Lankide:Aitzolete/History of computing hardware
.svg)
Ordenagailu elektromekanikoak aldatu
Informatika modernoaren aroa Bigarren Mundu Gerra baino lehen eta Bigarren Mundu Gerra bitartean garatzen hasi zen. Garai honetan eraikitako ordenagailu digital gehienak elektromekanikoak ziren: etengailu elektrikoek errele mekanikoak gidatzen zituzten kalkuluak burutzeko. Gailu hauek funtzionamendu-abiadura baxua zuten eta azkenean konputagailu elektriko askoz azkarragoek ordezkatu zituzten, jatorriz huts-hodiak erabiltzen zituztenak.
Z2 izan zen errele elektromekanikoko lehenbiziko ordenagailua, eta Konrad Zuse ingeniari alemaniarrak sortu zuen 1940an. Bere aurrekari izan zen Z1-arekiko hobekuntzak ekarri zituen; memoria mekaniko bera erabiltzen zuen arren, aritmetika eta kontrol logika errele elektrikoen zirkuituekin ordezkatu zituen. [1]
Urte berean, kriptologo britainiarrek bonba izeneko gailu elektromekanikoak eraiki zituzten Bigarren Mundu Gerran Alemaniako Enigma- makinekin zifratutako mezu sekretuak deszifratzen laguntzeko. Bonbaren hasierako diseinua 1939an sortu zuen Alan Turing- ek Bletchley Parkeko Erresuma Batuko Government Code and Cypher School-en (GC&CS) 1940an . Gordon Welchman- ek hobekuntza nabarmenak egin zizkion asmakuntzari. Ingeniaritza diseinua eta eraikuntza Britainia Handiko Tabulating Machine Companyko Harold Keen-en lana izan zen. 1938an Marian Rejewski Poloniako Zifratze Bulegoko kriptologoak diseinatutako gailu baten garapen nabarmena izan zen, " bonba kriptologikoa " ( polonieraz : "bomba kryptologiczna" ) bezala ezagutzen zena.
1941ean, Zuse-k bere lehen makinaren garapenarekin jarraitu zuen eta Z3 atera, [1] munduko lehen ordenagailu digital elektromekaniko programagarri eta guztiz automatikoa. [2] Z3 ordenagailua 2000 errelerekin eraiki zen, 5-10 Hz inguruko erloju-maiztasunarekin funtzionatzen zuen 22 biteko hitz-luzera ezarriz. Programaren kodea eta datuak zulatutako film batean gordetzen ziren. Zenbait arlotan makina modernoen nahiko antzekoa zen, hainbat aurrerapen aitzindari integratu zituelarik, besteak beste koma higikorreko zenbakien erabilera. Inplementatzeko konplikatua den sistema hamartarra ( Charles Babbage- ren aurreko diseinuan erabilia) sistema bitar sinpleagoarekin ordezkatzeak Zuseren makinak eraikitzeko errazagoak eta fidagarriagoak izatea ekarri zuen berekin. [3] Z3 Turing konputagarria edo osoa zela frogatu zuen 1998an Raúl Rojasek . 1936ko bere bi patente- eskaeretan ikus daitekeen moduan, Zuse-k aurreikusi zuen makinen instrukzioak datuetarako erabiltzen den biltegiratze-sistema berean gorde zitezkeela; von Neumann arkitektura bezala ezagutzen denaren funtsezko ezaugarria. Arkitektura hau 1948an ezarri zen lehen aldiz, Estatu Batuetan IBM SSEC elektromekanikoan eta Britainia Handian Manchester Baby konputagailu guztiz elektronikoan. [4]
Zuse-k atzerapausoak jasan zituen Bigarren Mundu Gerran, aliatuen bonbardaketek bere makina batzuk suntsitu bait zituzten. Antza denez, bere lana Erresuma Batuko eta AEBetako ingeniarientzat ezezaguna izan zen askoz beranduago arte, nahiz eta IBM behintzat horren jakitun izan, 1946an gerraosteko Zuseren enpresa berria finantzatu baitzuen bere patenteak eskuratzearen truke.
