Google Chrome

Google Chrome
	Irudi gehiago
Jatorria
Argitaratze-data	2008
Banatze bidea	deskarga digitala
Azken bertsioa	132.0.6834.14
Honen izena darama	chrome plating (en)
Ezaugarriak
Hizkuntza	eleaniztuna
Euskarria	IA-32, x86-64 (en) eta ARM arkitektura
Programazio-lengoaia	C++
Sistema eragilea	Microsoft Windows, Linux eta MacOS X
Software motorea	Blink (en) , V8 (en) eta WebKit (en)
GUI tresnak	GTK eta Cocoa
Egile-eskubideak	copyrightduna
Lizentzia	Freeware
Deskribapena
Oinarritua	Chromium
Ekoizpena
Garatzailea	Google
Fikzioa
Erabiltzen du	Encrypted Media Extensions (en)
Euskaraz
Euskaraz	Ez
	www.google.com/chrome

Google Chrome Googlek garatutako kode irekiko doako web nabigatzailea da. Kode irekiko osagaiekin konpilatuta dago, daukan aplikazioen garapenen egitura (Framework) bezala. Merkatu-kuota oso handia dauka eta doan deskargatzeko aukera dago zerbitzu-baldintza zehatzen pean. Jarritako izena, erabilitako erabiltzailearen interfaze grafikoaren markotik dator.^[1]

Google Chromeren atzean dagoen software libre proiektuak Chromium izena du^[2] eta BSD eta Creative Commons Aitorpena lizentzien menpe dago. Proiektu honen helburu nagusia abiadura, egonkortasun eta segurtasun handiagoa daukan nabigatzailea ateratzea da. Izatez, Chromium nabigatzailean oinarritzen da Google Chrome eta oro har ezaugarri berdinak ditu, logotipoa eta Googleren euskarri komertziala kenduta.

2008ko irailaren 2an, Google Chromeren lehen beta bertsioa atera zen^[3]. 12 egun pasa ondoren, bertsio ofiziala atera zuten eta arrakasta handiarekin onartua izan zen merkatuan. Mac OS X eta Linuxerako bertsioak beta moduan eskuragarri daude. Oraingoz 43 hizkuntzatan dago, baina ez euskaraz.

Chromebookak abiarazteko eta Internetarekin konektatzeko erabiltzen den web nabigatzailea da.

Historia

Merkaturatze publikoa

Google Chromeren beta bertsioa irailaren 2an atera zen Microsoft Windowserako. Egun gutxi batzuetan web nabigatzaileen merkatuko %1 eskuratu zuen.

Egun berdinean, CNETen gaizki-ulertze baten ondorioz, bere artikuluen batean jarri zuen Chrometik transferitutako informazio guztia Googleri lizentzia ematen ziola. Eraso hauen aurka, Google atera zen esanez, beste produktu batzuen termino orokorretatik ateratako informazioa zela eta ez zuela zerikusirik Chromerekin.^[4]

Chromeren lehenengo bertsioak Acid1 eta Acid2 probak pasa zituen nota altuarekin. Lortutako kalifikazioa Mozilla Firefox, Internet Explorer eta Safarirena baino altuagoa izan zen.

Bertsio ez ofizialak

2008ko Irailaren 2an, Codeweavers Chromium-en oinarritutako bertsio bat atera zuen Linux eta MAC-erako, Crossover Chromium izenarekin.

Iron Chromium beste bertsio bat da. Honen ezaugarri nagusia, Google-ri informazioa bidaltzeko aukera desaktibatuta dagoela da.

Diseinuaren ezaugarriak

Nabigatzaile berriaren sorreraren helburu nagusia, segurantza, abiadura eta egonkortasun gehiago bermatzea zen. Erabiltzailearen interfazean aldaketa garrantzitsuak ere eman ziren.

