Issy-les-Moulineaux
Issy-les-Moulineaux (isi le mulino ahoskatua) Frantziako udalerria da, Senako Gainak departamenduan dagoena, Île-de-France eskualdean. Senaren ezkerraldean kokaturik, 2007an 62.316 biztanle zituen.
| Issy-les-Moulineaux | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Frantziako udalerria | |||||||||||
.jpg) | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Frantzia | ||||||||||
| Frantziaren banaketa administratiboa | Metropolitar Frantzia | ||||||||||
| Eskualdea |  Île-de-France | ||||||||||
| Departamendua | Senako Gainak | ||||||||||
| Barruti | Boulogne-Billancourteko barrutia | ||||||||||
| Alkatea | André Santini (en)  | ||||||||||
| Izen ofiziala | Issy-les-Moulineaux Issy L'Union | ||||||||||
| Posta kodea | 92130 | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 48°49′23″N 2°16′09″E / 48.8231°N 2.2692°E | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 4,25 km² | ||||||||||
| Altuera | 96 m, 28 m eta 45 m | ||||||||||
| Mugakideak | Paris, Vanves, Clamart, Boulogne-Billancourt, Meudon eta Parisko 15. barrutia | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 67.695 (2022ko urtarrilaren 1a) −885 (2022)/(2021)/(2020)/(2019)/(2018)/(2017)/(2016)/(2015)/(2013)/(2011)/(2006)/(1999)/(1990)/(1982)/(1975)/(1968)/(1962)/(1954)/(1946)/(1936)/(1931)/(1926)/(1921)/(1911)/(1906)/(1901)/(1896)/(1891)/(1886)/(1881)/(1876)/(1872)/(1866)/(1861)/(1856)/(1851)/(1846)/(1841)/(1836)/(1831)/(1821)/(1806)/(1800)/(1793) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 15.928 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Nahariya (en) , Weiden in der Oberpfalz, Frameries, Hounslow, Macerata, Dapaong (en) , Ejmiatsin, Pozuelo de Alarcón, Dongcheng barrutia, Leshan, Guro District (en) , Ichikawa, Futian Barrutia eta New Julfa (en) | ||||||||||
| issy.com | |||||||||||
.svg)
Issy-les-Moulineauxek bere ekonomia manufaktura-base zahar batetik balio erantsi handiko zerbitzuen sektoreetara arrakastaz aldatu du. Frantziako telekomunikazio eta komunikabideen negozioen multzorik handien, tartean Frantziako telebista kate garrantzitsuenen, egoitza nagusia hartzen duen Val de Seine negozio-barrutiaren erdigunean dago.
Etimologia
aldatuIssy-les-Moulineauxek Issy zuen izena. Issy izena Erdi Aroko latinezko Issiacum edo Isciacum hitzetik dator, beharbada "Isicius (edo Iccius)-en lurraldea" esan nahi duena. Hau galo-erromatar lurjabe batizan omen zen. Hala ere, batzuek toponimoa "basopean" esan nahi duen hitz zelta batetik datorrela uste dute. Hiriko webgune ofizialean kontatzen duenez, bertako elezaharrak Isis egiptoar jainkosaren tenplu batetik sortutako izenaren jatorri alternatiboa San Esteban elizaren azpian omen dagoela dio.
1893an Issy ofizialki Issy-les-Moulineaux bihurtu zen. Les Moulineaux udalerriko auzo baten izena zen, itxuraz han zegoen ur-errota edo errotengatik izen hori zuena.[1]
Historia
aldatu1815eko uztailean, herrian eta inguruetan prusiar eta frantziar indarren arteko Issyko gudua gertatu zen. "Ehun Egun" kanpainaren azken ekintzetako bat izan zen hura, eta Paris VII. Koalizioko armaden kontra defendatzeko azken saiakera.[2]
Hiria, garai batean, Issyko gazteluaren kokalekua zen, 1871n suntsitua. Gaztelua Contiko printzeen antzinako etxea izan zen. 1860ko urtarrilaren 1ean, Parisko hiria handitu egin zuten, auzo-komunitateak anexionatuz. Garai hartan, Issy-les-Moulineaux udalerriaren heren bat Parisi atxikita zegoen, eta gaur egun 15. barrutiko Javel auzoa osatzen du.
