Gartzia Semenoitz Iruñekoa

Gartzia Semenoitz —latinez: Garsea Scemenonis— (835-882) IX. mendeko Iruñeko erregeorde edo erregekidea izan zen.

Gartzia Semenoitz Iruñekoa
Irudi gehiago
Iruñeko Erresumako erregeorde
Bizitza
Jaiotza	Iruñea, 835
Herrialdea	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Talde etnikoa	euskalduna
Heriotza	ezezaguna (1186/1187 urte)
Familia
Aita	Semeno Iruñekoa
Ezkontidea(k)	Oneka Zangozakoa Dadildis Pallarskoa
Seme-alabak	ikusi Antso I.a Gartzeitz Eneko Garzeitz Iruñekoa Antsa Gartzeitz Iruñekoa Semeno Gartzeitz Ximena Gartzeitz
Leinua	Ximeno etxea
Jarduerak
Jarduerak	erregeordea, zalduna, gudaria, politikaria eta aristokrata

Biografia

Nafarroako Pirinioetan jaio zen, non bere familiak lurraldeak zituen.

Ximeno leinuko euskaldunak, antza denez, Arista leinuak kontrolatzen zuen beste Iruñeko Erresumaren zatia zuen kontrolpean. Itxuraz Gartzia bere aitaren oinordekoa izan zen Gartzia Enekoitzen erreinualdian. Horrexegatik, Rodako kodexean Iruñeko "beste zatiren" buruzagitzat hartzen dute.

Gartzia Enekoitz 870ean hil eta gero, haren seme eta oinordeko Orti Gartzeitz Kordoban preso zegoela, Gartzia Semenoitz eztabaidagabeko erregeorde bihurtu zen 882an Oibarko setioan hil zen arte. Hala ere, badaude agiriak Gartzia Enekoitz artean bizirik zegoela semea 880an itzuli zenean azaltzen dutenak, eta litekeena da 882ko guduan hil zen erregea Gartzia Ximenitz izatea. Izan ere, ez daude Gartzia Semenoitzek inoiz Iruñeko Erresuma osoko gobernuan parte hartzen zuten agiriak.

Ezkontzak eta seme-alabak

Gartzia Semenoitzek lehendabizikoz Oneka "Zangozako matxinoa" ezkondu eta bi seme-alaba izan zituzten:

• Eneko, Rodako kodexaren arabera, agian aitaren oinordekoa.
• Antsa, lehendabizikoz Orti I.a Gartzeitz Nafarroakoaren semea zen Eneko Ortitz eta bigarrenez Aragoiko kondea zen Garindo II.a Aznarez ezkondu zituena.

Bigarrenez Raimundo I.a Ribagorza eta Pallarskoaren alaba Dadildis ezkondu eta seme bi izan zituzten:

• Antso, Ximeno leinuaren lehendabiziko erregea.
• Ximeno, Iruñeko infante eta erregeordea.

Kaleak

• Gartzia Semenoitz kalea (Iruñea)

Bibliografia

• Lakarra de Miguel, José María. "Textos navarros del Códice de Roda". Estudios de Edad Media de la Corona de Aragon. 1:194-283 (1945).
• Pérez de Urbel, Justo. "Lo viejo y lo nuevo sobre el origin del Reino de Pamplona". Al-Andalus. 19:1-42 (1954).
• Sánchez Albornoz, Claudio. "Problemas de la historia Navarra del siglo IX". Vianako Printze Erakundea, 20:5-62 (1959).

Kanpo estekak

• Datuak: Q2275620
• Multimedia: García Jiménez of Pamplona