Inés Malinow

argentinar idazlea, poeta, kazetaria eta baleteko kritikaria

Lydia Inés Malinow (Buenos Aires, Argentina, 1922ko apirilaren 17a - ib., 2016ko abenduaren 19a) argentinar idazle, poeta, haur literaturako ipuingilea, kazetari eta baleteko kritikaria izan zen.

Inés Malinow
Bizitza
JaiotzaBuenos Aires1922ko apirilaren 17a
Herrialdea Argentina
HeriotzaBuenos Aires2016ko abenduaren 19a (94 urte)
Jarduerak
Jarduerakidazlea eta haur literatura idazlea

Aitzindaria Argentinako literatura-lantegietan.[1] Ibilbide luzea egin zuen haur-literaturan. 1984tik 1989ra Argentinako enbaxadako kultura-agregatua izan zen Belgikan. Dantzaren kultura-sustatzaile aktiboa izan zen, eta Asociación Amigos de la Danza elkartearen kide fundatzaile gisa aritu zen. 1962tik 1966ra bitartean dantza klasikoaren eta garaikidearen ordezkariak bildu zituen lehen aldiz Argentinan.

Biografia aldatu

Buenos Airesen jaio zen, baina Txilen, Perun eta Europan bizi izan zen. Malinow Catamarca probintziako eskoletan hasi zen.[2] Esmée Bulnes, Ana Itelman, Gloria Kazda eta Renate Schotteliusekin ikasi zuen dantza. Letratan graduatu zen Buenos Airesko Unibertsitatean. Unibertsitatean (40ko hamarkada), kartzelan egon zen gobernu militarren eta peronismo hasiberriaren aurka zegoelako.[2] Esperientzia hori, hein batean, bere azken eleberrian agertu zen: El sonido de la vida (2006).

Inés Malinowek hiru alaba izan zituen: Gabriela, Claudia eta Virginia.

Ibilbidea aldatu

Haur literaturari dagokionez, lan handia egin zuen Abril argitaletxearen "Bolsillitos bilduma"n, eta ehun liburu inguru atera zituen.

Kritika kulturala eta dantza-kritika egin zuen 1960tik aurrera La Nación, La Prensa, Clarín egunkarirako eta La Nación, Lyra, Mundo de la Danza eta Dance Magazine (New York) asteroko aldizkarietan.[3] Aldizkari femeninoetan eta beste batzuetan ere argitaratu zituen ipuinak, anbizio literario handiagoarekin, eta liburuetan bildu zituen.

Dantza-kritikari gisa, koreografo gazteei lagundu zien; besteak beste, Oscar Aráizen prestakuntzan lagundu zuen.[2]

Bere literatur lantegiak, bere motan aitzindari izan zena, 1968 eta 1985 artean egon ziren aktibo.[2]

Besteak beste, Alberto Girri eta Adolfo Pérez Zelaschiren laguna izan zen. Kulturako bere harreman askoren artean -eta bereziki Filosofia eta Filosofia Fakultatearekin- Julio Cortazar izan zen. 1948an Boston gozotegian Cortazarrek Malinow-en bidez ezagutu zuen Aurora Bernárdez, lehen emazteaeta Cortazar hil ondoren literatura-albazea izan zena.[4][5][6]

Alejandra Pizarnik-en lagun ere izan zen, eta hark inspiratu zuen bere poema liburua, Alejandra sekretua,[7] Pizarnikek Europatik bere psikoanalistari eta lagun Leon Ostrovi bidali zizkion gutunetan oinarritua. Azken horrek Pizarnik hil ondoren, Malinowi oparitu zizkion gutun horieki.[8] Malinowek kontatu zuenez, handik denbora batera karta horiek Ostrovi itzuli zizkion.[7]

Lana aldatu

  • Poemas de estrellas y vientos. Poesia. 1949
  • Las canciones de Anna' Sao. Poesia. 1955
  • Tiempo deshabitado. Poesia. 1957
  • Canciones para mis nenas llenas de sol. Poesia (umeentzat). 1958
  • Versitos para caramelos. Poesia (umeentzatumeentzat). 1961
  • Desarrollo del ballet en la Argentina. ECA. 1962. Kritika
  • Lunes, mi enemigo. Nobela. 1962
  • Tal vez el amor. Poesia. 1964
  • El libro de las nanas. Poesía (umeentzat). 1966
  • Páramo intemperie. Poesia. 1968
  • Distancia fija. Cuentos. 1973
  • Entrada libre. 1978. Nobela
  • Máscara y transparencia. Poesia. 1981
  • La fascinación. Ipuinak. 1983
  • La tercera mitad. Ipuinak. 1983
  • 100 cuentos para leer antes de dormir (umeentzat). 1988
  • Puertas de la noche. Ipuinak. 1990
  • Plan de dos (Nalidra en Acuario). Editorial Braga. Cuentos, 1992
  • María Ruanova. Editorial Planeta. Biografia. 1993
  • Allí, enfrente. Ipuinak. 1997
  • Dice Anna Frank. Editorial Libros de Alejandría. Poesía. 2000
  • Alejandra secreta. Poesia. 2002
  • Las sábanas del mar. Novela historikoa. 2004
  • El ruido de la vida. Nobela. 2006

Konpilazioak aldatu

  • Cuentos elegidos. 1973. Inés Malinowen sormenezko idazketa-tailerrean sortu ziren.

Antologietan aldatu

  • Cuentos de amor de autores argentinos. Marta Giménez Pastor. 1998

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu