Kiev erasoaldia edo Kieveko erasoaldia Errusiak Ukraina inbaditu zuenean, 2022an, Ukrainako hiriburua, Kiev, eta inguruko oblastak errusiar kontrolpean hartzeko bideratutako erasoaldia izan zen. Otsailaren 24ko goizean, Errusiako Indar Armatuak oblastera sartu eta Ukrainako Indar Armatuei aurre egin zieten.[60][61] Kieveko erasoaldia garrantzitsua da Ukrainako aginte militar eta politikoak oblast bertan baitute egoitza.[35]

Kieveko erasoaldia
Ukrainako inbasioa (2022)
Kieveko erasoaldiaren maximoa, martxoaren 22rako. Gorriz, Errusiak bereganatutako lurraldeak. Urdinez, Ukrainaren kontraeraso eta defentsa-lerroak.
Data2022ko otsailak 24apirilak 3[1]
LekuaKiev eta Kieveko Oblasta (Ukraina)
Koordenatuak50°27′00″N 30°31′25″E / 50.45°N 30.5236°E / 50.45; 30.5236
EgoeraUkrainak irabazi[2][3][4][5][6][7]
Gudulariak
 Errusia

 Ukraina

Buruzagiak
Vladimir Putin
Errusia Aleksandr Txaiko[10]
Errusia Ramzan Kadirov[11]
Errusia Andrei Sukhovetski[12]
Errusia Magomed Tuxaiev
Errusia Andrei Zakharov [13][14]
Errusia Juri Medvedev[15]
Volodymyr Zelensky
Ukraina Denys Monastyrsky[16]
Ukraina Oleksiy Kuleba[17]
Ukraina Oleksandr Pavlyuk[17]
Ukraina Mamuka Mamulaxvili[18]
Indarra
Errusiako Indar Armatuak

Errusiako Guardia Nazionala


15,000–30,000 soldadu[26][27]

Ukrainako Indar Armatuak


ezjakina

Galerak
ezezaguna

 Ukraina eta  AEBen arabera:

>212 soldadu hil, >948 soldadu zauritu;[44][45] >200 soldadu harrapatu[46]

>622 zibil hil[49][50][51][52][53][54][55][56][57][58][59]

Martxoaren 5erako, hiriaren inguraketa-estrategiaren barruan, Butxa, Hostomel eta Vorzel hiriak Errusiaren alde eroriak ziren.[62][63] Martxoaren 29an, halere, Errusiak iragarri zuen bere indarrak Kiev eta honen inguruetatik erretiratzen zituela.[64] Ukrainako agintariek 2022ko apirilaren 2an Kiev Oblastaren erabateko kontrola berreskuratu zutela baieztatu zuten.[65][66]

Denbora-lerroa aldatu

Errusiar erasoaldia (2022ko otsailak 24–martxoak 10) aldatu

Otsailaren 24ko goizean, Errusiako artilleriak eta misilek eraso egin zuten Kieveko Oblastean, Kieveko aireportu nagusia barne, Boryspilgo Nazioarteko Aireportua.[61][67][68] Goiz horretan bertan, indar errusiarrek Ukrainako muga zeharkatu zuten Bielorrusiatik, Ukraina iparraldean. Txernobyleko guduan Txernobyleko Zentral Nuklearra harrapatu zuten ere, mugatik gertu kokaturik dagoena.[69]

 
Errusiar paraxutistak Antonov Aireportuan, Antonov Aireportuaren erasoan.
 
Guardiako Aire-jauziko 31. Brigadaren suntsitutako BDM-2 bat, Hostomelgo guduan.

Geroago, paraxutista errusiarrak Hostomelgo Aireportuan lurreratu ziren aireportuaren kontrola hartuz eta Antonoveko Aireportuko gudua ere hasiz.[69] Ukrainako funtzionarioen arabera, paraxutista errusiarrak atzera bota zituzten gero tropa ukrainarrek.[70] Errusiako indarrak Kieveko Erreserba eta inguruetako lurrak hartzen saiatu ziren ere.[71] Borroketan zehar, Antonov An-225 Mriya, munduko hegazkinik handiena, suntsitua izan zen.[72]

Otsailaren 24ko gauean, Ukrainako Presidente den Volodymyr Zelenskyk adierazi zuen "talde subertsiboak" Kievera hurbiltzen ari zirela.[73][74] Gau hartan bertan, Lloyd Austin-ek, Ameriketako Estatu Batuetako Defentsa-Idazkariak adierazi zuen Errusiako Infanteriako unitate mekanizatu batzuk aurrera egin zutela, Kievetik 32 km baino gutxiagora kokatu arte.[73]

Goizeko 06:47tan (GMT+2), Ukrainako Armadako unitate batek zubi bat leherrarazi zuen Teteriv ibaiaren gainean, Ivankiv-etik gertu, Txernobyletik zetorren tanke errusiarren zutabe bat geldituz.[75][76] Ukrainako Indar Armatuen Estatu Nagusiak geroago esan zuenez, Aireko Erasoko soldadu ukrainarrek soldadu errusiarrei aurre egin zieten Ivankiv eta Dymer hirietan.[77][78]

Goiz hartan oraindik, Errusiako Aire Armadak hiriburua bonbardatzen jarraitu zuen, Kieveko erdigunea bonbardatuz.[79] Geroago, Su-27 borroka-hegazkin ukrainar bat eraitsi zuten Kieven gainean; hegazkinak bederatzi solairuko apartamentu multzo baten aurka jo zuen, eraikinari su emanez.[80][81] Goiz erdian, soldadu ukrainarrez jantzitako saboteatzaile errusiarrak Obolonski barrutian sartu ziren, Kieveko iparraldean,[35][82] Rada Gorenetik 9.7 kilometrora.[83] Egunean zehar, Kieveko guduan, tiro-hotsak entzun ziren hiriko hainbat auzotan; Ukrainako funtzionarioek Errusiako tropekin izandako liskarren ondoriozko tiroak zirela esan zuten.[35][83] Zelenskyk Molotov koktelekin kontraerasotzeko eskatu zien herritarrei.[84][85] Era berean, erreserbako Lurralde Defentsako Indarrak aktibatu zituen, hiriburua defendatzeko. Amaitzeko, borrokatzeko prest zeuden Kieveko biztanleen artean 18,000 arma banatu ziren ere.[86]

Antonov Aireportuko guduak aurrera jarraitu zuen, Errusiako Indar Aerogarraiatuen bigarren aire-eraso batekin. Soldadu errusiar batzuek Ukrainaren defentsa haustea lortu zuten Ivankiven, egun osoa iraun zuen borroka baten ostean. Errusiako Defentsa Ministerioaren arabera, indar errusiar horiek aurrera egin ahal izan zuten, bai eta Hostomeleko Aireportua harrapatu ahal izan zuten lurrez egindako eraso baten ondoren; izan ere, modu horretan, indar errusiarrentzat funtsezkoa zen lurreratze-gune bat sortzea lortu zuten, Kievetik 10 kilometrora.[87]

 
Kieveko metroko geltoki bat, zibilen aterpe bilakaturikoa.