Issy-les-Moulineauxen 5.000 armeniar bizi dira, 1930eko hamarkadatik aurrera ailegatu zirenak.[3] Komunitateak bi eliza armeniar ditu, atletismo-klub bat, eskola bat, armeniar genozidioari eskainitako monumentu bat, eta kale bi- batak (Rue d'Armeniek) Armeniaren izena duena eta besteak (Rue d'Erevank) Erevan Armeniako hiriburuarena- ditu.[4][5] 1989ko abenduan, Echmiadzin armeniar hirirekin senidetu zen.[6]
Demografia
aldatuBiztanleria
aldatu2007an Issy-les-Moulineaux udalerrian erroldatutako biztanleak 62.316 ziren. Familiak 27.785 ziren, horien artean 11.926 pertsona bakarrekoak ziren (5.367 bakarrik bizi ziren gizonak eta 6.559 bakarrik bizi ziren emakumeak), 5.935 seme-alabarik gabeko familiak ziren, 7.551 seme-alabak dituzten bikoteak ziren eta 2.373 seme-alabak dituzten guraso-bakarreko familiak ziren.
Biztanleriak, denboran, ondorengo grafikoan ageri den bilakaera izan du:[7]
Erroldatutako biztanleak
Etxebizitza
aldatu2007an 31.360 etxebizitza zeuden, 28.692 familiaren etxebizitza nagusia ziren, 916 bigarren erresidentzia ziren eta 1.751 hutsik zeuden. 2.038 etxeak ziren eta 28.713 apartamentuak ziren. 28.692 etxebizitza nagusietatik 11.063 bere jabearen bizilekua ziren, 16.626 alokairuan okupaturik zeuden eta 1.003 doan lagata zeuden; 4.718 etxek gela bat zuten, 7.502 etxek bi zituzten, 8.298 etxek hiru zituzten, 5.089 etxek lau zituzten eta 3.087 etxek bost zituzten. 16.697 etxek euren parking plaza propioa zuten azpian. 15.616 etxetan ibilgailu bat zegoen eta 3.681 etxetan bat baino gehiago zituzten.[8]
Biztanleria-piramidea
aldatu2009an sexu eta adinaren araberako biztanleria-piramidea hau zen:
| Gizonak | Adinak | Emakumeak |
|---|---|---|
32 | 144 | |
112 | 292 | |
212 | 472 | |
244 | 456 | |
568 | 1.016 | |
684 | 1.080 | |
732 | 1.000 | |
868 | 936 | |
1.096 | 1.048 | |
1.816 | 1.888 | |
1.676 | 1.808 | |
1.876 | 1.836 | |
2.388 | 2.604 | |
2.720 | 2.716 | |
2.669 | 2.753 | |
1.474 | 1.708 | |
1.288 | 1.313 | |
1.338 | 1.308 | |
1.644 | 1.416 | |
1.724 | 1.780 |
Ekonomia
aldatuEurosport, Canal+ taldea, Coca-Cola Frantzia, France 24, Jet Solidaire, Microsoft Frantzia eta Europa, Sodexo, Icade, Technicolor SA edota Withings enpresek Issy-les-Moulineauxen dute bere egoitza.
Errentak eta okupazioa
aldatu2007an batez besteko errenta 18,4€/h zen; goi karguen kasuan 26€/h zen (27,9€/h gizonena eta 23,3€/h emakumeena), tarteko profesionalena 14,4€/h (15,3€/ h gizonena eta 13,8 emakumeena), enplegatuena 10,1€/h (10,1€/h gizonena eta 10,3€/h les dones) eta langileena 10,1€/h (10,5€/h gizonena eta 9,3€/h emakumeena).
