Lankide:Mazkariano/Proba orria

KUBOA

Zer da?

Kuboa hexaedro erregularra da. Izan ere, kuboaren aurpegi guztiak berdinak dira.

Bi hexaedro mota daude:

-Hexaedro irregularra: hexaedro honen aupergiak ezberdinak dira.

-Hexaedro erregularra: hexaedro honen aurpegiak berdinak dira, hau da, karratuak. Hexaedro mota honi kuboa deitzen zaio.

Osagaiak

Kuboa osatzen duten elementuak honako hauek dira:

• Aurpegia: kuboa mugatzen duen eskualde karratu bakoitza da.
  • Guztira sei aurpegi ditu.
  • Aurpegi bakoitzak beste lau aurpegi ditu elkarren ondoan.
  • Aurpegiak elkarrengandik paraleloak dira: 2, 2 eta 2 aurpegi paralelo daude.

Aurreko eta atzeko aurpegiak paraleloak dira

Beheko eta goiko aurpegiak paraleloak dira

Ezkerreko eta eskuineko aurpegiak paraleloak dira

• Ertza: bi aldeko alde komuna da.
  • Guztira hamabi ertz ditu.
  • Ertz bakoitzerako beste ertz batzuk daude, konkurrenteak, paraleloak edo gurutzatzen direnak

Ertz konkurrenteak

Ertz paraleloak

Ertz gurutzatuak

• Erpina: 3 aurpegik puntu komun bat dute, kuboaren erpina deitzen dena.
  • Guztira, zortzi erpin daude.

• Diagonala: kontrako bi aurpegi lotzen dituen lerroa da.
  • Aurpegiaren erpin batetik kontrako erpinera lerro bat marrazten da. Horri, kuboaren diagonala deitzen zaio.
  • Guztira, kuboaren lau diagonal daude. Puntu bakar batean mozten dira.

• Erdigunea: kuboaren diagonalen elkargunea da.
  • Simetria-zentroa da.

Kuboaren neurriak

• Azalera: kuboaren barruko gainazalaren neurria da.

Oina eta altuera biderkatuz, karratuaren azalera kalkulatu daiteke.

Sei karratu dituenez, ondoren, karratu bakoitzaren azalera sei aldiz biderkatu behar da.

• Bolumena: kuboak okupatzen duen espazioa da.

Luzera, zabalera eta altuera biderkatuz, kuboaren bolumena kalkulatu daiteke.

Gure inguruan, mota askotako kuboak daude

Rubik kuboa	Eraikuntza jolasak
Buruhausgarria hau sei koloretako aurpegiz osatuta dago. Helburua, piezak mugituz koloreak osatzea da. Jolasaren abantailak: arreta eta oroimena lantzea, auto-estima eta pazientzia hobetzea, adimena eta sormena sustatzea, gaitasun biso-espaziala garatzea, kinestesia eta motrizitate fina lantzea, etab.	Jolas hauek, mota desberdinetako eraikinak egiteko erabiltzen dituzte haur eta gaztetxoek. Jolasaren abantailak: sormena eta irudimena garatzea, arreta eta pazientzia hobetzea, elkarrekintzak eta harremana sustatzea, inguruan dauden elementu desberdinak irudikatzea...
Zakarrontzi kuboak	Zenbakiak ikasteko kuboak
Zakarrak botatzen diren ontziak dira. Hainbat koloretako kuboak daude. Izan ere, zakarrak hainbat kubo desberdinetan birziklatu behar dugu eta lau zakorrontzi edukitzea da egokiena: organikoarena (jatekoa eta usteltzen diren jatekoak deribatuak botatzeko), plastikoarena (plastikoa, plastikozko ontziak...) beirarena (beira eta bere deribatuak) eta papela+kartoia (papela eta kartoiarekin zerikusia dituzten gauzak).	Kubo bakoitzean zenbaki bat marraztuta dago.