Franz Werfel

Franz Viktor Werfel (Praga, 1890eko irailaren 10a - Beverly Hills, Kalifornia, 1945eko abuztuaren 26a) alemanezko idazle austro-txekiarra izan zen.

Franz Werfel
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Praga, 1890eko irailaren 10a
Herrialdea	Cisleithania Austria Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Beverly Hills eta Los Angeles, 1945eko abuztuaren 26a (54 urte)
Hobiratze lekua	Vienna Central Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
Aita	Rudolf Werfel
Ama	Albine Kussi
Ezkontidea(k)	Alma Mahler  (1929 -  1945eko abuztuaren 26a)
Bikotekidea(k)	ikusi Alma Mahler
Anai-arrebak	ikusi Hanna Fuchs-Robettin (en) Marianne Rieser (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	alemana
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, poeta, antzerkigilea, gidoilaria eta zientzia-fikzio idazlea
Lantokia(k)	Praga Hanburgo Leipzig Viena Paris Sanary-sur-Mer Lurda eta Los Angeles
Lan nabarmenak	ikusi The Man Who Conquered Death (en) The Forty Days of Musa Dagh (en) The Song of Bernadette (en) Star of the Unborn (en)
Jasotako sariak	ikusi Franz-Grillparzer-Preis  (1926)
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Lehen Mundu Gerra

Familia judua izanik, ikastetxe katolikoetan hezi zen eta katolizismoaz, teologiaz, islamaz eta erlijio konparatuaz interesatu zen. Gazterik hasi zen idazten, eta 1911n idatzi zuen lehen poema liburua. Garai hartan Pragako beste idazle judu batzuekin harremanak izan zituen, hala nola Max Brod eta Franz Kafkarekin. 1911n Leipzigera joan zen editore lanetan eta hiru urte geroago Austohungariar armadarekin bat egin zuen Ekialdeko Frontean telefono operadore gisa borrokatzeko.

Garai honetan poema espresionistak, antzezlanak eta gutunak idatzi zituen. Bere idazkietan humanismoa, konfesionalismoa, autobiografia, mitologia eta erlijiotasuna nahastu zituen. 1917ko udan, beste idazle batzuekin batera, Vienako propaganda-bulegoan sartu zen. Alma Mahlerrekin maitasun-harremanak izan zituen eta 1929an ezkondu ziren. 1930ean Palestinara bidaiatu zuten eta armeniar erbesteratuen komunitatea ezagutu zuen. Horren inspirazio iturri izan zen Die vierzig Tage des Musa Dagh liburua idazteko.

1938ko Anschlussaren ondoren, Frantziara ihes egin zuen eta Lurdan aurkitu zuen babesa, eta santutegia bikoitza idatziko zuela agindu zuen esker onez. Urte batzuk geroago Das Lied von Bernadette argitaratu zuen. Pirinioak zeharkatu eta Lisboara iritsi zen, eta handik Londresera eta gero Los Angelesera.

Franz Werfelen hilobia, Vienan

Los Angelesen hil zen, eta 1953an haren gorpuzkiak Vienako hilerri batera eraman zituzten.

Lan hautatuak

Eleberriak

• Verdi. Roman dern Oper, 1924
• Der Abituriententag. Die Geschichte einen Jugendschuld, 1928
• Barbara oder die Frömmigkeit, 1929
• Die Geschwister von Nepael, 1931
• Die vierzig Tage des Musa Dagh, 1933

(Armeniar genozidioarren gaineko eleberria)

Armeniako zigilua. Werfel eta Musa Daghen berrogei egunak

• Höret die Stimme, 1937
• Der erunfreute Himmel, 1939
• Das Lied von Bernadette, 1941
• Stern der Ungeborenen, 1946

Ipuinak

• Der Tod des Kleinbürgens, 1927
• Eine blaßblaue Frauenschrift, 1941

Antzerkia

• Juarez und Maximilian, 1925
• Paulus unter den Juden, 1926
• Das Reich Gottes in Böhmen, 1930
• Der Weg des Verheißung, 1936
• Jakobowsky und der Oberst, 1944

Kanpo estekak

• Datuak: Q78514
• Multimedia: Franz Werfel / Q78514

Artikulu hau Txekiako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.