Otsailaren 26ko goizaldean, paraxutista errusiarrak Vasylkiv hirian lurreratzen hasi ziren, Kievetik hegoaldera, Vasylkiveko Aire-Basea harrapatzeko. Ondorengo guduan, borroka gogorrak hasi ziren hiriaren kontrola lortzeko.[88] Ukrainako funtzionarioek diotenez, 01:30ean, Su-27 ukrainar batek paraxutistak zeramatzan Ilyushin Il-76 errusiar bat eraitsi zuen Vasylkiven gainean.[89][90] Geroago, bi funtzionario estatubatuarrek esan zuten ukrainarrek bigarren Il-76 errusiar bat eraitsi zutela gertu dagoen Bila Tserkva hirian.[91] Ukrainako aire-erasoa gorabehera, paraxutista errusiarren parte batek Kiev hegoaldean lurreratzea lortu zuen, Vasylkiv inguruan, eta Ukrainaren Guardia Nazionaleko Tropekin aurkitu zen. Goizeko 07:30etan, ofizial ukrainarrek jakinarazi zuten defendatzaileek, hegazkinek lagunduta, paraxutistak arrakastaz baztertu zituztela.[92]

Errusiako indarren misil batek Kieveko apartamentu-eraikin bat jotzen, otsailaren 26an.

Errusiako indarrak goizean goiz hasi ziren Kiev erasotzen, hiria artilleriaz bonbardatuz eta hiriaren barruan zentral elektriko bat eta armadaren base bat harrapatzen saiatuz. Halere, Ukrainako indarrek bi helburuak defendatu ahal izan zituzten.[93][94] Vasylkiveko alkate den Natalia Balasinovitx-ek esan zuen Ukrainako indarrek arrakastaz defendatu zutela bere hiria, eta borrokak amaitzen ari zirela.[95]

Kieveko Zentral Hidroelektrikoa, hiriaren iparraldean dagoena, Vyshhorod auzoan, Errusiako indarrek alde erori zen, egun bartan Ukrainako indarrek zentrala berreskuratu bazuten ere.[96][97] Ukrainako aire-defentsek, halaber, Zentralera zuzendutako misil bat ere geldiarazi omen zuten.[98] Interfaxen arabera, zentraleko presak huts egingo balu, uholdeak "Kieveko ezkerreko ertz osoa" suntsi lezake.[99]

Otsailaren 27ko goizaldean, misil errusiar batek petrolio-biltegi bat jo zuen Vasylkiven, instalazioei su emanez.[100][101] Kiev inguruko hondakin erradioaktiboen zabortegi bat ere aire erasoek harrapatu zuten, baina biltegiak berak ihes egin zion talkari.[102]

Aldi berean, Kalynivka-n borrokak gertatzen ari zirela jakinarazi zen, baina ez dago argi Kieveko auzoaz edo Vasylkiveko auzoaz ari diren, biek izen bera baitute.[100] Geroago, goizeko lehen orduetan, Ukrainako Armadak baieztatu zuen 56 tankeko Kadyrovtsy-konboi bat suntsitu zuela Hostomelen, eta, ustez, Magomed Tushayev jeneral txetxeniarra hil zuen.[103][104] Hala ere, Ramzan Kadyrov buruzagi txetxeniarrak baieztatu zuen Tushayev bizirik zegoela, eta bideo bat argitaratu zuen non Tushayev Anzor Bisaev-ekin, Txetxeniako beste komandantearekin batera, agertzen den.[105] Otsailaren 27ko goizean, errusiarren aire-eraso batek apartamentu-eraikin bat jo zuen Butxa hiri txikian, Hostomeletik hegoaldera.[106] Butxan ere borrokak izan ziren, eta Ukrainako indarrek zubi bat suntsitu zuten hirian, indar errusiarren aurrerapena geldiarazteko.[107][108] Markushin Alexander-rek, ondoko hiria den Irpingo alkateak, adierazi zuen Ukrainako indarrek hiria erasotzen ari ziren indar errusiarrak garaitu zituztela, Bucharekin lotzen zuen zubia suntsitu eta tropa errusiarrak harrapatu ondoren.[109] Geroago, bideoak agertu ziren sare sozialetan, suntsitutako blindajeak eta hildako hainbat soldadu erakusten zituztenak.[110]

Ostean, otsailaren 27a bertan, Ivankivera zihoan errusiar konboi handi bat ikusi zen satelite-irudietan. Otsailaren 24an Txernihiv inguratu zuten indar errusiarrak Kievera hurbiltzen hasi ziren ipar-ekialdetik ere.[110] Kieveko alkateak, Vitali Klitxko-k, Associated Pressi adierazi zion Kiev erabat inguratuta zegoela, eta horrek ezinezkoa egiten zuela herritarrak ebakuatzea. Geroago, ordea, atzera egin zuen bere iruzkinetan; izan ere, bere bulegoak esan zuen irudizko zentzuan ari zela hizketan.[111] The Guardianen arabera, Kiev hegoaldetik ateratzen diren errepideek ez zuten indar errusiarrik.[110]

Vadim Denysenko-k, Ukrainako Barne Ministroaren aholkulariak, otsailaren 28ko goizean adierazi zuen gau hartan Errusiako ekipo militarreko zutabe bat suntsitu zutela Makariven.[112] Geroago argitaratutako telebista-zirkuitu itxi bateko bideo batek erakusten zuenez, The Guardianen arabera, indar errusiarrek auto bat leherrarazi zutela herriko bidegurutze bateko borroketan, zeinaren barruan zihoan adineko bikote bat akatuz.[113][114][115]

Bitartean, Ivankiveko Historiaren eta Tokiko Historiaren Museoa suntsitu egin zuten Ivankiveko borroketan, Maria Prymachenko-ren artelan asko suntsituz.[116] Otsailaren 28ko gauean, indar errusiarrek 9K720 Iskander misil bat jaurti zuten Brovariko aldiriko komunikazio militarren zentro baten aurka, pertsona bat hil eta bost zaurituz, Igor Sapozhko-ren arabera, Brovariko alkatea.[117][118]

Martxoaren 1ean, misil errusiarrek Kieveko Telebista Dorrea jo zuten, hiriko telebista-emisioak moztuz eta bost pertsona hilez.[119] Errusiarren bonbardaketek Rusanivka eta Kurenivka auzo kievitarrak ere harrapatu zituzten, baita Boiarka eta Vixneve aldiriak ere.[120][121] Borodianka-n borroka gogorrak izan ziren.[122]

 
Ukrainar soldadu bezala mozorratutako lapurrak, Borispilen, martxoaren 3an.

Martxoaren 2an, goizean goiz, Ukrainako Aireko Indarrek adierazi zuten Errusiaren Sukhoi Su-35 bat eraitsi zutela Kiev gainean.[123] Informazio ezberdinen arabera, Irpinek misil baten inpaktua jaso ondoren, hiriak kalte larriak jasan zituela jakinarazi zen.[124] Halaber, Valerii Zaluzhnii-k, Ukrainako Indar Armatuen Komandanteburuak, geroago adierazi zuenez, Makariv berriro ere Ukrainaren alde erori zela.[125]

 
Hostomelgo guduaren osteko irudia, 2022ko martxoaren 4ean.