1944an, Harvard Mark I eraiki zuten IBMren Endicott laborategietan. Z3-ren antzekoa zen, helburu orokorreko ordenagailu elektro-mekanikoa, baina ez zen Turing osoa.
Lehenbiziko ordenagailu digitalen ezaugarriak aldatu
| Izena | Lehen eragiketa | Zenbakizko sistema | Mekanismo informatikoa | Programazioa | Orrialdea: |
|---|---|---|---|---|---|
| Arthur H. Dickinson IBM (US) | 1940ko urtarrila | Hamartarra | Elektronika | Ez programagarria | Ez |
| Joseph Desch NCR (US) | 1940ko martxoa | Hamartarra | Elektronika | Ez programagarria | Ez |
| Zuse Z3 (Germany) | 1941eko maiatza | Puntu higikor bitarra | Elektromekanikoa | 35 mm-ko pelikula-material zulatuarekin kontrolatutako programa (baldintzapeko adarrik gabe) | Teorian ((1998)) |
| Atanasoff–Berry Computer (US) | 1942 | Bitarra | Elektronika | Ez programagarria: helburu bakarra | Ez |
| Colossus Mark 1 (UK) | 1944ko otsaila | Bitarra | Elektronika | Kableek eta adabaki-etengailuek kontrolatutako programa | Ez |
| Harvard Mark I – IBM ASCC (US) | 1944ko maiatza | Hamartarra | Elektromekanikoa | 24 kanaleko paper zulatuko zinta bidez kontrolatutako programa (baldintzapeko adarrik gabe) | Eztabaidagarria |
| Colossus Mark 2 (UK) | 1944ko ekaina | Bitarra | Elektronika | Kableek eta adabaki-etengailuek kontrolatutako programa | Teorian ((2011)) |
| Zuse Z4 (Germany) | 1945eko martxoa | Puntu higikor bitarra | Elektromekanikoa | 35 mm-ko pelikula-material zulatuarekin kontrolatutako programa | Bai |
| ENIAC (US) | 1946ko otsaila | Hamartarra | Elektronika | Kableek eta adabaki-etengailuek kontrolatutako programa | Bai |
| ARC2 (SEC) (UK) | 1948ko maiatza | Bitarra | Elektronika | Danborraren memoriaren errotazio-programa | Bai |
| Manchester Baby (UK) | 1948ko ekaina | Bitarra | Elektronika | Williams hodi katodikoak oroitzeko entrenamendu-programa | Bai |
| Modified ENIAC (US) | 1948ko iraila | Hamartarra | Elektronika | Irakurketa bakarreko programazio metatuaren mekanismoa, funtzio-taulak ROM programa gisa erabiliz | Bai |
| Manchester Mark 1 (UK) | 1949ko apirila | Bitarra | Elektronika | Williams izpi katodikoen hodia eta danbor magnetikoaren memoria programatzeko programa | Bai |
| EDSAC (UK) | 1949ko maiatza | Bitarra | Elektronika | Merkurioko programazio-programa | Bai |
| CSIRAC (Australia) | 1949ko azaroa | Bitarra | Elektronika | Merkurioko programazio-programa | Bai |
[[Kategoria:Informatikaren historia]]
- ↑ a b Zuse, Horst. «Part 4: Konrad Zuse's Z1 and Z3 Computers» The Life and Work of Konrad Zuse (EPE Online). Aipuaren errorea: Invalid
<ref>tag; name "Part 4 Zuse" defined multiple times with different content - ↑ «A Computer Pioneer Rediscovered, 50 Years On» The New York Times 20 April 1994.
- ↑ Crash! The Story of IT: Zuse. .
- ↑ Williams, F. C.; Kilburn, T.. (25 September 1948). «Electronic Digital Computers» Nature 162 (4117): 487. doi:. Bibcode: 1948Natur.162..487W..