Lankide:Anarkobuda/saroiak
Sarobeak edo Saroiak, kuriositatez betetako lurrak Antzinako garaietara garamazkiten lur eremuak dira sarobeak (euskera batuan, saroiak edo kortak). Ez ziren itxiak, eta erabilpen berezia zuten. Beti, edo ia-ia beti, ondoan jentil-baratza bat (cromlech) edo judu-mahai bat (dolmen) daukate, 5-10 metroko distantzian. Erdi-erdian mugarri bat, artamugarria, eta bazterretan borobila itxiz, beste mugarri batzuk, baztermugarriak. Neurriak ere jakinak, normalean: 12 gorabilako erradioa. Gorabila batek 7 giza-bete ditu, eta giza-bete batek 7 oin. Oin batek 0,28 metro. Giza-bete batek 1,96 metro. Gorabila batek 13,72 metro. 12 gorabilek 164,64 metro. Urumea inguruan badakigu 40 sarobe behintzat bazirela, eta horietako gehienak gaur egungo Hernaniko mugetan. Kuriositate gisara, 1025eko lehendabiziko dokumentu hartan 17 sarobe izen aipatzen dira, toponimo horietatik 15 bizirik daude gaur egun: Arainiuarr, Lastaola, Legarralde, Zuloeta, Ammunola, Mentauio, Anziz, Gierala, Muez, Macurssola, Guaragarze, Urtarzando, Izarrlegui, Apparren eta Eualibia.