Karl Friedrich Schinkel

Karl Friedrich Schinkel
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Neuruppin, 1781eko martxoaren 13a
Herrialdea	Prusiako Erresuma
Heriotza	Berlin, 1841eko urriaren 9a (60 urte)
Hobiratze lekua	Dorotheenstadt Cemetery (en)
Familia
Aita	Cuno Christian Schinkel
Ezkontidea(k)	Susanne Schinkel (en) (1809ko abuztuaren 17a -
Seme-alabak	ikusi Elisabeth von Wolzogen (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Evangelisches Gymnasium zum Grauen Kloster (en) ; Bauakademie (en) ; (1799 -
Hizkuntzak	alemana
Irakaslea(k)	Friedrich Gilly (en) ; David Gilly (en)
Ikaslea(k)	ikusi Friedrich Ludwig Persius (en) ; Ditlev Martens (en) ; Adolf Lohse (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	arkitektoa, margolaria, hirigilea, unibertsitateko irakaslea, obra-maisua, artista grafikoa, marrazkilaria, diseinatzailea eta furniture designer (en)
Lan nabarmenak	ikusi Glienicke Palace (en) ; Alte Nazarethkirche (Berlin-Wedding) (en) ; Elisabethkirche (en) ; Schlossbrücke (en) ; Charlottenhof Palace (en) ; Burdinazko Gurutzea; Neuer Pavillon (en) ; Konzerthaus Berlin;
Jasotako sariak	ikusi Order of the Red Eagle 3rd Class (1821) ; Commander of the Order of the Redeemer (1836) ; Order of the White Falcon (1838ko ekainaren 6a) ; Knight Officer of the Order of the Polar Star (1839) ; commander of the Order of the Dannebrog (1840) ; Order of the Red Eagle 2nd Class (1836) ;
Influentziak	David Gilly (en)
Kidetza	Alemaniar Arkeologia Institutua; Accademia di San Luca; National Academy of Design (en) ; Britainiar Arkitektoen Errege Institutua; Academy of Fine Arts Vienna (en) ; Arteen Akademia Inperiala; Suediako Arteen Errege Akademia; Prussian Academy of Arts (en) ; Arte Ederren Akademia (Frantzia)
Mugimendua	Neogreziar arkitektura

Karl Friedrich Schinkel (Neuruppin, Brandenburgo, 1781 martxoaren 13 – Berlin, 1841 urriaren 9) arkitekto eta margolari neoklasiko prusiarra zen.

Bizitza

1798 urtean Neuruppineko Lizeoa utzi eta Berlinera joan zen ikasketak jarraitzera. 1803an lehen bidaia egin zuen Italiara, baina itzultzean Napoleonek tropek Berlin hartua zuten. Frantziaren desegigoaren ondoren, Schinkel eraikitze kabinete prusiarreko arduraduna egiten da. Bere eginkizuna Berlin eraldatzea izango da, Prusiako hiriburu eredugarri bihurtzeko. Beste prusiar lurraldeetako ardura ere bazuen, Renaniatik hasi eta Königsberg hiriraino.

Lana

Schinkelen estiloa garairik emankorrenean arkitektura klasiko greziarrerako itzuleran datza, agian inbaditzaile frantziarren estilo erromatarretik aldentzeko. Bere eraikin ezagunenak Berlin eta inguruetan daude. Horien artean aipatzekoak dira Schauspielhaus (1819-1821), aurreko antzokia ordeztu zuena sute baten erre baitzen, eta Museo Zaharra edo Altes Museum (1823-1830), eraiki zenean Museo Berria zena..

Schinkelen garrantzia ez datza eraikitako lanetan bakarrik, baizik-eta lan teorikoan ere bai. Bere ideiak argi agertzen dira eraiki gabeko proiektuetan ere, hala nola Akropolia Errege Jauregi bihurtzeko lanetan eta Orianda Jauregiaren eraldaketan (Krimean). Proiektu hauek eta beste asko Sammlung architektonischer Entwürfe (Zirriborro Arkitektonikoen Bilduma 1820-1837 artean) eta Werke der höheren Baukunst (1840-1842; 1845-1846) liburuetan agertzen dira.

Askoren arabera, egoera politikoak (frantziarren okupazioa eta errege prusiarren gaitasun eza) Schinkel garapen osora iristea galarazi egin zuen, haren eskemek aurreikusten duten talentu eta gaitasunak etenez.

Hala ere, bere eragina garaiko Prusian eta oraingo Alemanian izugarria izan dela esan daiteke, Mies van der Rohe arkitektoarenganaino iritsi baita.

