Karakorum[1] erdialdeko Asiako mendi sistema da, Himalaiaren mendebaldean dagoena, Pakistan, India, Txina, Afganistan eta Tajikistanen artean hedaturik. 500 kilometro inguruko luzera du eta, poloak kenduta, glaziar gehien duen munduko eskualdea da. Lau mendikate dira, harkaitz kristalinoz eta sedimentuzkoz osatuak, ipar-ekialdetik hego-ekialderako norabidea dutela. Mendi garaiena Dapsang da (K2 ere deitua), 8.611 metro dituena.[2]

Karakorum
Datu orokorrak
Mendirik altuenaK2
Garaiera8.611 m
Motamendikate
Luzera500 km
Geografia
Map
Koordenatuak35°52′59″N 76°30′32″E / 35.8831°N 76.5089°E / 35.8831; 76.5089
Honen parte daAlpetar gerrikoa
Larger Himalaya (en) Itzuli
Geologia
GaraiaKretazeo

Izena aldatu

Turkieraz legar beltza esan nahi du; izan ere, bertako glaziar gehienak harri txingorrez estaliak daude.

Esplorazioa aldatu

Dituen altueraren eta gogortasunaren ondorioz, oso jende gutxi bizi da han. Europar esploratzaileak XIX. mendearen hasieran iritsi ziren aurrenekoz Karakorumera, eta britainiar topografoak 1856an heldu ziren. Muztagh Igarobide deritzona 1886an zeharkatu zuen lehen aldiz Francis Yonghusband koronelak zuzendutako espedizio batek, eta Hunza ibaiaren gaineko haranak General Sir George K. Cockerill arakatu zituen 1892an. 1910eko eta 1920ko hamarkadetan egindako azterketek hein handi batean eskualdearen geografia zehaztu zuten.

Geologia eta glaziarrak aldatu

Karakorum eta Himalaia eskualdeak hainbat arrazoirengatik dira garrantzi handikoak Lurra aztertzen duten zientzialarientzat. Geologikoki munduko eskualderik aktiboenetako bat da, talka egiten duten bi kontinenteren arteko muga baita. Ondorioz, plaken tektonika ikertzeko eskualde garrantzitsua da. Horrezaz gain, glaziarren azterketa aldaketa klimatikoa neurtzeko baliagarri da, hauen urtzea eta tenperaturan eta prezipitazio kopuruan epe luzeko aldaketak, hain zuzen ere, dira aldaketa horren adierazle.

Gailurrik garaienak aldatu

Karakorumeko mendirik garaienetako batzuk honako hauek dira:

Iruditegia aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).
  2. Lur entziklopedietatik hartua.

Kanpo estekak aldatu