Jorubera
Jorubera[1] (joruberaz èdè Yorùbá, hitzez hitz «joruba hizkuntza») Mendebaldeko Afrikako Niger-Kongo familiako hizkuntza bat da. Joruba etniako jendeek hitz egiten dute, Joruba Herrian bereziki. Nigeria osorako onarpen ofiziala duten hizkuntzetako bat da, jorubak estatu horretako biztanleen % 21 inguru baitira. Mendebalderago, Benin eta Togo estatuetan ere mintzatua da.
| Jorubera | |
|---|---|
| Èdè Yorùbá — Yorùbá | |
| Datu orokorrak | |
| Lurralde eremua | Nigeria, Togo, Benin. |
| Hiztunak | 25 milioi |
| Eskualdea | Afrikako Mendebaldea |
| Araugilea | Ez dago |
| Hizkuntza sailkapena | |
| giza hizkuntza Niger-Kongo hizkuntzak Atlantic–Congo (en)  Volta–Congo (en) Benue–Congo (en) Defoid (en) Yoruboid (en) | |
| Informazio filologikoa | |
| Hizkuntza-tipologia | subjektu aditza objektua eta hizkuntza isolatzailea |
| Alfabetoa | latindar alfabetoa |
| Hizkuntza kodeak | |
| ISO 639-1 | yo |
| ISO 639-2 | yor |
| ISO 639-3 | yor |
| Ethnologue | yor |
| Glottolog | yoru1245 |
| Wikipedia | yo |
| ASCL | 9212 |
| IETF | yo |
Dialektoak aldatu
Joruberaren continuum dialektalean, hainbat dialekto daude. Joruba Herriko Nigeriako aldean, dialekto nagusiak hiru dira:
- Ipar-mendebaldeko jorubera: Abẹokuta, Ibadan, Ọyọ, Ọgun eta Lagos eskualdeak.
- Erdialdeko jorubera: Igbomina, Ifẹ, Ekiti, Iworoko Ekiti, Akurẹ, Ẹfọn, eta Ijẹbu.
- Hegoaldeko jorubera: Okitipupa, Ondo, Ọwọ, Ikare, Sagamu eta Ijẹbuko alde batzuk.
Eredu batua aldatu
Jorubera batua eskoletan irakasten duten eta literaturan eta hedabideetan erabiltzen duten eredu idatzia, batua edo estandarra da. 1850eko hamarkadan sortu zuen Samuel A. Crowther apezpikuak, gramatika bat eta Bibliaren itzulpena egiteaz batera. Nagusiki, Oyo eta Ibadango aldaeretan oinarrituta dago, beste dialekto batzuetatik ere hainbat osagai hartu dituen arren.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskaltzaindiaren 53. araua (Munduko estatuetako hizkuntza ofizialak).
Kanpo estekak aldatu
- (Ingelesez)Hiztegia (Yoruba-Ingelesa)
Datuak: Q34311
Multimedia: Yoruba language / Q34311