Segurtasuna eta Egonkortasuna: Periodikoki Googlek 2 zerrenda beltzen eguneratze berriak deskargatzen ditu eta erabiltzailea abisatzen du zerrenda beltzeko orrialde batean sartuko dela. Bestalde, prozesu honetan, Googlek orrialde horien jabeei abisatzen die, jakinarazteko bere orriaren segurtasun falta edo ikusgarritasuna.
Prozesuen isolamendua: Garapenerako taldea, hasierako momentutik nabigatzaile hari-anizkoizduna egitea pentsatu zuen eta Chromek kontzeptu hau aplikatu du Internet Explorerreko multiprozesadorearen arkitektura erabiliz. Eginkizun ezberdinentzat prozesu ezberdinak esleitzen zaizkie. Honekin lortzen dena da, eginkizun bat beste batekin ez interferitzea. Chromeko fitxa bakoitza isolatzen da, software gaiztoak (birusak etab.) saihesteko. Honekin, Software gaizto bat sartuz gero, ezin izango luke ordenagailutik hedatzea, prozesua isolatua baitago.
Modu ezkutua: Googlek badauka ezkutuan nabigatzeko aukera (Safari eta Explorerrek duten bezala). Interneten pribatutasun osoz aritzea ahalbidetzen du, ez baita inon erregistratzen eta ez baititu fitxategi tenporalak gordetzen.
Abiadura: Javascript V8 motorra diseinatu egin zen garrantzia emanez abiadurari. Beste ezaugarri berri batzuk ere inplantatu ziren motor honetan klase ezkutuen trantsizioak, kodearen dinamika generazioa, eta abar. Chromek ere badauka helbideen cache DNS bat, web orrien karga azeleratzeko.

Interfazea

Erabiltzailearen interfazeak atzera, aurrera, orria birkargatu eta bertan behera uzteko aukerak ematen ditu. Aukerak Safari nabigatzailearen antzerakoak dira eta hauen kokapenak Internet Explorer ekar dezake gogora. Leihoaren diseinua Windows Vistan dago oinarrituta. Nabigatzailea abiaraztean bistaratzen den orri nagusian, gehien bisitatutako 9 webguneak daude, klik bakarrarekin atzitzeko moduan. Helbideak idazteko barrak Google bilatzailearen eginkizuna du.

Aukera ezkutuak

Googleko nabegatzaile berriak, eginkizun eta informazio ezkutuak ditu. Adibidez, hainbat komando idatz daitezke helbide-barran, emaitza ezberdinak lortuz.

about: nabigatzaileari buruzko informazioa agertuko da.
about:version bertsio-informazioa bistaratzen du.
about:cache katxearen edukiak bistaratzen ditu.
about:plugins instalatutako pluginen informazioa erakusten du.
about:memory erabiltzen ari den memoria eta prozesuen informazioa bistaratzen du.
about:stats hainbat estatistika dituen orrialde ezkutua.
about:shorthang fitxa blokeatuta uzten du denbora batez.
about:crash fitxa blokeatzen du fitxa tristearen ikonoa erakutsiz.
about:internets hainbat animazio bistaratzen dituen pazko-arrautza.

Polemika

Google Chrome nabigatzaileak erabiltzaileen datu pribatuen bilketa eta bilduma egiten duela, cookiekin bihurrikeriak egiten dituela etab. salatu izan da.^[5]^[6]^[7]

Lehenetsita dakartza, legeak baimentzen dion neurrian, egiten den erabilpenari buruzko informazioa jasotzeko trikimailuak.^[8] Ustez Alphabet-Google enpresaren Big Data elikatzeko.^[9]^[10]^[11]^[12]^[13]

Publizitatea saihesten duten gehigarriei mugak jartzen dizkiela iradoki da.^[14]

