Karraspina koniko
Karraspina koniko, erlauski edo tripaziza (Morchella conica) Morchellaceae familiako onddo espezie bat da.[1]
| Karraspina konikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Pezizomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Pezizales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Morchellaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Morchella | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Morchella conica Pers., 1818 | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Toxikoa da gordinik edo gutxi eginda. Kontsumitu aurretik lehortu egin behar da.
Sinonimoak: Morchella costata, Morchella crassipes, Morchella deliciosa, Morchella elata, Morchella rotunda, Morchella umbrina, Morchella esculenta.
DeskribapenaAldatu
Kapela: Barnehutsa, 6 eta 8 cm arteko altuerakoa eta 3 eta 4 cm arteko oinarria, koniko kamutsa, erpinetik oinarrira abiatzen diren gelaxkaz osatua. Gelaxka luzeak, barrutik beste txikiago batzuetan zatituak, karratuak edo angeluzuzenak. Arre-grisa edo gaztaina ilun kolorekoak; gelaxken ertzak ilunak.
Himenioa: Gelaxken barrualdea estaltzen du.
Hanka: 3,5 - 5 x 1,5 -2 cm-koa, zilindrikoa, zimurtua, ildaskatua, batzuetan oinarria puztuta, barnehutsa, zurixka, zahartzean arrez tindatua.
Haragia: Mehea, hauskorra, fruta usain atseginekoa, zurixka, zertxobait kartilaginosoa oinarena.[2]
Etimologia: Morchela terminoa "morchel" hitzetik dator, onddoetarako alemaniar hitz zahar batetik. Conica epitetoa latinetik dator, koniko esan nahi duen "conicus" hitzetik. Bere formagatik.
JangarritasunaAldatu
Jangarri bikaina, lehortu ondoren edo egosi ondoren kontsumitzen badugu, erdi gordinik edo freskotan kontsumituta toxikoa baita.[3]
Nahasketa arriskuaAldatu
Morchella cónica var. costata delakoarekin, baina honek oin ilunagoa du arrosa kolorerako joerarekin. Morchella cónica espeziearen beste aldaera batzuk ere badaude, hala nola, rigida aldaera ez hain erregular markatua; Nigripes aldaera, honek kapela oso iluna du eta oina ia beltza, etab. Guztiak jateko onak dira.[4]
Oharra: Morchella elata espezie arraroa da, eta maiz nahasten da Morchella cónica perretxikoarekin. Alderik nabarmenena txapela oinarekin txertatzeko modua da.
Sasoia eta lekuaAldatu
Apiriletik maiatzera, koniferoen basoetan, bidexketan, bide ondoan, baso soilguneetan, eskualde menditsuetan.[5]
Banaketa eremuaAldatu
ErreferentziakAldatu
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 717 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 802 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 540 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 33 or. ISBN 84-87997-86-4..
Kanpo estekakAldatu
Datuak: Q1327882
Multimedia: Morchella conica
Espezieak: Morchella conica