Martxoaren 3 eta 4 artean, Ukrainako indarrek kontraerasoa egin zuten Hostomel hirian zein bere aireportuan. Ukrainarrek Arma Konbinatuen 41. Armadako komandanteburu zen Andrei Sukhovetski maior generala hil zuten, bai eta hiria berriz bereganatu. Denetara, Guardia Banatuaren Aire-Asaltoko 31. Brigadako 50 kide hil zituzten ere.[126][127][128]

Martxoaren 4ean, bi zibil hil eta beste lau zibil zauritu ziren Butxako Raioneko Vorzel herrixkan, Kieveko Eskualdeko Fiskaltzaren arabera.[129] Markhalivka herrixkan, sei zibil hil ziren errusiarren aire eraso batean, bertako udaltzainen arabera.[130] Bien bitartean, Stuart Ramsay, Sky Newseko kazetaria, tiroz zauritu zuten, bera eta bere taldea zeramatzan autoak segada bat jasan ondoren Kievetik gertu. Ukrainako agintariek esan zutenez, erasotzaileak tropa errusiarrak izan ziren.[131]

Jakinarazi zenez, errusiar ibilgailu blindatuen zutabe bat iritsi zela Brovari-tik gertura. Gerra Azterketarako Institutuak adierazi zuenez, litekeena Sumy eta Kiev hiriak Romni eta Priluki hirietatik pasaz lotzen dituen autobidea zein Krolevets–Kiev autobidea erabiliz, Baturin eta Bobrik bidez. Gaineratu zutenez, indar ukrainarrek, agian, ez zieten eutsi beren aurrerapenari, bertako eremu laua delako eta biztanle gutxi dituelako, bai eta indar errusiar batzuk ere irits zitezkeelako haraino Txernihiv zeharkatuz.[132]

Martxoaren 6an, Oleksi Arestovitx-ek, Ukrainako Presidentearen Bulegoko aholkularietako batek, adierazi zuen tropa errusiarrek Butxa eta Hostomel martxoaren 5ean harrapatu zituztela, non ez zuten zibilak ebakuatzen uzten, haur asko zaurituta egon arren. Irpinen, errusiarren bonbardaketak ebakuaziorako kontrol-postu batera iritsi ziren.[133] Bonbardakerta horretan, zortzi zibil hil ziren, Oleksandr Markuxin-en –Irpin hiriko alkatea– arabera.[134] Bestalde, Ukrainako Barne Ministerioak adierazi zuen bost pertsona hil zirela indar errusiarrek Yasnohorodka herriko kontrol-postu ukrainar baten aurka tiro egin zutenean.[135] Ukrainako Kanpo Arazoetako Ministerioaren arabera, Anatoli Fedoruk –Butxako alkatea– ere zauritu zuten bonbardaketan.[136][137]

 
Kiev-inguruko ibilgailu errusiarren taldea, martxoaren 7an.

Hostomelgo Udalak martxoaren 7an adierazi zuen Yuri Prilipko, hiriko alkatea, hil egin zela, indar errusiarrek haren aurka tiro egin ondoren, zibilei elikagaiak eta botikak banatzen zizkien bitartean.[138] Bitartean, Irpineko alkatea, Oleksandr Markuxin, harrapatu egin zuten ere.[137] Makariven, gutxienez 13 zibil hil ziren Errusiaren aire-eraso baten ondorioz, okindegi bat joz, bertako larrialdi-zerbitzuen arabera.[139] Egun hartan, eta Ukrainako agintarien arabera, Kieven gainera eraitsi zituzten beste bi hegazkin errusiar.[140]

Martxoaren 8an, Errusiarrek Zhytomyr eta Kyiv arteko autobidean aurrera egin zuten, Fastiv hiria mehatxatuz, Brovaryn sartzen saiatzeaz gain. Borroka gogorrak izan ziren ere Makariv, Butxa, Hostomel, Vorzel eta beste eremu batzuetan.[141] Bien bitartean, iparraldetik Kieverantz zihoan tanke errusiarren konboia hiritik kilometro gutxira iritsi zen martxoaren 9an.[142] Ukrainako Barne Ministroaren aholkulari den Vadim Denisenko-k adierazi zuen Ukrainako indarrek kontraeraso bat egin zutela Kievetik gertu, gauean, eta bost tanke errusiar suntsitu zituztela.[143]

Martxoaren 9an, borrokak ziharduen oraindik Irpinen. Errusiak herriaren amore ematea eskatu zuen, Markuxinek –hiriko alkateak– errefuxatu zuena.[144]

Martxoaren 10ean, funtzionario ukrainarrek adierazi zuten Azov Batailoiak eta Mekanizatutako 72. Brigadak segada bat egin zietela Guardiako Tankeen 90. Dibisioko Tankeen 6. eta 239. Erregimentuei, Brovari raionean, galera handiak eragin eta erretiratzera behartuz. Andrei Zakharov, koronela eta Tankeen 6. Erregimentuko komandantea hil zutela ere esan zuten. Bitartean, Brovaritik gertuko tanke-presentzia adierazten duten irudiak argitaratu ziren Interneten.[13][145] Bien bitartean, bi zibil hil ziren Makariv-en, haien autoa jaurtigai batek jo zuenean, Kyiveko Poliziaren arabera.[115]

Erasoaldiaren gelditzea (2022ko martxoak 11–15) aldatu

Errusiako soldaduek Guta-Mezhyhirska herrian lortutako Javelin ATGM ukrainarrak erakusten dizuzte, 2022ko martxoan.

2022ko martxoaren 11rako, Kieveko konboi errusiarraren elementu batzuk banandu eta su-posizioetan jarri ziren. Konboiaren parterik nagusiena errepidean jarraitzen zuen bitartean, zati batzuk, artilleria barne, zutabe nagusia utzi eta Hostomel-inguruko posizioak hartzen hasi ziren.[146] Konboiaren zati batzuek posizioak hartu zituzten ere Lubianka-n eta inguruko basoetan.[147] Gerraren Ikerketarako Institutuak egun horretan egindako erasoaldiaren ebaluazio baten arabera, Kiev inguratzen saiatzen ari ziren lehorreko indar errusiarrek eten bat egin zuten martxoaren 810 tartean, izandako erasoetan porrot egin ondoren, beren borroka-unitateak berrhornitzeko.[148]

Ukrainako Segurtasun Zerbitzuak adierazi zuen zazpi zibil hil zirela indar errusiarrek Peremoha herrixkan, Baryxivka Raion zaharrean, ebakuazio-zutabe baten aurka tiro egin eta hau atzera egitera behartu ondoren.[55]

Vasylkiveko alkate den Natalia Balasinovitx-ek geroago adierazi zuen Errusiako misilekin egindako erasoek Vasilkiveko aire-basea zein hiriko lurreratze-pista suntsitu zituztela. Gainera, hiriko munizio-biltegia ere erre egin zuten, inguruko Vasylkiv herriko petrolio-biltegi bat eta Kriatxki-ko beste bat errez. Kvitneve herrian, goizaldeko 03:40an izandako bonbardaketa batek produktu izoztuen biltegi bat erre zuen.[149][150][151] Errusiako Defentsa Ministerioko bozeramaile den Igor Konaxenkovek adierazi zuen indar errusiarrek Vasilkiveko aerodromo militarra eta Brovarin kokatutako Ukrainako indarren adimen erradioelektriko eta elektronikoko zentro nagusia suntsitu zituztela, irismen- eta zehaztasun-handiko misilak erabiliz.[152]

Martxoaren 13an, Defentsa Ministerio britainiarrak adierazi zuen Errusiako indarrak Kieveko erdigunetik 25 kilometrora zeudela.[151][153] Egun hartan, kazetari estatubatuar bat, Brent Renaud, hil zen eta beste bi kazetari zauritu ziren Irpinen, kontrolgune batean, errusiar indarrek ukrainarrak ez ziren kazetariak zeramatzan auto baten aurka tiro egin zutenean, Kieveko polizia-departamentuko buruaren arabera.[154] Indar ukrainarrek eragotzi egin zuten indar errusiarrek Kieven aurrera egiten jarraitzea, Hostomeletik gertu dagoen eta ibaiaren gaineko zubi nagusitik 5 kilometro iparraldera dagoen Irpin ibaiaren gaineko zubi bat leherrarazita.[155]

Martxoaren 14ean, Benjamin Hall, Fox Newseko kazetaria, zauritu egin zen Kievetik gertu zegoen gatazkaren berri ematen ari zela. Pierre Zakrzewski kamarografoa eta Oleksandra Kuvshynova, albiste-ekoizle eta finkatzaile ukrainarra, eraso berean hil ziren. Anton Heraxtxenkoren aholkulariak adierazi zuenez, atentatua errusiar bonbardaketa batek eragin zuen.[156][157] Bien bitartean, indar errusiarrek Butxa eta Irpin hirien erdia bereganaturik zituzten, martxoaren 14rako.[158]

