Gartzea Semeroitz

Gartzea Semeroitz —latinez: Garsea Scemenonis; gaztelaniaz: García Jiménez— (835-882) IX. mendeko Iruñeko erregeorde edo erregekidea izan zen.

Gartzea Semeroitz
Iruñeko Monarka
Bizitza
Jaiotza	835
Herrialdea	Iruñeko Erresuma
Talde etnikoa	euskalduna
Heriotza	886 (50/51 urte)
Familia
Aita	Ximeno Iruñekoa
Ezkontidea(k)	Oneka Zangozakoa Dadildis Pallarskoa
Seme-alabak	ikusi Semeno Gartzez Antso I.a Gartzez Eneko Gartzia Iruñekoa Antsa Gartzia Iruñekoa Jimeno, Rey de Navarre
Leinua	Semeno leinua
Jarduerak
Jarduerak	erregeordea, zalduna, gudaria, politikaria eta aristokrata

Biografia

Nafarroako Pirinioetan jaio zen, non bere familiak lurraldeak zituen.

Semero leinuko euskaldunak, antza denez, Aritza leinuak kontrolatzen zuen beste Iruñeko Erresumaren zatia zuen kontrolpean. Itxuraz Gartzea bere aitaren oinordekoa izan zen Gartzea Enekoitzen erreinaldian. Horrexegatik, Rodako kodexean Iruñeko "beste zatiren" buruzagitzat hartzen dute.

Gartzea Enekoitz 870ean hil eta gero, haren seme eta oinordeko Orti Gartzez Kordoban preso zegoela, Gartzea Semeno eztabaidagabeko erregeorde bihurtu zen 882an Oibarko setioan hil zen arte. Hala ere, badaude agiriak Gartzea Enekoitz artean bizirik zegoela semea 880an itzuli zenean azaltzen dutenak, eta litekeena da 882ko guduan hil zen erregea Gartzea Semeroitz izatea. Izan ere, ez daude Gartzea Semeroitzek inoiz Iruñeko Erresuma osoko gobernuan parte hartzen zuten agiriak.

Ezkontzak eta seme-alabak

Gartzea Semeroitzek lehendabizikoz Oneka "Zangozako matxinoa" ezkondu eta bi seme-alaba izan zituzten:

• Eneko, Rodako kodexaren arabera, agian aitaren oinordekoa.
• Antsa, lehendabizikoz Orti I.a Gartzez Nafarroakoaren semea zen Eneko Ortitz eta bigarrenez Aragoiko kondea zen Garindo II.a Aznarez ezkondu zituena.

Bigarrenez Raimundo I.a Ribagorza eta Pallarskoaren alaba Dadildis ezkondu eta seme bi izan zituzten:

• Antso, Semero leinuaren lehendabiziko erregea.
• Semero, Iruñeko infante eta erregeordea.

Kaleak

• Gartzea Semeroitz kalea (Iruñea)

Bibliografia

• Lakarra de Miguel, José María. "Textos navarros del Códice de Roda". Estudios de Edad Media de la Corona de Aragon. 1:194-283 (1945).
• Pérez de Urbel, Justo. "Lo viejo y lo nuevo sobre el origin del Reino de Pamplona". Al-Andalus. 19:1-42 (1954).
• Sánchez Albornoz, Claudio. "Problemas de la historia Navarra del siglo IX". Vianako Printze Erakundea, 20:5-62 (1959).

Erreferentziak

• Datuak: Q2275620
• Multimedia: García Jiménez of Pamplona