Kortisol

konposatu kimiko

Kortisola giltzurrungaineko guruinaren azalak jariatzen duen hormona esteroidea da, glukokortikoideetako familiakoa. Kolesteroletik abiatuta sintetizatzen da, giltzurrungaineko guruinaren azalak jariatzen dituen beste hormonen antzera (aldosterona, kortisona, testosterona...). Sendagai gisa hornitzen denean, hidrokortisona du izena.[1]

Kortisol
Formula kimikoaC21H30O5
SMILES kanonikoa2D eredua
SMILES isomerikoa
C[C@]12CCC(=O)C=C1CC[C@@H]3[C@@H]2[C@H](C[C@]4([C@H]3CC[C@@]4(C(=O)CO)O)C)O
MolView3D eredua
Konposizioakarbono, oxigeno eta hidrogeno
MotaEsteroide
Ezaugarriak
Fusio-puntua214 °C
212,5 °C
214 °C
Masa molekularra362,209 Da
Erabilera
Konposatu aktiboaPlenadren (en) Itzuli, Pandel (en) Itzuli, U-Cort (en) Itzuli, Solu-Cortef (en) Itzuli, Locoid (en) Itzuli, MiCort-HC (en) Itzuli, Westcort (en) Itzuli, Cortenema (en) Itzuli, Cortifoam (en) Itzuli, Texacort (en) Itzuli, Cortef (en) Itzuli, Proctocream (en) Itzuli, Proctozone HC (en) Itzuli, Recort Plus (en) Itzuli, Kera-HC (en) Itzuli, Cortaid (en) Itzuli, Hydroskin (en) Itzuli, Proctocort (en) Itzuli, Coraz (en) Itzuli, Caldecort (en) Itzuli, Anusol HC (en) Itzuli, Colocort (en) Itzuli, Nucort (en) Itzuli, Aveeno Hydrocortisone Anti-Itch (en) Itzuli, Carmol HC (en) Itzuli, Preparation H Hydrocortisone (en) Itzuli, Cortizone (en) Itzuli, Procto-Kit (en) Itzuli, Ala-Scalp (en) Itzuli, Dermacort (en) Itzuli, Maximum-H (en) Itzuli, A-Hydrocort (en) Itzuli, Dermasorb HC (en) Itzuli, Dermarest Dricort (en) Itzuli, Psoriasin Itch (en) Itzuli, Proctosol (en) Itzuli, Ala-Cort (en) Itzuli, Blue-Emu Anti-Itch (en) Itzuli, Procto-Pak (en) Itzuli, Pediaderm HC (en) Itzuli, Procto-Med (en) Itzuli, Gynecort (en) Itzuli, Neosporin Eczema (en) Itzuli, Scalacort (en) Itzuli eta Dermtex HC (en) Itzuli
Tratatzen duscalp dermatosis (en) Itzuli, uzkiko prurito, congenital adrenal hyperplasia due to 3 beta-hydroxysteroid dehydrogenase deficiency (en) Itzuli, enthesopathy (en) Itzuli, leg dermatosis (en) Itzuli, facial dermatosis (en) Itzuli, neurogenic shock (en) Itzuli, Ultzeradun kolitis, status asthmaticus (en) Itzuli, hand dermatosis (en) Itzuli, Hemorroide, hantura, adrenal cortical hypofunction (en) Itzuli, chronic primary adrenal insufficiency (en) Itzuli eta pituitary deficiency (en) Itzuli
InterakzioakHidroklorotiazida, furosemida, chlorthalidone (en) Itzuli, moxifloxazino, moxifloxazino eta Hidroklorotiazida
ElkarrekintzaNuclear receptor subfamily 3 group C member 1 (en) Itzuli eta Nuclear receptor subfamily 3 group C member 2 (en) Itzuli
Hartzeko bideaaho emate, intravenous injection (en) Itzuli, ondesteko emate eta topical medication (en) Itzuli
HaurdunaldiaAustralian pregnancy category A (en) Itzuli eta US pregnancy category C (en) Itzuli
Rola5-lipoxygenase inhibitor (en) Itzuli, selective glucocorticoid receptor agonist (en) Itzuli, antiinflamatorio, primary metabolite (en) Itzuli, Glukokortikoide, hormona esteroide eta farmako esentzial
Identifikatzaileak
InChlKeyJYGXADMDTFJGBT-VWUMJDOOSA-N
CAS zenbakia50-23-7
ChemSpider5551
PubChem5754
Reaxys1354819
Gmelin17650
ChEMBLCHEMBL389621
EC zenbakia200-020-1
ECHA100.000.019
MeSHD006854
RxNorm5492
Human Metabolome DatabaseHMDB0000063
UNIIWI4X0X7BPJ
NDF-RTN0000146291
KEGGD00088 eta C00735
PDB LigandHCY

Egitura kimikoari dagokionez hormona esteroidea da, hots, talde ziklopentano-perhidrofenantreno du egitura nagusitzat (17+4 C).

Hormona adrenokortikotropikoak (ACTH, hipofisiak jariaturiko hormonak) kortisolaren sintesia bultzatzen du. Giltzurrungaineko azalak ez du nerbio-bukaerarik, beraz hormona glukokortikoideen (kortisol, kortisona...) jariaketaren kontrola ez dago nerbio-sistemaren menpe, hormonen menpe baizik (ACTH hormonaren menpe, batez ere). Aldi berean, hipotalamoak ekoizten duen kortikotropinak erregulatzen du ACTHaren sintesia.

Jakina da estresak duen eragina kortisolaren ekoizpenean: izan ere, estresaren hormonatzat jotzen da kortisola, gorputzak kopuru handian sortzen baitu alarma egoera baten aurrean.

Kortisolaren funtzioak eta efektuak aldatu

Hanturaren aurkako efektuak eta eragiten duen immunodepresioak kortisolaren erabilera terapeutikoa bultzatu dute, kortikosteroide sintetikoak agertuz (prednisona, budesonida, etab).

Kortisolaren odol-kontzentrazioa txikia da Addisonen gaixotasuna dagoenean, eta handia Cushingen sindromean.

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) Becker, Kenneth L.. (2001). Principles and Practice of Endocrinology and Metabolism. Lippincott Williams & Wilkins, 762 or. ISBN 9780781717502..

Kanpo estekak aldatu