Martxoaren 15ean, beste kuartel militar bat ezarri zen, Kieven, defentsaz arduratzeko. Zelenskyk Oleksandr Pavlyuk, Indar Bateratuen jarduneko Komandantea, izendatu zuen "Kieveko Eskualde-Administrazio Militarreko" buru, eta, Eduard Koskalov, Indar Bateratuen Komandante berri.[17] Egun hartan, Ukrainako Polizia Nazionalak adierazi zuen zibil bat hil eta beste bi zauritu zirela Hostomelen, tropa errusiarrek ebakuazio-autobusen aurka tiro egin zutenean.[159] Butxan, tropa errusiarrek boluntario zibil eta udaletxeko langileak harrapatu zituzten, hurrengo egunean askatuak izan ziren arren.[160]

Ukrainar kontraerasoa (2022ko martxoak 16–apirilak 2) aldatu

 
Ukrainako Polizia Butxara sartzen, apirilaren 2an.

Martxoaren 16an, Ukrainako Gobernuak iragarri zuen bere indarrek kontraeraso bat hasi zutela Kievera hurbiltzen ari ziren errusiar indarrei aurre egiteko. Era berean, Butxa, Hostomel eta Irpinen borrokak izan ziren.[161] Errusiako indarrek eraso murritzak egin zituzten soilik, Kieveko ipar-mendebaldean.[162]

Hurrengo egunean, martxoak 17, Ukrainako Defentsa Ministerioak iragarri zuenez, Ukrainako tropek Makariv hiria berreskuratu izan zuten, garrantzi estrategiko handikoa dena.[163] Era berean, indar errusiarrek ez zutela "aurrerapen esanguratsurik egin Kieven inguruan azken 24-48 orduetan", eta bonbardaketa "kaotikoa" egin zutela adierazi zuen. Erresuma Batuko inteligentzia militarraren txosten batek gaineratu zuen Errusiako indarrek "galera handiak" izan zituztela "gutxieneko aurrerapenak" egiten zituzten bitartean.[164]

Martxoaren 18an, Ukrainak Errusiaren Kiev erasotzeko bi ibilbide nagusiak blokeatu zituen; Brovary eta Boryspil-en inguruak, bertan "eraso-ekintzak" bertan behera uzten ari baitzen. Ukrainak hiriburuaren inguruan hirugarren defentsa-lerro bat indartzeko lan egin zuen, indar errusiarrek azpiegitura instalazioen aurka "zinikoki tiro egiten zuten bitartean".[165]

Martxoaren 19rako, Errusiak okupatzen zuen eremuaren gaineko kontrola sendotu nahi zuen, unitateen posizio estatikoak berrhornitzeko eta indartzeko ahalegin gehiago egiten ziren bitartean. Maxaren irudiek Errusiako indarrak lubakiak eta estaldurak zulatzen erakutsi zituzten, Kiev Oblastean.[166]

Martxoaren 20an, misil errusiarrak hiriburuko hainbat gunetara iritsi ziren, Errusiak "Ukrainako indar berezien entrenamendu zentro" gisa deskribatu zuena barne.[167]

Martxoaren 21ean Ukrainak errusiarren eraso bat geldiarazi zuen Brovaryn, Errusiak Mykolaivkan ukrainar aginteko bunker bat harrapatu zuela baieztatu zuen bitartean. Hala ere, Errusiako indarrek Kieveko ipar-mendebaldean operazio garrantzitsuak egiteko behar zen laguntza logistiko nahikoa antolatzen jarraitzen zutela jakinarazi zen.[168]

Martxoaren 22tik 24ra bitartean, Ukrainak Makariv hiri estrategikoki garrantzitsua berreskuratu zuen (martxoaren 22an), Mostxun herria (martxoaren 23an) eta Lukyanovka herri txikia (martxoaren 24an). Halaber, hiru tanke errusiar eta infanteriako bederatzi gudu-ibilgailu Lukyanovkan suntsituak izan zirela baieztatu zen. Halaber, zenbait ekipo lapurtu zituzten ere tropa ukrainarrek, dirudienez, inguruko herrietan unitate errusiarren setioan lanean ari ziren bitartean. Jakinarazi zenez, Irpin Ukrainako indarrek kontrolatzen zuten %80an, eta Errusiak, berriz, suziriekin erasotzen zuen hiriaren aurka.[169][170][171] Martxoaren 24an ere, Energia Atomikoaren Nazioarteko Erakundeak (IAEA) adierazi zuen Errusiak Slavutytxen aurka egindako bonbardaketek eragotzi egiten zutela langileak Txernobylgo Zentral Nuklearrerantz joatea eta bertan lan egiten ari zirenak txandakatzea.[171]

Martxoaren 25ean, Erresuma Batuko Defentsa Ministerioko inteligentzia-zerbitzuen ebaluazio batek jakinarazi zuen, indar errusiarrek gehiegizko neurria zuten hornikuntza-lerroetatik atzera egin ahala, Ukrainak hiri eta defentsa-posizioak birkonkistatzen zituela Kiev ingruuan, 35 kilometrora, ekialdean. Ebaluazioak ondorioztatu zuenez, litekeena zen Ukrainako indarren helburua "indar errusiarrak ipar-mendebaldeko ardatzean atzera eginarazten saiatzea" izatea, "Kievetik Hostomelgo aerodromorantz".[172]

Martxoaren 26an, Ekialdeko Barruti Militarretik (EMD) Kiev-Txernihiv Ardatzera indar errusiarrak bidaltzen ari zirela jakinarazi zen. ISWk aztertu zuenez, Ukrainak "errusiar irteera" bat sortu zuen Hostomelen, "norabide askotatik eta, itxuraz, etengabeko presiopean" zegoena.[173] Egun hartan, errusiar soldaduak buruzagien aurka matxinatzen hasiak zirela zioten informazioa agertu zen. Horien arabera, Juri Medvedev koronela borrokan ari zen Makariven, eta, ustez, Guardiako Fusil Motorizatuen 37. Brigadako soldadu batek nahita eraso ziola koronelari, bi hankak hautsi zizkiola eta, ustez, hilez.[15] Dan Sabbagh-ek The Guardian egunkarian idatzi zuenez, nahiz eta litekeena izan erasoa gertatzea, froga gutxi zeuden Medvedev benetan hil zela baieztatzeko.[174]

Martxoaren 27an, Errusiako Arma Konbinatuen 35. Armadak, ustez, Bielorrusiarantz hedatu zen, bertan kaltetutako unitateak txandakatzeko aire-erasoen eta bonbardaketen babespean; Errusiak, berriz, baieztatu zuen aginte-postu bat ezarri zuela Kieven inguruan jarduten zuten EMDko indar guztientzat, Txernobyl inguruan . ISWren ustez, EMDko komandantea, Aleksandr Txaiko koronel jenerala, "Bielorrusian, indar errusiarrak berriz elkartzeko eta Kiev mendebaldetik inguratzeko operazioei berrekiteko ahaleginak pertsonalki zuzentzen aritu liteke".[10]

Martxoaren 28an, Ukrainak Irpin berreskuratu zuen,[175] martxoaren 30ean berretsi zena.[176] Martxoaren 29an, Errusiako Defentsa ministrordeak, Aleksandr Fomin-ek, Errusiako indarrak Kievetik eta Txernihiv ingurutik erretiratuko zirela iragarri zuen.[176]

