Karmelo Etxenagusia Uribe (Iurreta, 1932ko apirilaren 24a - Bilbo, 2008ko azaroaren 6a) euskal idazle eta apaiza izan zen. 1965etik euskaltzain urgazle izan zen eta 1995etik 2008ra Bilboko elizbarrutiko gotzain laguntzaile.

Karmelo Etxenagusia
apezpiku tituludun

1995eko irailaren 8a -
Elizbarrutia: Auzegera (en) Itzuli
apezpiku laguntzaile

1995eko irailaren 8a - 2008ko otsailaren 5a
Elizbarrutia: Bilboko elizbarrutia
Bizitza
JaiotzaIurreta1932ko apirilaren 24a
Herrialdea Bizkaia, Euskal Herria
HeriotzaBilbo2008ko azaroaren 6a (76 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakeuskara
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakteologoa, idazlea, apaiz katolikoa eta apezpiku katolikoa
KidetzaEuskaltzaindia
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa

Inguma: karmelo-etxenagusia-uribe-1932-2008

Bizitza aldatu

Iurretan jaioa, apaiz ikasketak Gordexola, Artea eta Gasteizko seminarioetan egin zituen. 1955ean apaiztu zen Begoñan eta ondoren Derio seminarioko irakasle izendatu zuten. Geroago Madrilen eta Erroman jarraitu zituen ikasketak.

Gaztetatik izan zuen euskara lantzeko grina. Besteak beste, bizkaierako klasikoak, Orixe, Lizardi, etab. irakurtzen ikasi zuen euskara literarioa. 1967an seminarioko ikasketetan euskara ikasgai bihurtu zuten eta Etxenagusia izan zen irakasle. 1969an, Mikel Zaraterekin batera, Derioko Udako Ikastaroak sortu zituen, helduen alfabetatzea bultzatzeko. Aldi berean, ikastaro horien inguruan sortu zen Labayru ikastegiaren sortzaile eta bultzatzaile esanguratsuenetakoa izan zen.

Bilboko elizbarrutian liturgia lanak euskaratzen jardun zuen, beste euskal elizbarrutietako hainbat kideren lankidetzaz, besteak beste, Manuel Lekuona, Lino Akesolo, Joan Mari Lekuona, Joxe Mari Aranalde, etab.

1995eko irailaren 8an Bilboko gotzain laguntzaile izendatu zuten eta kargu horretan iraun zuen 2008ko apirilean erretiratu zen arte. Apirilaren 24an ohorezko euskaltzain izendatu zuten. 2008ko azaroaren 6an hil zen Bilboko Begoña auzoko Andre Maria Zuriaren ospitalean, uste gabeko gaixoaldi baten ondoren.

Idazlanak aldatu

  • Beste lorategi bi: Bizkaiera 1965
  • Beste lorategi bi. Gipuzkera 1967
  • Euskal Idazleen lorategia 1969
  • Euskal idazleak bizkaieraz 1980
  • Iparraldeko euskal idazleak 1981
  • Euskera nire bizitzan 2003.

Kanpo loturak aldatu

Ikus, gainera aldatu