H. Robert Horvitz

H. Robert Horvitz
	;
Bizitza
Jaiotza	Chicago, 1947ko maiatzaren 8a (76 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoa	Zuri (arraza)a
Familia
Ezkontidea(k)	Martha Constantine-Paton (en)
Hezkuntza
Heziketa	Harvard Unibertsitatea 1974) Doktoretza ; Niles East High School (en) ; Massachusetts Institute of Technology ; Massachusetts Institute of Technology School of Science (en)
Hezkuntza-maila	Doktoretza
Tesi zuzendaria	James Dewey Watson; Sydney Brenner; Walter Gilbert
Doktorego ikaslea(k)	Junying Yuan (en) ; Paul W. Sternberg (en) ; Niels Ringstad (en) ; Shunji Nakano (en) ; Gary Ruvkun (en) ; Erik Jørgensen (en) ; Andrew Chisholm (en) ; Yishi Jin (en) ; Ronald Ellis (en) ; Erik C Andersen (en) ; Victor Ambros (en) ; Barbara Conradt (en) ; Gillian M Stanfield (en) ; Peter W Reddien (en) ; Matthias C Truttmann (en) ; Joshua Levin (en) ; Melissa M Harrison (en) ; Joshua M Kaplan (en) ; Shai Shaham (en) ; Iva Susan Greenwald (en) ; Scott G. Clark (en) ; Cornelia Bargmann (en) ; Gian Garriga (en) ; Dengke K Ma (en) ; Yi-Chun Wu (en) ; Michael R. Koelle (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	biologoa, unibertsitateko irakaslea, genetista eta medikua
	Parte-hartzailea World Economic Forum Annual Meeting 2014 (en) ;
Enplegatzailea(k)	Massachusetts Institute of Technology ; Howard Hughes Medical Institute (en) (1988 -
Jasotako sariak	ikusi Medikuntzako Nobel Saria (2002) ; Harvard Centennial Medal ; Canada Gairdner International Award (1999) ; Paul Ehrlich and Ludwig Darmstaedter Prize (2000) ; Louisa Gross Horwitz Prize (2000) ; Alfred P. Sloan, Jr. Prize (1998) ; Gruber Prize in Genetics (2002) ; March of Dimes Prize in Developmental Biology (2000) ; Rosenstiel Award (1997) ; Bristol-Myers Squibb Award for Distinguished Achievement in Neuroscience Research (2001) ; Genetics Society of America Medal (2001) ; W. Alden Spencer Award (1986) ; Grand Prix Charles-Leopold Mayer (2000) ; NAS Award in Molecular Biology (1988) ; Novartis-Drew Award (1996) ; Fellow of the American Academy of Arts and Sciences ; Mendel Medal (2007) ; Wiley Prize ; honorary doctor of the University of Miami (2018ko maiatzaren 10a) ; Foreign Member of the Royal Society (2009) ; Hans Sigrist Prize ;
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala; Royal Society; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; National Academy of Medicine (en)
	web.mit.edu…

Howard Robert Horvitz (Chicago, 1947ko maiatzaren 8a) estatubatuar biologoa da. 2002ko Medikuntzako Nobel Saria jaso zuen Caenorhabditis elegans zizare nematodoari buruz egindako ikerketengatik. Sydney Brenner eta John E. Sulstonekin partekatu zuen saria.^[1]^[2]

Formakuntza aldatu

Chicagon jaio zen familia judu batean eta Massachusetts Institute of Technologyn matematika ikasi zuen. Ondoren, biologia ikasi zuen Harvardeko Unibertsitatean.

Biologo ikertzailea aldatu

1974an Cambridgeko Biologia Molekularreko Laborategian hasi zen lanean eta Sulston eta Brennerrekin C. elegans-en genetika ikasi zuen. 1978tik biologia irakaslea da MITen. Nematodoaren genetikan egin zuen ikerketa apoptosian oinarritu zen eta heriotzaren geneak identifikatu zituen.

1988tik AEBetako Massachusetts-eko Howard Hughes Institutu ospetsuko ikertzailea da. Jaso dituen sarien artean, 2001ean Amerikako Genetika Elkartearen Domina eman zioten.^[2]

Robert Horvitzek, aurreko bien bidetik aurrera eginez, zelulen heriotza kontrolatzen duen programa genetikoari buruzko oinarrizko aurkikuntzak egin ditu. C. elegans -en zelulen heriotzarekin lotutako gene batzuk identifikatu zituen, eta gizakietan ere era horretako geneak badaudela ikusi zuen.^[2]

Zelulen heriotzaren programazioa ulertzea ezinbestekoa da hainbat gaixotasunen muina ezagutzeko. Hiesean, bihotzekoak jotakoan eta endekapen-gaixotasun batzuetan, heriotzaren prozesua azkartu egiten delako galtzen dira zelulak. Beste gaixotasun batzuetan, aldiz, kontrakoa gertatzen da; minbizian eta egoera autoimmuneetan, adibidez, hil beharko luketen zelulek bizirik jarraitzen dute. Ez da harritzekoa, beraz, Fisiologia eta Medikuntzako Nobel saria hiru ikertzaile horiei ematea, haiei zor baitzaie gaur egun egiten ari diren ikerketen oinarria.^[2]

Lanak aldatu

Sulston, J.E.; Horvitz, H.R. (March 1977). "Post-embryonic cell lineages of the nematode, Caenorhabditis elegans". Developmental Biology. 56 (1): 110–156. doi:10.1016/0012-1606(77)90158-0. PMID 838129.
Ellis, Hillary M.; Horvitz, H. Robert (28 March 1986). "Genetic control of programmed cell death in the nematode C. elegans". Cell. 44 (6): 817–829. doi:10.1016/0092-8674(86)90004-8. PMID 3955651. S2CID 44031839.
Ellis, R E; Yuan, J; Horvitz, H R (November 1991). "Mechanisms and Functions of Cell Death". Annual Review of Cell Biology. 7 (1): 663–698. doi:10.1146/annurev.cb.07.110191.003311. PMID 1809356.
Yuan, J; Shaham, S; Ledoux, S; Ellis, HM; Horvitz, HR (19 November 1993). "The C. elegans cell death gene ced-3 encodes a protein similar to mammalian interleukin-1 beta-converting enzyme". Cell. 75 (4): 641–52. doi:10.1016/0092-8674(93)90485-9. PMID 8242740.
Hengartner, MO; Horvitz, HR (25 February 1994). "C. elegans cell survival gene ced-9 encodes a functional homolog of the mammalian proto-oncogene bcl-2". Cell. 76 (4): 665–76. doi:10.1016/0092-8674(94)90506-1. PMID 7907274. S2CID 29437409.

Erreferentziak aldatu

↑ (Ingelesez) «H. Robert Horvitz» HHMI (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).
↑ ^a ^b ^c ^d Zientzia, Elhuyar. (2002-11-01). «2002ko Nobel sariak urte askotako lanaren ordaina» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu

(Ingelesez) H. Robert Horvitz - Curriculum Vitae
(Ingelesez) H. Robert Horvitz - Autobiografia
(Ingelesez) Horvitz laborategia MITen
(Ingelesez) Ikekerta-lerroaren deskribapena

Datuak: Q295659

[1] (Ingelesez) «H. Robert Horvitz» HHMI (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[:0-2] Zientzia, Elhuyar. (2002-11-01). «2002ko Nobel sariak urte askotako lanaren ordaina» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-04-08).

[1]

[2]