Martxoaren 30 eta 31 bitartean, indar errusiarrek Kieveko ekialdeko eta iparraldeko aldiriak bonbardatu zituzten, non Ukrainako indarrek lurraldea berreskuratu zuten azken egunetan, baita Irpin eta Makariv ere. Aldi berean, Hostomel inguruko borroken berri eman zen, Ukrainako kontraerasoen eta Brovaryren inguruko errusiar atzera-egite batzuen artean. Defentsa Ministerio britainiarraren arabera, "errusiar indarrek Kievetik ekialdera eta mendebaldera posizioak mantentzen jarraitzen dute unitate kopuru mugatua erretiratu arren. Litekeena da datozen egunetan borroka gogorrak izatea hiriko aldirietan";[176][177] hala, artilleria-eraso horiek Kiev Oblasteko errusiar erretiratzearen hasiera estali behar zutela iradoki zuen ISWk. Errusiar indarrek, halere, inguruko guneak txikitu zituzten erretiratzen ziren bitartean. Ukrainako indarrek kontraerasoa eginez erantzun zioten erretiratzeari; ondorioz, errusiarren erretiratzea desordenatua izan zen zenbait tokitan, zenbait tropa atzean geratuz.[178]

Apirilaren 1ean, Ukrainak Kiev Oblasteko 13 herri birkonkistatu zituen,[179] indar errusiarrek Brovary Barruti osoa, ia, "utzi" zuten bitartean. Ondoren, Ukrainako indarrek "garbiketa" lanak egin zituzten,[180] errusiar barrikada, munizio eta ustezko tranpa leherkorrak kentzeko. Zelenskyk "zibilentzat hondamendia izan daitekeen egoera" ohartarazi zuen, indar errusiarrek "etxeen, ekipo abandonatuen eta baita hildakoen gorpuen" inguruan utzitako minak zirela eta.[181] Egun horretan bertan, Maks Levin kazetari ukrainarra hilda aurkitu zuten Guta Mezhygirska herritik gertu, bi aste baino gehiago desagertuta egon ondoren. Ukrainako fiskaltzak baieztatu duenez, Errusiako militarren "bi tirok" hil zuten kazetaria.[182]

Apirilaren 2an, Ukrainako indarrek Kieveko eskualde osoaren kontrola berreskuratu zuten.[65] Apirilaren 3rako jada ikusi zen Ukrainako indarrek Pripiat Barrutia eta Bielorrusiako mugaldea berreskuratu zituztela.[183]

Gudu-ostea aldatu

Ikus, gainera: «Butxako sarraskia»
 
Butxako egoiliarrak, hilik.

Ukrainak Kiev Oblast osoa berreskuratu ondoren, ukrainar armada erretiradan geratutako tropa errusiar isolatuen fokuak "garbitzen" hasi zen. Gerra Azterketarako Institutuaren iritziz, talde-geldikin horiek ez zuten erresistentzia antolaturik eskaintzen. ISWk gainera, Bielorrusiara eta Errusiako mendebaldera erretiratu ziren unitate errusiar batzuk "epe luze batean borrokan eraginkorrak ez izaten jarraituko dutela" adierazi zuen.[178]

Ukrainako agintariek esan zutenez, Butxa hiriko 300 biztanle zibil baino gehiago exekutatu zituzten indar errusiarrek. Gorpuak errusiarrak erretiratu ondoren aurkitu zituzten;[184] hala, apirilaren 4ra arte 410 zibilen gorpuak berreskuratu zituzten Kiev inguruko hirietatik.[49]

