztari-biltzaileak izan zirela eremuotan. Neolito garaian (k.a. 4.000-2.500) basoak soildu eta zekaleak landatu ziren.
Kristautasuna VI mendean iritsi zen. San Canicek Aghaboe abade-etxea sortu zuen eta San Mochuak Timahoe monasterioa. Rock of Dunamase gaztelua ere garai hartakoa da.
XII mendean normandiarrek lurraldea konkistatu eta leinster probintzian sartu zuten. Gotorleku ugari altxatu eta erabat kontrolatu zituzten lurrik onenak, bertako buruzagiek zohikaztegietara alde egin behar izan zutelarik.
1556an sei lurralde batu eta konderria osatu zuten. Konderriaren izena Queen's County ("Erreginaren konderria") zen Maria I.a Ingalaterrakoaren erregealdian egin baitzen. Sei lurraldeen artean Leix (irlanderaz "Laois") nagusituz joan zen. Hurrengo mendean bi kolonizazio aro ezagutu zituen Laoisek eta ingelesez bete zen.
XIX mendeko Gosete Handiak gogor jo zuen konderria eta populazioa nabarmen jeitsi zen, asko hil egin ziren eta beste askok atzerrira alde egin zuten.
Irlandako Errepublika sortzean konderriaren izena Laoighis eta Leix bihurtu zen eta 2001etik aurrera Laois da. Hala ere lurrak salerosterakoan oraindik Queen's County izena ere erabiltzen da.
Ekonomia
aldatuAbeltzaintza da jarduera ekonomiko nagusia. 230.000 abelburu daude, biztanle bakoitzeko hiru. Zohikatza ere garrantzitsua da konderriaren ekonomian. Industriagune txiki batzuk badaude herri handenetan kokaturik, baina 1.500 pertsonek baino ez dute sektore horretan lan egiten.
Ondasun nabarmenak
aldatu- Rock of Dunamase gazteluaren aztarnak
- Durrow gaztelua
- Timahoe dorrea
- Emo Court jauregia
Pertsona ezagunak
aldatu- Cecil Day-Lewis (1904-1972), poeta.
Iruditegia
aldatu-
Rock of Dunamase gazteluaren aztarnak
-
Emo Court jauregia
Kanpo estekak
aldatu{{#coordinates:}}: cannot have more than one primary tag per page