Jacques Delors

Jacques Delors
	; (1993) Irudi gehiago
; 8. Europako Batzordeko Presidentea
Ekonomia, Finantza eta Industria ministroa
Mayor of Clichy (en)
Ekonomia, Finantza eta Industria ministroa
Ekonomia, Finantza eta Industria ministroa
; Europarlamentaria
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Jacques Lucien Jean Delors
Jaiotza	Parisko 14. barrutia, 1925eko uztailaren 20a
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Parisko 5. barrutia, 2023ko abenduaren 27a (98 urte)
Hobiratze lekua	Q110359740
Familia
Aita	Pablo valencia
Ama	La mou
Seme-alabak	ikusi Martine Aubry; Jean-Paul Delors;
Hezkuntza
Heziketa	Paris Faculty of Law and Economics (en) ; Q3268594 ; Lycée Voltaire (en)
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	ekonomialaria, politikaria, sindikalista, bankaria, goi-funtzionarioa eta Alkatea
Lantokia(k)	Estrasburgo eta Brusela
Enplegatzailea(k)	Paris-Dauphineko Unibertsitatea
Jasotako sariak	ikusi Karlomagno Saria (1992ko maiatzaren 28a) ; Ohorezko Legioko komandantea (2005eko martxoaren 25a) ; Bavarian Order of Merit ; Elisabet Katolikoaren Ordenaren Gurutze Handia (1985) ; Ernst Reuter Medal (1995) ; Erasmo saria (1997) ; Nazioarteko lankidetzaren Asturiasko Printzesa Saria (1989) ; Four Freedoms Award – Freedom Medal (1990) ; Hans Böckler Preis ; Robert Schuman Domina (1995) ; Leonardo Award (2010) ; Kataluniako Nazioarteko Saria (1998) ; Global Economy Prize (2006) ; Honorary Citizen of Europe (2015eko ekainaren 26a) ; Grand Cross of the Order of the Sun of Peru‎ ; Grand Cross 1st class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany ; Order of the Cross of Terra Mariana, 1st Class ; Grand Cross of the Order of Prince Henry (1987ko urriaren 31) ; Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland ; honorary doctorate of the University of Porto ; honorary doctor of the Catholic University of Louvain ; honorary doctorate of the University of Salamanca (1994) ; doctor honoris causa of Keiō University ; Grand Cross of the Military Order of Christ (1986ko maiatzaren 16a) ; honorary doctor of the Catholic University of Paris (2011ko azaroaren 24a) ; Ohorezko Legioko ofiziala (1999ko apirilaren 2a) ; Ohorezko Legioko zalduna (1985eko martxoaren 7a) ; German citizenship price (1997) ; Order of Merit of Baden-Württemberg (2013) ; Grand Cross of Honor for Services to the Republic of Austria ; Grand Cross of the Order of Merit of Hungary ; National tribute (2024ko urtarrilaren 5a) ;
Kidetza	Erromako Kluba; Royal Academy of Science, Letters and Fine Arts of Belgium (en)
Izengoitia(k)	Roger Jacques
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	erromatar katolikoa
Alderdi politikoa	Frantziako Alderdi Sozialista

Jacques Lucien Jean Delors (Paris, 1925eko uztailaren 20a - ibidem, 2023ko abenduaren 27a) frantziar ekonomialari eta politikaria izan zen. Europako Batzordearen zortzigarren presidente izan zen 1985ean.

Frantziako Alderdi Sozialistaren kidea, 1981ean Frantziako Ekonomia eta Finantza Ministroa izan zen. Handik Europar Batasunan lan egitera pasa zen, non Maastrichteko Ituna bultzatu zuen. Martine Aubry politikariaren aita izan zen.

Biografia aldatu

Ekonomia ikasketak egin zituen eta Parisko Bankuan hasi zen lanean, plangintzako eta gizarte eta kultura arazoetako ahokulari gisa, eskolak emateaz gainera. 1969tik 1972ra Lehen ministro gaullista Jacques Chaban-Delmasen laguntzaile izan zen. 1974ko abenduan Frantziako Alderdi Sozialistako kide egin zen eta bost urte geroago, 1979an, eurodiputatu hautatu zuten.

Mitterranden lehen agintaldian ekonomia eta finantzen ardura izan zuen, 1981etik 1984ra, eta 1983. urtean Clichy Marchako alkate hautatu zuten. 1979an Europar Legebiltzarreko diputatu hautatu zuten, eta lau urte geroago Europar Erkidegoen Batzordeko lehendakari, Gaston Thornen ordez. Europar Erkidegoko buruzagi nagusi gisa egin duen lanarekin, erakundeari bizitasuna emateaz gainera, Erkidegoko benetako beso betearazlea bihurtu du organismo hura. Europan eragin handiena izan duen politikarietako bat izan da Delors. Beraren ustez Europar Batasunaren eraikuntzak hiru aldi igaro beharko ditu: lehena, oinarrizko koordinazio lana, betea dago dagoeneko; beste biak, diru bakarra eta banku zentrala ekarriko dutenak, 1991ko abenduaren 11n jarri ziren abian, Maastrichten, Europako Ekonomia Erkidegoko herrialdeetako hamabi gobernuburu eta estatuburuek izenpetu zuten itun historikoaren bidez.

1989an Nazioarteko Lankidetzarako Asturiasko Printze saria jaso zuen. 1993an enplegu, lehiakortasun eta hazkundeari buruzko Liburu Zuria aurkeztu zuen. 1994an utzi zuen Europar Batzordeko Lehendakaritza, Europar Batasunak Essenen (Alemania) deitu zuen goi bileran. 1994an Frantziako Lehendakarigai izateari uko egitea eta politika uztea erabaki zuen. Urtebete geroago bukatu zuen Europar Batzordeko lehendakaritzako agintaldia.

Hainbat saiakera liburu idatzi zituen: les Indicateurs sociaux (1971, Adierazle sozialak), le Nouveau Concert européen (1992, Europako kontzertu berria), Pour entrer dans le XXIe siècle (1994, XXI. mendean sartzeko).

Erreferentziak aldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jacques Delors

Datuak: Q153425
Multimedia: Jacques Delors / Q153425