Ikus, gainera aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-putin-news-04-3-22/h_73c9bdc355cda059115acc4fe731aefb
  2. https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/russia-in-retreat-putin-appears-to-admit-defeat-in-the-battle-for-kyiv/
  3. https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/03/31/russia-forced-humiliating-retreat-ukraine-airport-key-battle/
  4. https://web.archive.org/web/20220403112407/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/russia-ukraine-kyiv-zelensky-pentagon-b2046773.html
  5. https://www.aljazeera.com/opinions/2022/3/30/russia-has-effectively-admitted-defeat-in-ukraine
  6. https://www.nytimes.com/2022/04/02/world/europe/ukraine-russia-kyiv.html
  7. https://www.reuters.com/world/europe/villages-near-kyiv-how-ukraine-has-kept-russias-army-bay-2022-03-29/
  8. https://www.reuters.com/world/europe/russia-withdrawing-some-troops-kyiv-region-governor-2022-04-01/
  9. https://www.france24.com/en/europe/20220402-as-it-happened-thousands-of-residents-evacuated-from-besieged-mariupol
  10. a b (Ingelesez) «RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, MARCH 27» Institute for the Study of War (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  11. https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-march-8
  12. https://theaviationist.com/2022/03/04/general-andrey-sukhovetsky-killed/
  13. a b c d e f https://web.archive.org/web/20220311065931/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russian-tanks-destroyed-ukraine-commander-b2033005.html
  14. https://en.interfax.com.ua/news/general/810680.html
  15. a b c https://www.timesofisrael.com/western-official-russian-tank-commander-run-over-and-killed-by-own-angry-troops/
  16. https://web.archive.org/web/20220226213136/https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/26/ukraine-russia-militias/
  17. a b c (Ingelesez) «Zelensky appoints Pavliuk as Kyiv regional administration head, Moskaliov as JFO commander» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  18. a b https://www.politico.com/news/2022/03/24/ukraine-legion-foreign-soldiers-00020233
  19. a b https://www.popularmechanics.com/military/a39211540/why-russian-forces-seized-chernobyl/
  20. https://coffeeordie.com/russia-il76-ukraine-shoot-down/
  21. https://www.criticalthreats.org/analysis/russia-ukraine-warning-update-initial-russian-offensive-campaign-assessment
  22. https://www.criticalthreats.org/analysis/russian-offensive-campaign-assessment-february-25-2022
  23. https://www.criticalthreats.org/analysis/russian-offensive-campaign-assessment-february-26
  24. https://www.walesonline.co.uk/news/world-news/russian-commanders-killed-ukraine-invasion-23360033
  25. a b https://www.rferl.org/a/russian-soldiers-ukraine-cannon-fodder-governor/31739187.html
  26. https://www.9news.com.au/world/what-we-know-about-64-kilometre-long-russian-convoy-headed-for-kyiv-ukraine-explained/53b58921-dc8c-4833-b7e1-6654bd2c0267
  27. https://www.theguardian.com/world/2022/feb/06/russian-troops-ready-to-seize-ukrainian-capital-says-former-defence-chief
  28. a b https://web.archive.org/web/20220228131940/https://tvrain.ru/teleshow/here_and_now/zhurnalist_iz_kieva_rasskazal-548658/
  29. https://news.obozrevatel.com/society/kadyirovtsev-kotoryie-ehali-napast-na-zelenskogo-unichtozhili-danilov.htm
  30. https://www.ft.com/content/9e3f0736-d60d-4627-95fa-ced2aa422a82
  31. https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60517447?ns_mchannel=social&ns_source=twitter&ns_campaign=bbc_live&ns_linkname=6218d0950ce87e491a0ecfb1%26Russia%20says%20200%20Ukrainians%20%27eliminated%27%20in%20airbase%20siege%262022-02-25T12%3A55%3A10.449Z&ns_fee=0&pinned_post_locator=urn:asset:149645fb-2fdb-4f80-9cc5-545be403b403&pinned_post_asset_id=6218d0950ce87e491a0ecfb1&pinned_post_type=share
  32. https://twitter.com/DrAlakbarov/status/1497314369595658249
  33. https://www.japantimes.co.jp/multimedia/2022/03/31/news/the-fighters-who-took-over-a-retail-store-to-defend-kyiv/
  34. https://www.militarytimes.com/flashpoints/ukraine/2022/03/07/foreign-fighters-now-on-battlefield-helping-battle-russia-ukraine/
  35. a b c d (Ingelesez) Kyiv, Yaroslav Trofimov near Kyiv, Ukraine, and Brett Forrest in. (2022-02-26). «Russian Forces Close In on Ukraine’s Capital as Kyiv Prepares to Fight» Wall Street Journal ISSN 0099-9660. (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  36. https://coffeeordie.com/ukrainian-retake-airport/
  37. https://www.newsweek.com/russia-ukraine-kyiv-bridge-blown-explosion-invasion-tank-advance-1682560
  38. https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60517447?ns_mchannel=social&ns_source=twitter&ns_campaign=bbc_live&ns_linkname=62190cb4980bea49f4b79f6f%26In%20pictures%3A%20Kyiv%20residents%20take%20up%20arms%20as%20Russia%20advances%262022-02-25T17%3A11%3A54.597Z&ns_fee=0&pinned_post_locator=urn:asset:7f199aa7-37f7-4fc3-9fa1-16208268415c&pinned_post_asset_id=62190cb4980bea49f4b79f6f
  39. https://www.unian.ua/war/pomsta-za-lugansk-2014-bilya-vasilkova-zbili-il-76-iz-vorozhimi-desantnikami-novini-donbasu-11718625.html
  40. https://web.archive.org/web/20220226095640/https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/us-officials-say-2-russian-transport-planes-shot-down-over-ukraine/
  41. https://news.sky.com/story/ukraine-invasion-paratroopers-storm-military-hospital-in-kharkiv-overnight-as-russian-forces-close-in-on-kyiv-12555332
  42. https://www.theguardian.com/commentisfree/2022/mar/09/kyiv-suburbs-stalingrad-ukraine-capital-city
  43. https://observers.france24.com/en/europe/20220224-images-show-russian-army-24km-outside-kyiv
  44. https://en.interfax.com.ua/news/general/819473.html
  45. https://en.interfax.com.ua/news/general/815425.html
  46. https://www.bbc.com/news/world-europe-60638949
  47. https://thehill.com/policy/international/595816-video-shows-ukrainian-fighter-jet-shot-down-over-kyiv-officials-say/
  48. https://www.radiosvoboda.org/a/news-v-rezultati-rosiyskoyi-ataky-z-horiv-naybilshyy-v-sviti-litak-mriya-/31726400.html
  49. a b (Ingelesez) Zinets, Natalia. (2022-04-03). «Ukraine says 410 bodies found near Kyiv, witnesses traumatised» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  50. https://www.theguardian.com/world/2022/mar/01/ukraine-russia-civilians-missiles-kyiv-tv-tower
  51. https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/03/5/7328379/
  52. https://www.rferl.org/a/ukraine-russia-strike-markhalivka/31736753.html
  53. https://web.archive.org/web/20220306193825/https://fakty.com.ua/ua/ukraine/suspilstvo/20220306-zagynuly-dvi-dytyny-i-batky-v-irpeni-armiya-rf-obstrilyala-lyudej-pid-chas-evakuacziyi/
  54. https://www.reuters.com/world/least-13-civilians-killed-air-strike-ukrainian-bread-factory-emergency-services-2022-03-07/
  55. a b «Seven killed including child after Russian troops fire at evacuation convoy, Ukraine says | The Independent» web.archive.org 2022-03-14 (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  56. https://thehill.com/policy/international/600037-more-than-100-killed-in-kyiv-including-4-children-mayor/
  57. https://nv.ua/ukraine/events/napadenie-rossii-na-ukrainu-okkupanty-ubili-mera-gostomelya-yuriya-prilipko-novosti-ukrainy-50222857.html
  58. https://www.rferl.org/a/31772689.html
  59. https://www.siasat.com/ukraine-crisis-67-civilians-killed-buried-in-mass-grave-2290142/
  60. (Ingelesez) «Battle underway for airbase on Kyiv outskirts» France 24 2022-02-24 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  61. a b (Ingelesez) MacKinnon, Mark; VanderKlippe, Nathan. (2022-02-24). «Russian troops advancing toward Kyiv as war rages throughout Ukraine» The Globe and Mail (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  62. CNN, Tim Lister, Josh Pennington, Luke McGee and Radina Gigova. «'A family died... in front of my eyes': Civilians killed as Russian military strike hits evacuation route in Kyiv suburb» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  63. (Ingelesez) «Bucha, Vorzel, Hostomel under enemy’s control, situation remains critical» www.ukrinform.net (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  64. (Ingelesez) Qena, Nebi; Karmanau, Yuras. «Moscow says it will curb assault on Kyiv, Chernihiv; Russian troops seen withdrawing» www.timesofisrael.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  65. a b (Ingelesez) «Ukraine war latest: Biden calls for Putin war crimes trial as more evidence of atrocities emerge» BBC News (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  66. (Ingelesez) CNN. (2022-04-02). «Kyiv region "liberated" from Russian forces, senior Ukrainian defense official says» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  67. (Ingelesez) «Russia attacks Ukraine from all sides as smoke seen rising from Government buildings in Kyiv» inews.co.uk 2022-02-24 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  68. (Ingelesez) «Ukraine's President says Russian forces targeting civilians as they close in on Kyiv» ABC News 2022-02-25 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  69. a b (Ingelesez) Agencies. «Ukraine loses control of Chernobyl nuclear site, amid battles in Kyiv outskirts» www.timesofisrael.com (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  70. (Ingelesez) «Ukraine says forces regained control of airport taken by Russians» Washington Examiner 2022-02-24 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  71. (Ingelesez) «Russians tighten noose around Kyiv as Putin pushes for Ukraine to disarm» POLITICO 2022-02-24 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  72. (Ukraineraz) «У результаті російської атаки згорів найбільший в світі літак «Мрія»» Радіо Свобода (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
  73. a b (Ingelesez) «Russia presses invasion to outskirts of Ukrainian capital» AP NEWS 2022-02-24 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  74. (Ingelesez) «Russian troops advance within 20 miles of Ukraine capital, Pentagon says» NBC News (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  75. (Ukraineraz) Gazeta.ua. (2022-02-25). «Українські військові під Києвом зупинили колону російських танків» Gazeta.ua (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  76. (Ingelesez) «Here's how Russia's invasion of Ukraine unfolded on day one» euronews 2022-02-24 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  77. (Ingelesez) «Russia, Ukraine say open to talks as combat continues outside Kyiv» The Jerusalem Post | JPost.com (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  78. (Ukraineraz) «ЗСУ ведуть бій в районах Димера та Іванкова на Київщині - Генштаб» www.ukrinform.ua (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  79. «Russia Attacks Ukraine, Drawing Broad Condemnation - WSJ» web.archive.org 2022-02-24 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  80. (Ingelesez) Dress, Bradley. (2022-02-25). «Video shows Ukrainian fighter jet shot down over Kyiv, officials say» TheHill (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  81. Video shows explosion after fighter jet shot down, official says - CNN Video. (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  82. (Ingelesez) Santora, Marc. (2022-02-25). «Ukrainian Fighters Battle to Hold Kyiv» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  83. a b (Ingelesez) Waddell, Nicholas Cecil, Rachael Burford, David Bond, Will Stewart, Matt Watts, Lily. (2022-02-25). «Vladimir Putin’s war: Casualties mount as Kyiv braces for more Russian attacks» www.standard.co.uk (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  84. «Ukraine-Russia war: Latest updates as Putin’s troops ‘reach Kyiv outskirts’ | The Independent» web.archive.org 2022-02-25 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  85. «Ukraine invasion news live: Russian troops enter Kyiv as residents told to 'make petrol bombs and neutralise the occupier' | World News | Sky News» web.archive.org 2022-02-25 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  86. «Ukraine live updates: Heavy fighting reported around Kyiv - BBC News» web.archive.org 2022-02-26 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  87. (Ingelesez) AP. «Russia claims to take control of Hostomel airport just outside Kyiv» www.timesofisrael.com (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  88. (Ingelesez) Tsvetkova, Maria. (2022-02-26). «Kyiv braces for assault as Russia, Ukraine signal possibility of talks» Financial Post (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  89. (Ukraineraz) «Помста за Луганськ 2014: біля Василькова збили ІЛ-76 із ворожими десантниками» www.unian.ua (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  90. (Ukraineraz) «На Донбасі збили російський вертоліт і штурмовик» portal.lviv.ua (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  91. «US officials say 2 Russian transport planes shot down over Ukraine | The Times of Israel» web.archive.org 2022-02-26 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  92. «Держспецзв’язку» Telegram (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  93. «Latest news on Ukraine-Russia War: Russian forces close in on Kyiv as U.S. will sanction Putin - The Washington Post» web.archive.org 2022-02-26 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  94. (Ingelesez) Reuters. (2022-02-26). «Ukraine military says it repels Russian troops' attack on Kyiv base» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  95. "Fight for Vasylkiv ends with victory of Ukrainian Armed Forces - official"
  96. (Ingelesez) «Kyiv hydroelectric power plant controlled by Russian troops - Ifax» Reuters 2022-02-26 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  97. (Ingelesez) «Kyiv hydroelectric power plant controlled by Russian troops - Ifax» National Post 2022-02-26 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  98. (Ukraineraz) «Київська ГЕС повністю під контролем України – міністр енергетики» Інтерфакс-Україна (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  99. (Ukraineraz) «Українські ППО збили ракету, що летить у бік дамби Київського водосховища, - "Укрводшлях", Мінінфраструктури» Інтерфакс-Україна (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  100. a b (Ingelesez) «Russian invasion update: Vasylkiv hit with Russian missiles, oil depot nearby on fire» www.ukrinform.net (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  101. (Ingelesez) «Russia hits Ukraine fuel supplies, airfields in new attacks» AP NEWS 2022-02-26 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  102. (Ingelesez) News, B. N. O.. (2022-02-27). «Radioactive waste disposal site near Kyiv hit by airstrike» BNO News (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  103. (Gaztelaniaz) «Dónde están los combates ahora (actualizaciones en vivo del 27 de febrero)» Noticias del Mundo en español 2022-02-27 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  104. (Ingelesez) «Ukraine vows to keep fighting as Russian forces close on Kyiv» The Jerusalem Post | JPost.com (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  105. (Ingelesez) Ling, Justin. «Russia Tries to Terrorize Ukraine With Images of Chechen Soldiers» Foreign Policy (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  106. (Ingelesez) desk, The Kyiv Independent news. (2022-02-27). «A 9-story residential building in Bucha was hit by a Russian strike, casualties are unknown.» The Kyiv Independent (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  107. (Ingelesez) Reuters. (2022-02-27). «Blasts heard in Kyiv, fighting reported in vicinity» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  108. (Ingelesez) desk, The Kyiv Independent news. (2022-02-27). «Ukrainian military blow up bridge outside of Kyiv to slow down Russian troops.» The Kyiv Independent (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  109. «Новини України: Ірпінь зачистили від російських окупантів» Гал-інфо (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).
  110. a b c (Ingelesez) «Russian forces advance on Kyiv: fighting on fourth day of invasion» the Guardian 2022-02-27 (Noiz kontsultatua: 2022-02-28).
  111. (Ingelesez) «Kyiv mayor proud of citizens' spirit, anxious about future» AP NEWS 2022-02-27 (Noiz kontsultatua: 2022-02-28).
  112. (Ingelesez) «Denysenko: Column of Russian military equipment near Makariv, Kyiv region destroyed» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-02-28).
  113. (Ingelesez) Video Shows Elderly Couple Being Killed By Russian Armored Column. (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  114. (Ingelesez) «Russian soldiers accused of firing on civilian vehicles in Ukraine» the Guardian 2022-03-08 (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  115. a b (Ukraineraz) «Окупанти розстріляли автомобіль з пенсіонерами у Макарові» ТСН.ua 2022-03-10 (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  116. (Ukraineraz) «Україна втратила понад 20 робіт Марії Примаченко внаслідок нападу Росії – Литовченко» Радіо Свобода (Noiz kontsultatua: 2022-02-28).
  117. «Унаслідок авіанальоту в Броварах поранені шестеро людей - мер» web.archive.org 2022-02-28 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  118. (Ingelesez) Trofimov, Yaroslav. (2022-03-01). «Ukraine, Russia Fail to Agree on Cease-Fire, as Moscow Shelling Kills Civilians» Wall Street Journal ISSN 0099-9660. (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  119. (Ingelesez) «Ukraine says Russia targeting civilians as missiles hit Kyiv TV tower» the Guardian 2022-03-01 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  120. (Italieraz) «Piovono bombe sui quartieri di Kiev. Biden: "Putin deve pagare"» ilGiornale.it 2022-03-01 (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  121. «Novas explosões são ouvidas em Kiev, capital da Ucrânia» www.romanews.com.br (Noiz kontsultatua: 2022-03-02).
  122. (Ingelesez) Times, The New York. (2022-03-01). «What Happened on Day 6 of Russia’s Invasion of Ukraine» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-03-03).
  123. (Ingelesez) «Ukraine invasion: Russian troops move 'closer and closer' to Kyiv as at least 2,000 civilians dead, emergency service says» Sky News (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  124. (Ingelesez) CNN. (2022-03-02). «There's extensive damage and casualties following clashes on the outskirts of Kyiv» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-03-03).
  125. (Ukraineraz) «Макарів Київської області звільнено, українські військові там закріпилися – Генштаб» Радіо Свобода (Noiz kontsultatua: 2022-03-03).
  126. (Ingelesez) «Ukrainian Armed Forces take control of Hostomel - intelligence» www.ukrinform.net (Noiz kontsultatua: 2022-03-07).
  127. «З’явилися фото з місця бою в Гостомелі, під час якого спецпризначенці ГУР МО України знищили значну кількість бронетехніки ворога» gur.gov.ua (Noiz kontsultatua: 2022-03-07).
  128. (Ingelesez) «In Hostomel losses, a microcosm of Russia's growing Ukraine crisis» Washington Examiner 2022-03-04 (Noiz kontsultatua: 2022-03-07).
  129. (Ingelesez) «Civilian car shelled near Kyiv: two dead, four injured» Ukrayinska Pravda (Noiz kontsultatua: 2022-03-07).
  130. (Ingelesez) «Russian Air Strike Kills Six People In Village Near Kyiv» RadioFreeEurope/RadioLiberty (Noiz kontsultatua: 2022-03-07).
  131. (Ingelesez) «Ukraine war: Sky News journalist Stuart Ramsay and team shot at in ambush» BBC News 2022-03-05 (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
  132. (Ingelesez) «"Russian Offensive Campaign Assessment, March 4"» Institute for the Study of War (Noiz kontsultatua: 2022-03-08).
  133. CNN, Tim Lister, Josh Pennington, Luke McGee and Radina Gigova. «'A family died... in front of my eyes': Civilians killed as Russian military strike hits evacuation route in Kyiv suburb» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-03-07).
  134. (Ukraineraz) «Російські війська обстріляли мирних жителів під час евакуації в Ірпені» ФАКТИ ICTV 2022-03-06 (Noiz kontsultatua: 2022-03-07).
  135. Adnkronos. (2022-03-06). «Guerra Ucraina-Russia, attacchi sui civili: stop evacuazioni a Mariupol» Adnkronos (Noiz kontsultatua: 2022-03-07).
  136. (Ingelesez) «Ukraine denounces Russian-operated 'humanitarian corridors' amid reports they violate ceasefire» Washington Examiner 2022-03-07 (Noiz kontsultatua: 2022-03-08).
  137. a b (Ukraineraz) «Російські військові вбили голову Гостомеля і поранили мера Бучі» Українська правда (Noiz kontsultatua: 2022-03-08).
  138. (Errusieraz) «Во время раздачи хлеба и лекарств. Российские оккупанты расстреляли мэра Гостомеля» nv.ua (Noiz kontsultatua: 2022-03-08).
  139. (Ingelesez) Reuters. (2022-03-07). «At least 13 civilians killed in air strike on Ukrainian bread factory - emergency services» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-03-08).
  140. (Ingelesez) «Kyiv’s suburbs now look like the hellscape of Stalingrad – but we still have hope | Illia Ponomarenko» the Guardian 2022-03-09 (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  141. (Ukraineraz) «13-й день війни. Обстановка залишається напруженою, точаться жорстокі бої» nv.ua (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
  142. «Russian Tanks Advance Towards Kyiv, Civilians Help Guard Checkpoints» NDTV.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  143. (Errusieraz) «Украинская армия совершила под Киевом контратаку и уничтожила 5 вражеских танков – МВД» Украинская правда (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  144. (Ingelesez) CNN. (2022-03-08). «"Irpin can't be bought, Irpin fights": Mayor refuses Russian demand to surrender» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  145. (Ingelesez) «Ukrainian military defeat tank regiment of Russian troops, eliminate commander Zakharov in Brovarsky district - Defense Intelligence» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  146. (Ingelesez) «Russian convoy outside Kyiv has redeployed into firing positions, satellite photos show - National | Globalnews.ca» Global News (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  147. (Ingelesez) «Russian military convoy near Kyiv ‘dispersed, redeployed’» www.aljazeera.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  148. (Ingelesez) «"Russian Offensive Campaign Assessment, March 11"» Institute for the Study of War (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  149. (Ingelesez) «Russia - Ukraine War: Moscow targets food storage warehouses near Kyiv» Free Press Journal (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  150. (Ingelesez) «Ukraine-Russia war: Kyiv outskirts on fire, humanitarian corridors may reopen» Hindustan Times 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  151. a b (Ingelesez) «Airport completely destroyed due to missile attacks by invader in Vasylkiv, Kyiv region – mayor» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  152. IANS. (2022-03-12). «Russia disables Ukraine military's main radio intelligence facility» Business Standard India (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  153. (Ingelesez) Polityuk, Pavel; Zinets, Natalia. (2022-03-13). «Ukraine says Russian forces kill seven civilians in evacuation convoy» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  154. (Ingelesez) Southern, Keiran. American journalist Brent Renaud shot dead near Kyiv. ISSN 0140-0460. (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  155. (Ingelesez) CNN. (2022-03-13). «Ukrainians thwart Russian attempt toward Kyiv on pontoon bridge, satellite image shows» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  156. (Ingelesez) «Fox News correspondent Benjamin Hall injured while reporting in Ukraine» www.cbsnews.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  157. (Ingelesez) «Fox News cameraman, Ukrainian journalist killed in Russian artillery shelling - Gerashchenko» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
  158. (Ingelesez) «Mass graves in Ukraine: Battered cities are digging makeshift burial sites» BBC News 2022-03-14 (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
  159. (Ingelesez) «Russian forces shoot at civilians in Hostomel» India Today (Noiz kontsultatua: 2022-03-15).
  160. (Ingelesez) «Occupiers release volunteers previously captured in Bucha – city council» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
  161. (Ingelesez) Trofimov, Alan Cullison, Isabel Coles and Yaroslav. (2022-03-17). «Ukraine Mounts Counteroffensive to Drive Russians Back From Kyiv, Key Cities» Wall Street Journal ISSN 0099-9660. (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
  162. (Ingelesez) «RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, MARCH 16» Institute for the Study of War (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  163. (Ingelesez) Lonas, Lexi. (2022-03-22). «Ukrainian forces retake Kyiv suburb» TheHill (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
  164. (Ingelesez) Mackenzie, James; Zinets, Natalia; Lewis, Simon. (2022-03-18). «Russia's advance in Ukraine stalls; U.S. warns China on aiding Moscow» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  165. (Ingelesez) CNN, By <a href="/profiles/aditi-sandal">Aditi Sangal</a>, <a href="/profiles/meg-wagner">Meg Wagner</a>, George Ramsay, Jeevan Ravindran, <a href="/profiles/laura-smith-spark">Laura Smith-Spark</a>, <a href="/profiles/peter-wilkinson">Peter Wilkinson</a>, <a href="/profiles/adrienne-vogt">Adrienne Vogt</a> and Melissa Macaya. (2022-03-18). «Ukrainian army says Russia's main routes for attacking Kyiv have been blocked» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  166. (Ingelesez) «RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, MARCH 19» Institute for the Study of War (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  167. (Ingelesez) staff, T. O. I.. «Massive blasts shake Kyiv; Ukraine rejects Russia’s demand to surrender Mariupol» www.timesofisrael.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  168. (Ingelesez) «RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, MARCH 21» Institute for the Study of War (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  169. (Ingelesez) Lonas, Lexi. (2022-03-22). «Ukrainian forces retake Kyiv suburb» The Hill (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  170. (Ingelesez) Meredith, Amanda Macias,Christina Wilkie,Sam. (2022-03-23). «NATO to OK 'major increases' of troops; Ukraine appears to be retaking ground near Kyiv» CNBC (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  171. a b (Ingelesez) CNN. (2022-03-24). «March 24, 2022 Russia-Ukraine news» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  172. (Ingelesez) CNN. (2022-03-25). «UK Defense Ministry: Ukraine has reoccupied towns and defensive positions east of Kyiv» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  173. (Ingelesez) «RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, MARCH 26» Institute for the Study of War (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  174. (Ingelesez) «Mutinous Russian troops ran over their own commander, say western officials» the Guardian 2022-03-25 (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  175. (Ingelesez) CNN. (2022-03-28). «Mayor tells CNN that Ukraine has reclaimed Kyiv suburb Irpin from Russian forces» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  176. a b c (Ingelesez) Hnidyi, Vitalii; Karazy, Sergiy. (2022-03-31). «Russia bombs Ukraine cities, despite pledge to pull back from Kyiv» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  177. (Ingelesez) Qena, Nebi; Karmanau, Yuras. «Heavy fighting near Kyiv as Russian troops appear to regroup for offensive in east» www.timesofisrael.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  178. a b (Ingelesez) «RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, APRIL 3» Institute for the Study of War (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  179. (Ingelesez) «Ukraine regains control of over 20 settlements» www.ukrinform.net (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  180. (Ukraineraz) «Окупанти пішли з Броварського району під Києвом – мер Броварів» Українська правда (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  181. (Ingelesez) «Ukrainian troops clear roads in a city north of Kyiv» euronews 2022-04-03 (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  182. (Ingelesez) Siegal, Tobias; AFP. «Ukrainian journalist found dead near Kyiv after going missing over two weeks ago» www.timesofisrael.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  183. (Ingelesez) Burke, Dave. (2022-04-03). «Ukraine soldier poses with flag at re-taken Chernobyl after Russians fled» mirror (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).
  184. (Ingelesez) «War in Ukraine: Street in Bucha found strewn with dead bodies» BBC News 2022-04-02 (Noiz kontsultatua: 2022-04-07).

Kanpo estekak aldatu