Joan III.a Nafarroakoa

Joan III.a Nafarroakoa
	; Irudi gehiago
Nafarroa Behereko errege
; Foixko kondea
Nafarroako erregea (Iure uxoris)
Bizitza
Jaiotza	Frantziako Erresuma, 1469 (egutegi gregorianoa)
Heriotza	Muneiñe, 1516ko ekainaren 17a (egutegi gregorianoa) (46/47 urte)
Hobiratze lekua	Leskarreko katedrala
Familia
Aita	Alain Albretekoa
Ama	Françoise of Châtillon
Ezkontidea(k)	Katalina I.a Nafarroakoa (1484ko urtarrilaren 14a (egutegi gregorianoa) -
Seme-alabak	ikusi Elisabet Nafarroakoa; Karlos Nafarroakoa; Ana Nafarroakoa; Petri Albretekoa; Katalina Nafarroakoa; Kiteria Nafarroakoa; Madalena Nafarroakoa; Juan de Navarra (en) ; Andres Febo; Henrike II.a Nafarroakoa; Martín de Navarra (en) ;
Haurrideak	ikusi Amaneo Albretekoa; Karlota Albretekoa; Louis d'Albret (en) ; Isabella of Albret (en) ;
Leinua	Albreteko leinua
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania; okzitaniera
Jarduerak
Jarduerak	agintaria eta erregea

Joan III.a Nafarroakoa edo Joan Albretekoa (1469 – Paue, 1516ko ekainaren 14) Nafarroako erregea de iure uxoris (1484-1516), Périgordeko konde (1481-1516), Limogesko bizkonde (1481-1516) eta Tartasko bizkonde izan zen.

Biografia

1484an Katalina Foixkoarekin (1470-1517) ezkondu zenean, Nafarroako errege, Montblanc, Peñafiel eta Gandiako duke, Foix, Bigorre eta Ribagortzako konde eta Bearnoko bizkonde de iure uxoris bihurtu zen, 1483an Frantzisko Febus koinata hil zelako.

Joanek eta Katalinak, ama-erregina Maddalen Frantziakoaren laguntzarekin, Narbonako bizkonde eta Katalinaren osaba zen Joan Foixkoa borrokatu behar izan zuten, honek Lege Salikoa zela eta, Nafarroako errege izan nahi zuelako. Honek Nafarroako Gerra Zibila hamar urtez berpiztu zuen, 1497ko irailaren 7an Aturben bakea sinatu arte. Katalina eta Joan Iruñeko katedralean 1494ko urtarrilaren 10ean koroatuak izan ziren. Joanes Foixkoak Nafarroa bereganatu ezin zuenez, Germana alabaren bitartez eskuratu nahi zuen.

1512an, Fernando II.a Aragoikoak, bigarrenez Germana Foixkoa erreginaren lehengusinarekin ezkondua zenak, Joan mendean hartu zuen. Nafarroa Garaia, Gaztelako Erresumak konkistatua zen eta Espainiako erregeek "Nafarroako errege" titulua erabili zuten 1833 arte.

Nafarroa berreskuratzeko ahaleginek huts egin ondoren etsiturik, 1515etik, Joanes III.a eta haren seme Henrike erregegaia Frantziako errege gortera erretiratu ziren.^[1] Hala ere, Biarnora itzuli ahala izan zen: Pauen 1516ko ekainaren 14an hil zen eta Leskarreko katedralean lurperatu zuten.

Behe Nafarroa Joan eta bere ondorengoen eskuetan geratu zen, geroz eta gehiago Frantziaren eraginpean. Henrike III.a Nafarroakoak "Frantzia eta Nafarroako errege" izendapena hartu zuen, Frantziako Iraultzan monarkia ezeztu zen arte.

Familia

Aita Alain I.a Albretekoa, Albreteko jauna, eta ama Frantziska Châtillon-Limogeskoa zituen. Aitaren partetik Joan II.a Frantziakoa eta Joana Nafarroakoa, Ingalaterrako erregina zituen arbasoak.

Aitona Joan I.a Tartaseko bizkondea	Amona Katalina Rohangoa	Aitona Gilen I.a Limogesko bizkondea	Amona Ixabel Alberniakoa
Aita Alain I.a Albreteko jauna		Ama Frantziska Châtillongoa
Joan III.a Nafarroako erregea de iure uxoris

Ezkontza eta haurrak

Joan III.a eta Katalina I.a errege-erreginen nafar txanpona

1484ko ekainaren 14an Orthezen, Joanek Katalina Foixkoa ezkondu zuen. Hamaika haur izan zituzten:

Ana (1492-1532), Astarakako Joan kondearekin ezkondua.
Madalena (1494-1504).
Katalina (1495-1532), erlijioan sartuta.
Kiteri (1499-?), erlijioan sartuta.
Ander Febus (1501-1503), Bianako Printzea, haurtzaroan hila.
Henrike II.a (1503-1555), Nafarroako erregea.
Frantzisko (1504-1512), Nafarroako infantea.
Martin Febus (1507-1508).
Karlos (1510-1528), Nafarroako infantea, Italian gerrako espea hilda.
Elisabet (1514-?), Rohango Renato I.a bizkondearekin ezkondua (1536).

Bestetik, Maria Gazuna lizarratarrarekin seme natural bat izan zuen:

Petri Albretekoa (1504-1567), Commingesko apezpiku eta diplomatikoa.^[2]^[3]^[4]

Erreferentziak

↑ (Gaztelaniaz) Orella Unzué, José Luis. (2021). Cuatro reinas navarras. Iruñea: Nabarralde, 142-153 or..
↑ Gómez Ramos, Emiliano. (2004). Pedro de Navarra: estudio biobibliográfico. Recopilación de las obras manuscritas e impresas. Edición crítica y autoría de los diálogos de las herejías de Francia. in: Tesis Doctorales. 161 Almeríako Unibertsitatea, 18 or. ISBN 9788482407081..
↑ Goñi Gaztambide, José. (1990). «Pedro Labrit de Navarra, obispo de Comminges» Príncipe de Viana (190): 559. ISSN 0032-8472..
↑ Cabello Porras, Gregorio. (2008). «Pedro de Navarra: revisión de un humanista. Bibliografía repertoriada de los siglos XVI-XVII» Lectura y signo (Leóngo Unibertsitatea) (3): 67—68. ISSN 1885-8597..

Bibliografia

Rafael Altamira, Spagna, 1412-1516, Garzanti, 1999.
Charles Petit-Dutaillis, Francia: Luigi XI, Garzanti, 1999.
José Maria Lacarra, Historia política del reino de Navarra, desde sus orígenes hasta su incorporación a Castilla, Iruñea, 1972-1973.
Crescencio Gallego Pellitero, Síntesis histórica de los reyes en España (Años 364-1994), Vigo, 1994.