Glizeraldehido-3-fosfato
Glizeraldehido-3-fosfato bizidunen metabolismoaren funtsezko molekula da, C3H7O6P formula duena. Glukolisian, glukoneogenesian eta fotosintesiaren Calvin zikloan, esaterako, parte hartzen du, bide metaboliko garrantzitsuenak aipatzearren.
Glukolisi
aldatuGlukolisian glizeraldehido-3-fosfatoa fruktosa 1-6 difosfatotik abiatuta sortzen da, fruktosa difosfato aldolasa izeneko entzima batek katalizatutako errakzio honetan:
Glizeraldehido-3-fosfatoarekin batera dihidroxiazetona-fosfatoa ere agertzen da goiko erreakzioan.
Gero, eratutako dihidroxiazetona-fosfatoa glizeraldehido-3-fosfato bihurtzen da isomerasa batek katalizatutako erreakzio honetan:
Modu honetan glukosa molekula batek bi molekula glizeraldehido-3-fosfato sortzen ditu glukolisian.
Glukoneogenesi
aldatuGlukoneogenesian glizeraldehido-3-fosfatoak glukolisiaren kontrako norabideko erreakzioak burutzen ditu, fruktosa 1-6 difosfatoa sortuz.
Calvin zikloa
aldatuFotosintesiaren ilunpeko fasean glizeraldehido-3-fosfatoa honako erreakzio honetan sortzen da:
-
1,3-difosfoglizerato + NADPH + H+ NADP+ + Pi +
Glizeraldehido-3-fosfato
Garrantzi handiko molekula da sortutako glizeraldehido-3-fosfatoa. Calvin zikloan sortzen diren molekula batzuek zikloan jarraitzen dute, baina beste batzuek ziklo honetatik ateratzen dira eta funtsezko prozesu biosintetikoetan (gluzidoenak, lipidoenak eta aminoazidoenak) parte hartzen dute.