2007an lan egiteko adina zuten pertsonak 43.481 ziren, horien artean 35.191 aktiboak ziren eta 8.290 inaktiboak ziren. 35.191 pertsona aktiboetatik 32.564 lanean zeuden (16.411 gizon eta 16.153 emakume) eta 2.627 langabezian zeuden (1.376 gizon eta 1.251 emakume). 8.290 pertsona inaktiboetatik 1.882 erretiraturik zeuden, 4.421 ikasten zeuden eta 1.987 "bestelako inaktibo" gisa sailkaturik zeuden.[10]
Diru sarrerak
aldatu2009an Issy-les-Moulineaux udalerrian 28.327 unitate fiskal zeuden, 62.179 pertsonek osaturik. Pertsona bakoitzeko diru-sarrera fiskalaren mediana urteko 27.776 euro zen.[11]
Ekonomia jarduerak
aldatu2007an zeuden 4.055 komertzioetatik, 62 erauzte enpresak ziren, 36 janari enpresak ziren, 11 material elektrikoaren fabrikazioko enpresak ziren, 4 garraiorako elementuen fabrikazioko enpresak ziren, 97 bestelako produktu industrialen fabrikazioko enpresak ziren, 206 eraikuntza enpresak ziren, 603 ibilgailuen saltze eta konpontze enpresak ziren, 115 garraio enpresak ziren, 292 ostalaritza eta jatetxe enpresak ziren, 525 informazio eta komunikazio enpresak ziren, 250 finantziazio enpresak ziren, 184 higiezinen enpresak ziren, 1.047 zerbitzu enpresak ziren, 402 administrazio publikoko enpresak ziren eta 221 «beste zerbitzu jarduera batzuk» multzoan sailkatutako enpresak ziren.[12]
2009an zeuden norbanakoentzako 598 zerbitzu publikoetatik, 1 poliziaren kaserna zen, 1 Ogasun Publikoaren administrazio bulegoa, 3 lan bilaketa bulegoak, 4 posta bulegoak, 38 banku bulegoak, 5 funerariak, 23 ibilgailuen konpontzeko eta nekazaritza tresnetako lantokiak, 2 ibilgailuen ikuskaritza teknikoko lekuak, 7 ibilgailuen alokairu bulegoak, 4 autoeskolak, 23 igeltseroak, 33 margolariak, 23 zurginak, 36 iturginak, 29 argiketariak, 33 eraikuntza enpresak, 39 ile apaindegiak, 6 albaitariak, 11 aldi baterako lan enpresak, 181 jatetxeak, 68 higiezinen agentziak, 15 tintoreriak eta 13 apaindegiak.[13]
2009an zeuden 192 establezimendu komertzialetatik, 1 hipermerkatu zen, 5 supermerkatuak, 2 120 m2 baino gehiagoko dendak, 21 120 m2 baino gutxiagoko dendak, 28 okindegiak, 11 harategiak, 3 kongelatu-dendak, 1 arraindegi zen, 14 liburu dendak, 43 arropa dendak, 4 etxerako tresna dendak, 7 zapata-dendak, 5 elektrotresna dendak, 4 altzari dendak, 6 kirol-dendak, 3 lur eta paretak apaintzeko dendak, 5 drogeria, 9 lurrin-dendak, 7 bitxi-dendak eta 13 lore-dendak ziren.[14]
Hezkuntza eta osasun ekipamenduak
aldatu2009an 2 tratamendu laburretarako ospitale, 3 iraupen erdiko (jarraipen eta errehabilitazio) tratamenduetarako ospitale, tratamendu luzeetarako ospitale 1 bat, psikiatriko 1 bat, osasun-zentro 1 bat eta 19 botika zegoen.
