Isopropil alkohol
Isopropil alkohola, 2-Propanola edo isopropanola[1] (IUPAC: propan-2-ol) alkohol koloregabea da, sukoia, usain bizikoa eta urarekin oso nahasgarria. 1-Propanolaren isomero hau bigarren mailako alkohol mota bakunena da, non alkohol taldeko karbonoa beste bi karbonorekin lotuta dagoen.
| Isopropil alkohol | |
|---|---|
 | |
 | |
| Formula kimikoa | C3H8O |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Mota | fatty alcohol (en)  eta propanol |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 0,79 g/cm³ (20 ℃) |
| Biskositate dinamikoa | 0,00243 Pl |
| Errefrakzio indiziea | 1,3776 |
| Azidotasuna (pKa) | 16,5 |
| Momentu dipolarra | 1,66 D eta 1,56 D |
| Fusio-puntua | −88 ℃ −90 ℃ −89,5 ℃ |
| Irakite-puntua | 83 ℃ (760 Torr) 82,3 ℃ (101,325 kPa) |
| Fusio-entalpia | 1,66 D eta 1,56 D |
| Lurrun-presioa | 33 mmHg (20 ℃) |
| Masa molekularra | 60,058 Da |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  3
1
0
|
| Lehergarritasunaren beheko muga | 2 % (V/V) |
| Lehergarritasunaren goiko muga | 12,7 % (V/V) |
| Autoignizio tenperatura | 400 ℃ |
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 980 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| Denbora laburreko esposizio muga | 1.225 mg/m³ (baliorik ez) |
| Flash-puntua | 12 ℃ |
| IDLH | 4.920 mg/m³ |
| Eragin dezake | isopropyl alcohol exposure (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | KFZMGEQAYNKOFK-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 67-63-0 |
| ChemSpider | 3644 |
| PubChem | 3776 |
| Reaxys | 635639 |
| Gmelin | 17824 |
| ChEBI | 1464 |
| ChEMBL | CHEMBL582 |
| NBE zenbakia | 1219 |
| RTECS zenbakia | NT8050000 |
| ZVG | 11190 |
| DSSTox zenbakia | NT8050000 |
| EC zenbakia | 200-661-7 |
| ECHA | 100.000.601 |
| CosIng | 34680 |
| MeSH | D019840 |
| RxNorm | 797541 |
| Human Metabolome Database | HMDB0000863 |
| KNApSAcK | C00048438 |
| UNII | ND2M416302 |
| NDF-RT | N0000145970 eta N0000146763 |
| KEGG | D00137 eta C01845 |
| PDB Ligand | IPA |
Alkohol hau oxidatzen denean azetona bihurtzen da, bigarren mailako alkoholak zetona bihurtzen baitira (lehen mailako alkoholak ez bezala, aldehidoak bihurtzen baitira). Isopropanolaren erabileren artean, nabarmenena agente garbitzailearena da.
Ezaugarri eta propietateak
aldatuIsopropanola disolbagarria da uretan, etanoletan, eterrean eta kloroformoan. Etil zelulosa, polibinil butirala (PVB), olio asko, alkaloideak, gomak eta erretxin naturalak bertan disolba daitezke.[2] Alkohol honek etanol edo metanol alkoholekin duen desberdintasun garrantzitsuetako bat ur gaziarekin duen jarrera da, etanol eta metanola ur gazian disolbatzen diren bitartean isopropanolak beste fase bat eratzen du (olioaren antzera). Uretan disolbagarria denez baina ur gazian ez, isopropanola uretatik banantzeko prozesu bat uretan gatza gehitzea izango litzateke. Prozesu hau "salting out" ingelesez edo "salado" gaztelaniaz bezala ezagutzen da (gazitzea).[3]
Isopropil alkoholak urarekin nahaste azeotropo bat eratzen du eta honen ondorioz uraren irakite-puntua 80,7 ºCra jaitsi lezake, 87,7%ko (masa) kontzentrazioan (91% bolumenean). Ur eta alkohol isopropilikoaren arteko nahasteek urtze-puntu baxua dute. Zapore mikatza du eta ez da komeni edatea, kaltegarria baita.[3][4] Tenperatura jaitsi ahala alkohol hau likatsua bihurtzen da eta -89 ºCtan izozten da. Isopropanolaren absorbantzia maximoa 205 nmko uhin-luzera da, espektro ultramore-ikuskorrean.[5][6]
Erreferentziak
aldatu- ↑ Euskalterm: [Hiztegi Terminologikoa] [2009]
- ↑ Doolittle, Arthur K. (1954). The Technology of Solvents and Plasticizers. New York: John Wiley & Sons, Inc. p. 628.
- ↑ a b The Merck Index (10th ed.). Rahway, NJ: Merck & Co. 1983. p. 749.
- ↑ Logsden, John E.; Loke, Richard A. (1999). "Propyl Alcohols". In Jacqueline I., Kroschwitz (ed.). Kirk-Othmer Concise Encyclopedia of Chemical Technology (4th ed.). New York: John Wiley & Sons, Inc. pp. 1654–1656. ISBN 978-0471419617.
- ↑ "Isopropyl Alcohol, UltimAR, Suitable for Liquid Chromatography, Extract/Conc, UV-Spectrophotometry". VWR International. Retrieved 25 August 2014.
- ↑ "UV Cutoff" (PDF). University of Toronto. Retrieved 25 August 2014.
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q16392
Multimedia: Isopropanol / Q16392
|
Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |