Hilaire-Marin Rouelle
Hilaire-Marie Rouelle (Mathieu, 1718 – Paris, 1779ko apirilaren 7a) frantziar kimikaria izan zen, urea aurkitu zuen eta beste kimikari garrantzitsu batzuen irakaslea izan zen.
Hilaire-Marin Rouelle | |
---|---|
![]() | |
Bizitza | |
Jaiotza | Mathieu, 1718ko otsailaren 15a |
Herrialdea | ![]() |
Heriotza | Paris, 1779ko apirilaren 7a (61 urte) |
Familia | |
Haurrideak | |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | frantsesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | kimikaria eta farmazialaria |
Kidetza | Academy of Science for Public Utility (en) ![]() |
Biografia
aldatuHilaire Rouelle, Rouelle Gaztea bezala ezaguna bere anaiarengandik bereizteko, Guillaume François Rouelle kimikaria, bere anaiaren urratsak jarraitu zituen farmazialari eta kimikari gisa, eta bere laguntzaile izatera iritsi zen. 1742an, Guillaume esperimentatzaile izendatu zuten Parisko Jardin du Roi-n. Han, kimikari ospetsuen irakasle bihurtu zen, Lavoisier bera kasu. Guillaumek erretiroa hartu zuenean, 1768an, Hilairek hartu zuen haren lekua, eta, aldi berean, irakasle ospetsu bihurtu zen. Haren laborategitik Europa osoko kimikariak igaro ziren, hala nola Louis Proust, François Chavaneau eta Fausto Elhuyar.
Rouelle anaiek ideia berri asko sartu zituzten, eta kimika modernoa garatzeko bidea prestatu zuten. Hilairek konposatuak isolatu eta aztertzen ditu ornodunen fluidoetan, eta kaltzio kloruroa eta sodio kloruroa aurkitzen ditu odolean. 1773an, urea isolatzea lortu zuen, bai giza gernuan, bai behi eta zaldiarenean, eta, horrekin, kristal-forman isolatu zen lehen animalia-metabolitoa izan zen. Bitalismoaren teoriaren aurkako lehen erasoa izan zen, teoria horrek izaki bizidunekin lotutako substantziak konposatu kimiko arruntetatik ez zetozela postulatzen baitzuen. Friedrich Wöhler kimikari alemanak 1828an zianato potasikotik eta amonio sulfatotik urea sintetizatzeak bitalismoaren arbuioa berretsi zuen eta kimika organikoaren garapena bultzatu zuen.
Argitalpenak
aldatu- ROUELLE, HILAIRE MARIE, "Observations sur l'urine humaine, & sur celles de vache & de cheval, comparés ensemble ; par M. Rouelle, démonstrateur en chimie au Jardin Royal des Plantes", Extrait du journal de médecine, chirurgie, pharmacie, &c. Par M. A. Roux. 1773ko azaroa.