Issy-les-Moulineaux

Frantziako udalerria

Issy-les-Moulineaux (isi le mulino ahoskatua) Frantziako udalerria da, Senako Gainak departamenduan dagoena, Île-de-France eskualdean. Senaren ezkerraldean kokaturik, 2007an 62.316 biztanle zituen.

Issy-les-Moulineaux
Frantziako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa Metropolitar Frantzia
Eskualdea Île-de-France
DepartamenduaSenako Gainak
BarrutiBoulogne-Billancourteko barrutia
AlkateaAndré Santini (en) Itzuli
Izen ofizialaIssy-les-Moulineaux
Issy
L'Union
Posta kodea92130
Geografia
Koordenatuak48°49′23″N 2°16′09″E / 48.8231°N 2.2692°E / 48.8231; 2.2692
Map
Azalera4.25 km²
Altuera96 m
MugakideakParis, Vanves, Clamart, Boulogne-Billancourt, Meudon, Parisko 15. barrutia eta Auteuil
Demografia
Biztanleria68.580 (2021eko urtarrilaren 1a)
643 (2020)
alt_left 35.862 (%52,3) (%47,5) 32.589 alt_right
Dentsitatea16.136,47 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakNahariya (en) Itzuli, Weiden in der Oberpfalz, Frameries, Hounslow, Macerata, Dapaong (en) Itzuli, Ejmiatsin, Pozuelo de Alarcón, Dongcheng barrutia, Leshan, Guro District (en) Itzuli, Ichikawa, Futian Barrutia eta New Julfa (en) Itzuli
issy.com

Issy-les-Moulineauxek bere ekonomia manufaktura-base zahar batetik balio erantsi handiko zerbitzuen sektoreetara arrakastaz aldatu du. Frantziako telekomunikazio eta komunikabideen negozioen multzorik handien, tartean Frantziako telebista kate garrantzitsuenen, egoitza nagusia hartzen duen Val de Seine negozio-barrutiaren erdigunean dago.

Etimologia aldatu

Issy-les-Moulineauxek Issy zuen izena. Issy izena Erdi Aroko latinezko Issiacum edo Isciacum hitzetik dator, beharbada "Isicius (edo Iccius)-en lurraldea" esan nahi duena. Hau galo-erromatar lurjabe batizan omen zen. Hala ere, batzuek toponimoa "basopean" esan nahi duen hitz zelta batetik datorrela uste dute. Hiriko webgune ofizialean kontatzen duenez, bertako elezaharrak Isis egiptoar jainkosaren tenplu batetik sortutako izenaren jatorri alternatiboa San Esteban elizaren azpian omen dagoela dio.

1893an Issy ofizialki Issy-les-Moulineaux bihurtu zen. Les Moulineaux udalerriko auzo baten izena zen, itxuraz han zegoen ur-errota edo errotengatik izen hori zuena.[1]

Historia aldatu

1815eko uztailean, herrian eta inguruetan prusiar eta frantziar indarren arteko Issyko gudua gertatu zen. "Ehun Egun" kanpainaren azken ekintzetako bat izan zen hura, eta Paris VII. Koalizioko armaden kontra defendatzeko azken saiakera.[2]

Hiria, garai batean, Issyko gazteluaren kokalekua zen, 1871n suntsitua. Gaztelua Contiko printzeen antzinako etxea izan zen. 1860ko urtarrilaren 1ean, Parisko hiria handitu egin zuten, auzo-komunitateak anexionatuz. Garai hartan, Issy-les-Moulineaux udalerriaren heren bat Parisi atxikita zegoen, eta gaur egun 15. barrutiko Javel auzoa osatzen du.

Issy-les-Moulineauxen 5.000 armeniar bizi dira, 1930eko hamarkadatik aurrera ailegatu zirenak.[3] Komunitateak bi eliza armeniar ditu, atletismo-klub bat, eskola bat, armeniar genozidioari eskainitako monumentu bat, eta kale bi- batak (Rue d'Armeniek) Armeniaren izena duena eta besteak (Rue d'Erevank) Erevan Armeniako hiriburuarena- ditu.[4][5] 1989ko abenduan, Echmiadzin armeniar hirirekin senidetu zen.[6]

Demografia aldatu

Biztanleria aldatu

2007an Issy-les-Moulineaux udalerrian erroldatutako biztanleak 62.316 ziren. Familiak 27.785 ziren, horien artean 11.926 pertsona bakarrekoak ziren (5.367 bakarrik bizi ziren gizonak eta 6.559 bakarrik bizi ziren emakumeak), 5.935 seme-alabarik gabeko familiak ziren, 7.551 seme-alabak dituzten bikoteak ziren eta 2.373 seme-alabak dituzten guraso-bakarreko familiak ziren.

Biztanleriak, denboran, ondorengo grafikoan ageri den bilakaera izan du:[7]

Erroldatutako biztanleak

Etxebizitza aldatu

2007an 31.360 etxebizitza zeuden, 28.692 familiaren etxebizitza nagusia ziren, 916 bigarren erresidentzia ziren eta 1.751 hutsik zeuden. 2.038 etxeak ziren eta 28.713 apartamentuak ziren. 28.692 etxebizitza nagusietatik 11.063 bere jabearen bizilekua ziren, 16.626 alokairuan okupaturik zeuden eta 1.003 doan lagata zeuden; 4.718 etxek gela bat zuten, 7.502 etxek bi zituzten, 8.298 etxek hiru zituzten, 5.089 etxek lau zituzten eta 3.087 etxek bost zituzten. 16.697 etxek euren parking plaza propioa zuten azpian. 15.616 etxetan ibilgailu bat zegoen eta 3.681 etxetan bat baino gehiago zituzten.[8]

Biztanleria-piramidea aldatu

2009an sexu eta adinaren araberako biztanleria-piramidea hau zen:

Issy-les-Moulineaux udalerriko biztanleria-piramidea 2009an [9].
GizonakAdinakEmakumeak
32 
95 +
144 
112 
90-94
292 
212 
85-89
472 
244 
80-84
456 
568 
75-79
1.016 
684 
70-74
1.080 
732 
65-69
1.000 
868 
60-64
936 
1.096 
55-59
1.048 
1.816 
50-54
1.888 
1.676 
45-49
1.808 
1.876 
40-44
1.836 
2.388 
35-39
2.604 
2.720 
30-34
2.716 
2.669 
25-29
2.753 
1.474 
20-24
1.708 
1.288 
15-19
1.313 
1.338 
10-14
1.308 
1.644 
5-9
1.416 
1.724 
0tik 4ra
1.780 

Ekonomia aldatu

Eurosport, Canal+ taldea, Coca-Cola Frantzia, France 24, Jet Solidaire, Microsoft Frantzia eta Europa, Sodexo, Icade, Technicolor SA edota Withings enpresek Issy-les-Moulineauxen dute bere egoitza.

Errentak eta okupazioa aldatu

2007an batez besteko errenta 18,4€/h zen; goi karguen kasuan 26€/h zen (27,9€/h gizonena eta 23,3€/h emakumeena), tarteko profesionalena 14,4€/h (15,3€/ h gizonena eta 13,8 emakumeena), enplegatuena 10,1€/h (10,1€/h gizonena eta 10,3€/h les dones) eta langileena 10,1€/h (10,5€/h gizonena eta 9,3€/h emakumeena).

2007an lan egiteko adina zuten pertsonak 43.481 ziren, horien artean 35.191 aktiboak ziren eta 8.290 inaktiboak ziren. 35.191 pertsona aktiboetatik 32.564 lanean zeuden (16.411 gizon eta 16.153 emakume) eta 2.627 langabezian zeuden (1.376 gizon eta 1.251 emakume). 8.290 pertsona inaktiboetatik 1.882 erretiraturik zeuden, 4.421 ikasten zeuden eta 1.987 "bestelako inaktibo" gisa sailkaturik zeuden.[10]

Diru sarrerak aldatu

2009an Issy-les-Moulineaux udalerrian 28.327 unitate fiskal zeuden, 62.179 pertsonek osaturik. Pertsona bakoitzeko diru-sarrera fiskalaren mediana urteko 27.776 euro zen.[11]

Ekonomia jarduerak aldatu

2007an zeuden 4.055 komertzioetatik, 62 erauzte enpresak ziren, 36 janari enpresak ziren, 11 material elektrikoaren fabrikazioko enpresak ziren, 4 garraiorako elementuen fabrikazioko enpresak ziren, 97 bestelako produktu industrialen fabrikazioko enpresak ziren, 206 eraikuntza enpresak ziren, 603 ibilgailuen saltze eta konpontze enpresak ziren, 115 garraio enpresak ziren, 292 ostalaritza eta jatetxe enpresak ziren, 525 informazio eta komunikazio enpresak ziren, 250 finantziazio enpresak ziren, 184 higiezinen enpresak ziren, 1.047 zerbitzu enpresak ziren, 402 administrazio publikoko enpresak ziren eta 221 «beste zerbitzu jarduera batzuk» multzoan sailkatutako enpresak ziren.[12]

2009an zeuden norbanakoentzako 598 zerbitzu publikoetatik, 1 poliziaren kaserna zen, 1 Ogasun Publikoaren administrazio bulegoa, 3 lan bilaketa bulegoak, 4 posta bulegoak, 38 banku bulegoak, 5 funerariak, 23 ibilgailuen konpontzeko eta nekazaritza tresnetako lantokiak, 2 ibilgailuen ikuskaritza teknikoko lekuak, 7 ibilgailuen alokairu bulegoak, 4 autoeskolak, 23 igeltseroak, 33 margolariak, 23 zurginak, 36 iturginak, 29 argiketariak, 33 eraikuntza enpresak, 39 ile apaindegiak, 6 albaitariak, 11 aldi baterako lan enpresak, 181 jatetxeak, 68 higiezinen agentziak, 15 tintoreriak eta 13 apaindegiak.[13]

2009an zeuden 192 establezimendu komertzialetatik, 1 hipermerkatu zen, 5 supermerkatuak, 2 120 m2 baino gehiagoko dendak, 21 120 m2 baino gutxiagoko dendak, 28 okindegiak, 11 harategiak, 3 kongelatu-dendak, 1 arraindegi zen, 14 liburu dendak, 43 arropa dendak, 4 etxerako tresna dendak, 7 zapata-dendak, 5 elektrotresna dendak, 4 altzari dendak, 6 kirol-dendak, 3 lur eta paretak apaintzeko dendak, 5 drogeria, 9 lurrin-dendak, 7 bitxi-dendak eta 13 lore-dendak ziren.[14]

Hezkuntza eta osasun ekipamenduak aldatu

2009an 2 tratamendu laburretarako ospitale, 3 iraupen erdiko (jarraipen eta errehabilitazio) tratamenduetarako ospitale, tratamendu luzeetarako ospitale 1 bat, psikiatriko 1 bat, osasun-zentro 1 bat eta 19 botika zegoen.

2009an 13 haur-eskola eta 15 lehen-hezkuntzako eskola zegoen. Issy-les-Moulineaux udalerrian 5 Bigarren Hezkuntzako ikastetxe, 2 hezkuntza orokorreko lizeo eta 1lizeo teknologikoaBigarren Hezkuntzako ikastetxeetan 2.373 ikasle zeuden, Hezkuntza orokorreko lizeoetan ez zegoen 1.119 eta lizeo teknologikoetan 274.

Issy-les-Moulineaux udalerrian 4 goi-mailako hezkuntza ez-unibertsitarioko zentroak zeuden, horietatik2 formakuntza teknikoko zentroak, 1 osasun-formakuntzakoa eta 1 bestelako formakuntzazentroa.goi mailako heziketa zentru pribatu bat zegoen.

Gertuen dauden herriak aldatu

Diagrama honek gertuen dauden herriak erakusten ditu.

 
Herri batzuen distantzia eta kokapen erlatiboa
 Issy-les-Moulineaux
 Vanves (0,9 km)
 Malakoff (1,4 km)
 Châtillon (2,7 km)
 Clamart (2,8 km)
 Meudon (2,9 km)
 Montrouge (3,4 km)

Herritar ospetsuak aldatu

Herri eta hiri senidetuak aldatu

Issy-les-Moulineaux honako hiri senidetuak ditu:[15]

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu