Ipar Marianak

Ameriketako Estatu Batuetako dependentzia

Ipar Marianak edo Ipar Mariana uharteak[1], AEBekin bategite politikoa duen mankomunitate bat da, eta Ozeano Barearen iparraldean dago kokatuta. Mariana uharteetako iparraldeko 14 irlaz osatuta dago, Hawaii eta Filipinen artean. 477 km²ko azalera dute guztira.

Ipar Marianak
 Ameriketako Estatu Batuak
Ereserkia
Gi Talo Gi Halom Tasi (en) Itzuli
Administrazioa
Izen ofizialaSankattan Siha Na Islas Mariånas
Commonwealth of the Northern Mariana Islands
Commonwealth Téél Falúw kka Efáng llól Marianas
ISO 3166-2US-MP
HiriburuaCapitol Hill (en) Itzuli
Governor of the Northern Mariana Islands (en) ItzuliArnold Palacios (en) Itzuli
Zatiketa
Geografia
Koordenatuak16°42′18″N 145°46′48″E / 16.705°N 145.78°E / 16.705; 145.78
Azalera464 km²
Punturik altuenaMount Agrihan (en) Itzuli
Demografia
Biztanleria47.329 (2020)
0 (2020)
Dentsitatea102 bizt/km²
Hizkuntza ofizialaingeles, Chamorro eta Carolinian (en) Itzuli
Ordu eremuaUTC+10:00, Chamorro Time Zone (en) Itzuli eta Pacific/Saipan (en) Itzuli
gov.mp

Historia aldatu

Uharte hauetara iritsi zen aurreneko europarra Magallanes izan zen, 1521ean Guamen. Uharte hauek Espainiako erregearentzat erreklamatu zituen.

Hispaniar-Amerikar gerratean galtzaile suertatu ostean, Espainiak Guam Estatu Batuei eman behar izan zion, 1898an, eta hurrengo urtean Marianako beste guztia Alemaniari salduz. Lehen Mundu Gerran galdu ostean, Japoniak hartu zituen irlak, baina Bigarren Mundu Gerran, Estatu Batuak egin zen irlen kontrolarekin 3 asteko borroka baten ostean.

1970. urtean Mariana uharteek ez zuten independentzia eskatu, Estatu Batuekin lotura estutzea baizik. 1975. urtean Ipar Marianen mankomunitatea sortzen zuen ituna sinatu zen, Estatu Batuekin akordioan.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu