Joan Prim

Joan Prim
	; Irudi gehiago
; Ministro Kontseiluko Presidentea
; Gerra-ministroa
; Puerto Ricoko gobernadorea
; Espainiako Diputatuen Kongresuko diputatua
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Anton Joan Pau Maria Prim
Jaiotza	Reus, 1814ko abenduaren 6a
Herrialdea	Espainia
Heriotza	Madril, 1870eko abenduaren 30a (56 urte)
Hobiratze lekua	Reus Cementery (en)
Heriotza modua	giza hilketa: bala zauria
Familia
Ezkontidea(k)	Francisca de Agüero y González (en) (1856ko maiatzaren 4a - 1870eko abenduaren 30a)
Hezkuntza
Heziketa	University of Cervera (en)
Hizkuntzak	katalana; gaztelania
Irakaslea(k)	Alexandre Garcia (en)
Jarduerak
Jarduerak	militarra, ofizierra, politikaria eta soldadua
Lantokia(k)	Madril
Jasotako sariak	ikusi Knight Grand Cross of the Order of Saint Ferdinand ; Hijo Adoptivo de Barcelona (1860ko iraila) ; Karlos III.aren Ordenaren Gurutze Handia ; Order of the Lion and the Sun First class (1857ko iraila) ; 1st class, Order of the Medjidie (1854ko urria) ; Grand Cross of the Order of the Dannebrog (1849ko ekainaren 5a) ;
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Espainiako Lurreko Armada
Gradua	jeneral
Parte hartutako gatazkak	Battle of Castillejos (en) ; Lehen Karlistaldia; Espainia-Maroko Gerra; Battle of Monte Negrón (en) ; Tetuango gudua
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Alderdi Progresista
	Fitxategi:Firma Prim.svg, 4X-OOO Micha.jpg

Joan Prim i Prats (Reus, Katalunia, 1814ko abenduaren 6a - Madril, 1870eko abenduaren 30a), gaztelaniaz Juan Prim y Prats, espainiar politikari eta militarra izan zen. 1869ko ekainaren 18tik 1870eko abenduaren 27 arte, Espainiako Ministro Kontseiluaren lehendakaria izan zen. Besteak beste, Gerra Karlistetan esku hartu zuelako da ezaguna.

Biografia aldatu

Lehen Gerra Karlista (1833-1840) hasi zenean Elisabet II.aren aldeko agertu zen, eta izandako garaipenengatik lotinant izendatu zuten. Urteekin, baina, jeneral izatera iritsi zen. 1841ean diputatu hautatu zuten Tarragonako probintzia ordezkatzeko^[1]. Aurre egin zion gainbehera etorria zen Esparteroren gobernuari, eta haren aitzinean Kataluniako interesak aldeztu zituen.

Madrilgo jaurlari militar izendatu zuten lehenik eta Bartzelonakoa gero. 1846an Ramón Narváez, Alderdi Moderatuko buruzagiaren gobernuaren aurka matxinatu zen, baina matxinadak huts egin zuen eta erbesteratu behar izan zuen. 1847. urtean Puerto Ricoko kapitain jeneral izendatu zuten, baina kargua utzi eta Espainiara itzuli zen. 1853an Konstantinoplara joan zen, Krimeako gerran otomandarren aholkulari. Ondoren, Marokon (1859-1860) eta Mexikoko gerran (1861) jardun zuen^[1].

Espainiara itzulitakoan, eta progresisten buruzagi zela, Elisabet II.ari aurka egin eta bigarrenez joan behar izan zuen erbestera. 1868. urteko iraultzan Espainiara itzuli zen, garaile. Harrezkero gobernu berriko buruzagi izan zen Prim, monarkia konstituzionalaren aldeko. Amadeo Savoiakoa erregetzat onar zezaten lortu zuen, baina errege berria Espainiara etorri baino egun batzuk lehentxeago (1870eko abenduaren 27an) atentatu bat pairatu zuen Madrilen, eta hiru egun geroago hil zen.

Erreferentziak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Joan Prim

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013/02/06 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ ^a ^b Joan Prim i Prats Enciclopedia.cat

Kanpo-estekak aldatu

Datuak: Q379787
Multimedia: Juan Prim / Q379787

[cat-1] Joan Prim i Prats Enciclopedia.cat

[1]