Hormigoi armatuaren eraikuntza-teknika hormigoia altzairuzko barrekin edo mailekin indartzean datza. Altzairuzko barrek edo mailek armadura osatzen dute. Beste era batean armatu daiteke, hain zuzen ere, zuntzekin. Zuntz mota asko daudenez, hormigoi armatuak jasango dituen esfortzuen arabera zuntz mota egokiena aukeratuko da. Hauen artean plastiko-zuntzak, beira-zuntzak eta altzairu-zuntzak daude. Bestalde, kasu batzuetan altzairu-barrak zuntzekin batera erabil daitezke armadura osatzeko. Hormigoi armatua eraikinak, bideak, zubiak, presak, tunelak eta industriako obrak egiteko erabiltzen da. Zuntzen erabilpena oso arrunta da hormigoi proiektatua edo shotcrete erabileran, bereziki tuneletan eta obra zibiletan.

Hormigoia, eraikitzeko armatua
Armadura eta estribuak, hormigoitu aurretik.

Hormigoi armatuaren egituren diseinua aldatu

Hormigoi armatuaren hainbat ezaugarrik arrakastatsua egiten dute:

  • Hormigoiaren eta altzairuaren dilatazio-koefizienteak antzekoak dira. Honi esker, tenperaturaren aldaketengatik materialean sortzen diren barneko tentsioak mespretxagarritzat har daitezke.
  • Hormigoia gogortzen denean uzkurtu egiten da. Honen ondorioz, hormigoiak altzairuzko barrei presioa egiten die, atxikidura kimikoa sendoa sortuz. Barrek edo zuntzek normalean koskak izaten dituzte azalean, uzkurdura edo trefilaketa deiturikoak. Koska hauek itsaspen fisikoa hobesten dute.
  • Bestalde, zementuaren pH alkalinoak altzairuaren pasibotasuna eragiten du. Fenomeno honek altzairua korrosioaren aurka babesten du.
  • Azkenik, hormigoiak altzairuzko barrak inguratzen dituenez, konfinamendu-fenomenoa sortzen du. Fenomeno honi esker gilbordura eragozten da. Egituretan erabiltzea hobesten da.

Historia aldatu

Joseph Aspdin zementu fabrikatzaile ingeles bat izan zen, Portland zementuaren patentea lortu zuen 1824ko urriaren 21ean James Parkerren erromatar zementu deritzonarekin lehiatzeko garatua.

Joseph Monier lorezain frantziarrak 1849an erabili zuen lehen aldiz hormigoi armatua Versaillesko jauregian eta 1860ko hamarkadan hainbat metodo patentatu zituen biltegiak eta suaren aurkako beste eraikin batzuk". 1855ean Joseph-Louis Lambot-ek "Bétons agglomérés appliqués à l'art de construire" liburua argitaratu zuen, non bere eraikuntza-sistema patentatu zuen, 1854an Parisko Erakusketa Unibertsalean erakutsia, alanbrez indartutako arraunontzi batez osatua, François Coignet-ek aplikazioa asmatu zuen 1861ean sabaiak, hormak, gangak eta hodiak bezalako egituretarako.

Hormigoiaren elementuen kalkulua aldatu

Oinarria aldatu

Masa-hormigoia material moldagarria da. Honez gain, propietate mekaniko eta iraunkortasun-propietate egokiak ditu. Tentsioak eta konpresio-esfortzuak ongi jasan arren, trakzio-esfortzuen aurrean erresistentzia baxua dauka. Horregatik, altzairuarekin batera erabiltzen da, honek jasaten baititu egituraren trakzio-esfortzuak.

Bestalde, altzairuak pieza bakoitzari harikortasun gehiago ematen dio. Honi esker, pieza bakoitza deformatu egin daiteke faila gertatu aurretik. Ezaugarri honek egituraren apurtze-limitearen inguruan informatzen gaitu.

Elementu luze eta linealetan, hala nola habe eta zutabeetan, jartzen diren luzetarako barrek armadura nagusia edo luzetarako armadura osatzen dute. Barra hauek dimentsionatzeko esfortzu axial eta flexio-momentuak kontuan hartzen dira. Esfortzu ebakitzaileak eta bihurdura-momentuak, berriz, zeharkako armadura edo bigarren mailako armadura baldintzatu egiten dute.

Kanpo estekak aldatu