Kore (eskultura)
Kore (antzinako grezieraz: κόρη; pluralez korai), Antzinako Greziako Aro Arkaikoaren tipologia eskultoriko bat da, zutik dagoen emakume baten estatua. Mota bereko gizonezko bertsioa (zutik dagoen gizonezko baten estatua) kurosa da.
Bere paralelo maskulinoak bezala, koreak egiptoar estatuagintzaren eragin sakona eta bere izaera trinkoa eta gorputz zurruntasuna adierazten du. Greziar estatua arkaiko hauek, euren antzeko egiptoarrek materialaren lana egiten zutenen artifizialtasun bera transmititzen duten arren, apur bat zakarragoetan da.
Korea marmolez zizelkatzen zen, beti zutik irudikatzen zen, jantzita (peplo batekin, adibidez), eta bi besoak ukondotik gora tente eduki zitzakeen, esku batean edo bietan objektu botibo bat zeramala. Aurpegi estereotipatua, zeinaren helburua ez baitzen pertsona erreal baten erretratua izatea, bolumetria ez oso naturaleko ileetan bilduta zegoen, ileorde bat balitz bezala. Estatua margotu egiten zen, baina kurosena ez bezala, marroiz margotua baitzen, emakumezkoen azala zuriz koloreztatua zen.
Kurosek bezala, koreek ere eboluzio formal bat izan zuten denboran zehar, ondorengo garaietan, forma leun eta biribilagoko irudi bat bihurtuz, non arroparen ehuna, gorputzarekin naturaltasun handiagoz egokitzen zen. Une horretatik aurrera, gorputzak, ingerada zorrotzeko bloke batetik zizelkatua izatearen itxura izateari uzten dio, zutabe baten antz handiagoa izateko, non lerroak arinagoak ziren. Baina kurduak ez bezala, beti tipologia bera duena (zutik biluzik dagoen gizona), korea forma ezberdinez zizelkatzen zen, batez ere janzkerari eta orrazkerari dagokienez, non zizelkatzen zen herriko moda islatzen duten.
Kurosak bezala, koreak jainkoei egindako eskaintza gisa edo tumulu baten gainean jarriak izateko erabiltzen ziren.
Bibliografia aldatu
- CALADO, Margarida, PAIS DA SILVA, Jorge Henrique, Dicionário de Termos da Arte e Arquitectura, Editorial Presença, Lisboa, 2005, ISBN 20130007
- HINDLEY, Geoffrey, O Grande Livro da Arte - Tesouros artísticos dos Mundo, Verbo, Lisboa/São Paulo, 1982
- JANSON, H. W., História da Arte, Fundação Calouste Gulbenkian, Lisboa, 1992, ISBN 972-31-0498-9
- THIELE, Carmela, Skulptur - Schnellkurs, DuMont Buchverlag, Köln, 1995, ISBN 3-7701-3537-7
Ikus, gainera aldatu
- Kariatide
- Kuros
- Kore Peploduna
- Eutidikoren korea
- Antenorreko korea