Erreferentziak

↑ (Gaztelaniaz) «Cómo Usar Chrome: Interfaz y botones de navegación» GCFGlobal.org (Noiz kontsultatua: 2023-10-04).
↑ «Home» www.chromium.org (Noiz kontsultatua: 2023-10-04).
↑ (Gaztelaniaz) Alcántara, Beatriz. (2022-10-07). «Todas las diferencias entre Google Chrome Beta, Dev, Canary y estable» Andro4all (Noiz kontsultatua: 2023-10-04).
↑ (Gaztelaniaz) expansion.com; expansion.com. (2013-11-29). [https://www.expansion.com/2013/11/29/empresas/tmt/1385731344.html «Google, acusado de violar la ley de protecci�n de datos en Holanda»] Expansion (Noiz kontsultatua: 2023-10-04).
↑ Igor, Leturia Azkarate. (2021-09-01). «Chromeren nagusitasunkeria erabatekoa» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-09-02).
↑ (Ingelesez) leah. Contra Chrome – a webcomic – How Google's browser became a threat to privacy and democracy. (Noiz kontsultatua: 2022-09-06).
↑ (Frantsesez) leah. Contra Chrome – a webcomic. (Noiz kontsultatua: 2022-09-06).
↑ (Ingelesez) «How to block sites from requesting Idle Detection API permissions in Chrome - gHacks Tech News» gHacks Technology News 2021-09-27 (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).
↑ (Ingelesez) «Google SWOT Analysis: Alphabet's Biggest Threat and Opportunity» pestleanalysis.com (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).
↑ (Ingelesez) «Google Chrome Knows Too Much About You: Here's What To Do» MUO 2021-03-29 (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).
↑ (Ingelesez) Smith, Dale. «Google collects a frightening amount of data about you. You can find and delete it now» CNET (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).
↑ (Ingelesez) «Wonder about the data Google collects in Chrome and links to you? Now we know - gHacks Tech News» gHacks Technology News 2021-03-16 (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).
↑ (Ingelesez) Nast, Condé. «It’s time to ditch Chrome» Wired UK ISSN 1357-0978. (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).
↑ (Gaztelaniaz) Fernández-Pacheco Rico, Sergio. (2021). Google amenaza a los bloqueadores de publicidad con Manifest V3. .

Ikus, gainera

Kanpo estekak

(Ingelesez) Google Chrome deskargatzeko

Datuak: Q777
Multimedia: Google Chrome / Q777

[1] (Gaztelaniaz) «Cómo Usar Chrome: Interfaz y botones de navegación» GCFGlobal.org (Noiz kontsultatua: 2023-10-04).

[2] «Home» www.chromium.org (Noiz kontsultatua: 2023-10-04).

[3] (Gaztelaniaz) Alcántara, Beatriz. (2022-10-07). «Todas las diferencias entre Google Chrome Beta, Dev, Canary y estable» Andro4all (Noiz kontsultatua: 2023-10-04).

[4] (Gaztelaniaz) expansion.com; expansion.com. (2013-11-29). [https://www.expansion.com/2013/11/29/empresas/tmt/1385731344.html «Google, acusado de violar la ley de protecci�n de datos en Holanda»] Expansion (Noiz kontsultatua: 2023-10-04).

[5] Igor, Leturia Azkarate. (2021-09-01). «Chromeren nagusitasunkeria erabatekoa» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-09-02).

[6] (Ingelesez) leah. Contra Chrome – a webcomic – How Google's browser became a threat to privacy and democracy. (Noiz kontsultatua: 2022-09-06).

[7] (Frantsesez) leah. Contra Chrome – a webcomic. (Noiz kontsultatua: 2022-09-06).

[8] (Ingelesez) «How to block sites from requesting Idle Detection API permissions in Chrome - gHacks Tech News» gHacks Technology News 2021-09-27 (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).

[9] (Ingelesez) «Google SWOT Analysis: Alphabet's Biggest Threat and Opportunity» pestleanalysis.com (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).

[10] (Ingelesez) «Google Chrome Knows Too Much About You: Here's What To Do» MUO 2021-03-29 (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).

[11] (Ingelesez) Smith, Dale. «Google collects a frightening amount of data about you. You can find and delete it now» CNET (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).

[12] (Ingelesez) «Wonder about the data Google collects in Chrome and links to you? Now we know - gHacks Tech News» gHacks Technology News 2021-03-16 (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).

[13] (Ingelesez) Nast, Condé. «It’s time to ditch Chrome» Wired UK ISSN 1357-0978. (Noiz kontsultatua: 2021-09-28).

[14] (Gaztelaniaz) Fernández-Pacheco Rico, Sergio. (2021). Google amenaza a los bloqueadores de publicidad con Manifest V3. .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]