Lan garrantzitsuak

Eraikin gehienak garaiko Prusian egin zituen, oraingo Alemanian gutxi gorabehera.

1800 : Pomona tenplua Pfingstberg mendiaren gainean, Potsdam
1818 : Zaintza Berria (Neue Wache), Berlin
1818 : Schauspielhaus Gendarmenmarkt-en, Berlin
1824 : Neues Museum (orain Museo Zaharra edo Altes Museum), Berlin
1825 : Friedrich-Werdersche eliza, Berlin
1825 : Schöneberg eliza, Aachen ondoan
1826 : Charlottenhof jauregia, Potsdam
1830 : Nikolaikirche (San Nikola eliza), Potsdam
1831 : Altstädtische Hauptwache, Dresde
1832 : Bauakademie (eraikuntza akademia), Berlin
1832 : Udaletxea, Kołobrzeg / Kolberg, oraingo Polonia)
1833 : Bainu Erromatarrak, Potsdam
1834 : Babelsberg jauregia, Potsdam
1834 : Alt-Moabit, Wedding eta Gesundbrunnen auzoetako elizak, Berlin

Margolan gehienak Berlingo museoetan daude ikusgai, adibidez Alte Nationalgalerie museoko 3.05 gelan.

Galeria

Altes Museum, Berlin
Nikolaikirche, Potsdam
Neue Wache, Berlin
Schauspielhaus, Berlin
Friedrichswerdersche Kirche
Alexander Nevsky kapera, Peterhof jauregia, Errusia
Schloss Stolzenfels

Margolanak
Gothic Cathedral by a River, 1813
Schinkel's building, the Neues Schauspielhaus ("New Theatre"), Berlin; now the Konzerthaus Berlin
View of Mont Blanc, 1813
Morning, 1813
Karl Friedrich Schinkel's stage set for Mozart's Magic Flute, 1815
Medieval City on a River, 1815
Rock Arch, 1818
Uranus and the Dance of the Stars, 1834
Christian Peter Wilhelm Beuth, 1837 (Allegory of Prussia's industrial renewal)

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Karl Friedrich Schinkel

Datuak: Q151759
Multimedia: Karl Friedrich Schinkel / Q151759

Karl Friedrich Schinkel
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Neuruppin, 1781eko martxoaren 13a
Herrialdea	Prusiako Erresuma
Heriotza	Berlin, 1841eko urriaren 9a (60 urte)
Hobiratze lekua	Dorotheenstadt Cemetery ^(en)
Familia
Aita	Cuno Christian Schinkel
Ezkontidea(k)	Susanne Schinkel ^(en) (1809ko abuztuaren 17a -
Seme-alabak	ikusi Elisabeth von Wolzogen ^(en)
Hezkuntza
Heziketa	Evangelisches Gymnasium zum Grauen Kloster ^(en) Bauakademie ^(en) (1799 -
Hizkuntzak	alemana
Irakaslea(k)	Friedrich Gilly ^(en) David Gilly ^(en)
Ikaslea(k)	ikusi Friedrich Ludwig Persius ^(en) Ditlev Martens ^(en) Adolf Lohse ^(en)
Jarduerak
Jarduerak	arkitektoa, margolaria, hirigilea, unibertsitateko irakaslea, obra-maisua, artista grafikoa, marrazkilaria, diseinatzailea eta furniture designer ^(en)
Lan nabarmenak	ikusi Glienicke Palace ^(en) Alte Nazarethkirche (Berlin-Wedding) ^(en) Elisabethkirche ^(en) Schlossbrücke ^(en) Charlottenhof Palace ^(en) Burdinazko Gurutzea Neuer Pavillon ^(en) Konzerthaus Berlin
Jasotako sariak	ikusi Order of the Red Eagle 3rd Class (1821) Commander of the Order of the Redeemer (1836) Order of the White Falcon (1838ko ekainaren 6a) Knight Officer of the Order of the Polar Star (1839) commander of the Order of the Dannebrog (1840) Order of the Red Eagle 2nd Class (1836)
Influentziak	David Gilly ^(en)
Kidetza	Alemaniar Arkeologia Institutua Accademia di San Luca National Academy of Design ^(en) Britainiar Arkitektoen Errege Institutua Academy of Fine Arts Vienna ^(en) Arteen Akademia Inperiala Suediako Arteen Errege Akademia Prussian Academy of Arts ^(en) Arte Ederren Akademia (Frantzia)
Mugimendua	Neogreziar arkitektura