2009an 13 haur-eskola eta 15 lehen-hezkuntzako eskola zegoen. Issy-les-Moulineaux udalerrian 5 Bigarren Hezkuntzako ikastetxe, 2 hezkuntza orokorreko lizeo eta 1lizeo teknologikoaBigarren Hezkuntzako ikastetxeetan 2.373 ikasle zeuden, Hezkuntza orokorreko lizeoetan ez zegoen 1.119 eta lizeo teknologikoetan 274.
Issy-les-Moulineaux udalerrian 4 goi-mailako hezkuntza ez-unibertsitarioko zentroak zeuden, horietatik2 formakuntza teknikoko zentroak, 1 osasun-formakuntzakoa eta 1 bestelako formakuntzazentroa.goi mailako heziketa zentru pribatu bat zegoen.
Gertuen dauden herriak
aldatuDiagrama honek gertuen dauden herriak erakusten ditu.
Issy-les-Moulineaux
Vanves (0,9 km) Malakoff (1,4 km) Boulogne-Billancourt (2,5 km) Châtillon (2,7 km) Clamart (2,8 km) Meudon (2,9 km) Montrouge (3,4 km) Fontenay-aux-Roses (3,7 km)Herritar ospetsuak
aldatu- Ali, rap abeslaria
- Leïla Bekhti, aktorea
- Mickaël Brisset, futbolaria
- Robert Charpentier, txirrindularia
- Christelle Diallo, saskibaloi jokalaria
- Peter Leo Gerety, (1912–2016), artzapezpiku katolikoa
- Camille Lefèvre (1853-1947), eskultorea
- Jean Jansem, margolaria
- Rahavi Kifouéti, futbolaria
- Manu Larcenet, komikigilea
- Sandrine Piau, soprano
- Gilles Vincent, (born 1958), idazlea
Herri eta hiri senidetuak
aldatuIssy-les-Moulineaux honako hiri senidetuak ditu:[15]
Weiden in der Oberpfalz, Alemania (1962)
Frameries, Belgika (1979)
Macerata, Italia (1982)
Hounslow, Ingalaterra (1982)
Dapaong, Togo (1989)
Vagharshapat, Armenia (1989)
Pozuelo de Alarcón, Espainia (1990)
Nahariya, Israel (1994)
Dongcheng (Beijing), Txina (1997)- Leshan, Txina (2003)
Guro, Hego Korea (2005)
Ichikawa, Japonia (2012)
Huntsville, Estatu Batuak (2023)
Erreferentziak
aldatu- ↑ Issy-les-Moulineaux, au carrefour des eaux de source (Frantsesez)
- ↑ Siborne, William. (1848). Waterloo Campaign 1815. (4. argitaraldia) A. Constable, 748–749 or..
- ↑ (Frantsesez) «Conférence: la présence arménienne à Issy» Nouvelles d'Arménie Magazine 2015-3-30.
- ↑ Yessayan, Catherine. Armenians of Issy-les-Moulineaux. .
- ↑ Marès, Antoine; Milza, Pierre. (1994). Le Paris des étrangers depuis 1945. Publications de la Sorbonne, 211 or. ISBN 2859442561..
- ↑ (Frantsesez) Hovanessian, Martine. (1995). Les Arméniens et leurs territoires. Editions Autrement, 133 or. ISBN 286260531X..
- ↑ Population et logements par commune depuis le recensement de 1962 (1961 pour les Dom) à 1999
- ↑ Logement, 1968-2007
- ↑ Population par sexe et âge quinquennal de 1968 à 1999. http://www.recensement-2007.insee.fr+(Noiz kontsultatua: 2010-07-13).
- ↑ Emploi et population active 1999 et 2007
- ↑ Revenus fiscaux des ménages en 2008
- ↑ Créations et stock d'établissements par commune en 2009
- ↑ Nombre d'équipements des services aux particuliers
- ↑ Nombre d'équipements et de services dans le domaine du commerce en 2009
- ↑ (Frantsesez) Issy-les-Moulineaux. Villes jumelles. .
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q135265
Multimedia: Issy-les-Moulineaux / Q135265
