Fiammetta Wilson
Fiammetta Wilson (Lowestoft, Erresuma Batua, 1864ko uztailaren 19a – Londres, Erresuma Batua,1920ko uztailaren 21a) britainiar musika-maistra, zuzendaria eta astronomoa izan zen, Real Sociedad Astronomicako kidea 1916tik.[1][2][3][4][5][6]
| Fiammetta Wilson | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Helen Frances Worthington |
| Jaiotza | Lowestoft (en)  , 1864ko uztailaren 19a |
| Herrialdea |  Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua |
| Heriotza | Londres, 1920ko uztailaren 21a (56 urte) |
| Heriotza modua | : uremia |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | astronomoa eta orkestra zuzendaria |
| Jasotako sariak | |
| Kidetza | British Astronomical Association (en) Société astronomique de France |
Biografia aldatu
Haurtzaroa eta hezkuntza aldatu
Wilsonen gurasoak Helen (1839 – 1922) eta Francis Samuel Worthington (1837 – 1912) izan ziren. Bere aita natur zientzietako mediku eta zirujaua zen. Erretiratu ondoren, denbora bat eman zuen azterketa mikroskopikoak egiten, eta Fiammetta bere ingurune naturala aztertzera bultzatu zuen. Institutrizek hezi zuten, eta Alemaniako eta Suitzako eskoletan ibili zen. Musika ikasi zuen Italian, eta Guildhall School of Music-en maistra eta orkestra-zuzendaria izan zen. Soka-orkestren zuzendaritzan nabarmendu zen. Batzuetan musika konposatzen zuen. Alfred Fowler astrofisikariaren 1910eko hitzaldietara joan ondoren, astronomiaz arduratu zen. Hainbeste maitemindu zen astronomiarekin, ezen bertan behera utzi baitzituen musika-jarduera asko eta bizitza soziala.[2][7]
Astronomo ibilbidea aldatu
1910ean Wilson Britainia Handiko Astronomia Elkartearekin elkartu zen eta Alice Grace Cook-ekin bere Meteoritoen Ataleko bitarteko zuzendari bihurtu zen.
Kide gisa, aurorei, argi zodiakalari, kometei eta meteoritoei buruzko datuak ikusi eta argitaratu zituen. Bere ikerketan aurrera egiteko eta bere informazioa zehatza izango zela ziurtatzeko, egurrezko plataforma bat eraiki zuen lorategian, espazioa zuhaitzen trabarik gabe behatzeko. Wilsonek zailtasun handiak gainditu zituen behaketetan; polizia batek Lehen Mundu Gerran atxilotzeko mehatxua egin zion, bere ikerketarako linterna bat erabiltzen ikusi zuelako eta agente alemaniarra zela pentsatu zuelako. Behaketekin jarraitu zuen, zepelinek auzoan bonbak bota zituztenean ere.[8]
1910 eta 1920 bitartean, Wilsonek 10.000 meteoro inguru behatu zituen, eta horietatik 650en ibilbidea zehatz-mehatz kalkulatu zuen. 1913an, bere kabuz ikusi zuen Westphalen kometa, Lurretik pasatzen ari zela. Artikulu asko argitaratu ondoren, Royal Astronomical Societyko kide hautatu zuten 1916ko urtarrilaren 14an. Franceko Société astronomique astronomie-ko eta Société d'astronomie d'Anverseko kide ere izan zen. 1920ko uztailean EC Pickering Fellowship-eko kide izendatu zuten. Harvard Collegen urtebeteko ikerketa-postua zen, baina hil berean hil zen, izendatu zutela jakin gabe.[2][8]
Argitalpenak aldatu
- Wilson, Fiammetta. (November 1916). «Clusters and Nebulae visible with Small Optical Means» Journal of the British Astronomical Association 27 (72).[9]
- Wilson, Fiammetta. (January 1918). «The Meteoric Shower of January» Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 78: 198–199. doi:. Bibcode: 1918MNRAS..78..198D..
Bibliografia aldatu
- ‘Fiammetta Wilson: Mandolins and meteors’, The Antiquarian Astronomer, Issue 13, 23-30. or.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Ogilvie, Marilyn Bailey; Harvey, Joy Dorothy. (2000). The biographical dictionary of women in science : pioneering lives from ancient times to the mid-20th century. New York : Routledge ISBN 978-0-415-92040-7. (Noiz kontsultatua: 2022-09-10).
- ↑ a b c «Obituary Notices: Fellows:- Mrs. Fiammetta Wilson» Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 81 (4): 266. February 1921 doi:..
- ↑ «Mrs. Fiammetta Wilson» Journal of the British Astronomical Association (British Astronomical Association) 30 (10): 330–331. 1920 Bibcode: 1920JBAA...30..330...
- ↑ Cook, A. Grace. (1920). «Obituary.---Mrs. Fiammetta Wilson» The Observatory 43 (556): 334–335. Bibcode: 1920Obs....43..330...
- ↑ Larsen, Kristine. (December 2006). «Shooting Stars: The Women Directors of the Meteor Section of the British Astronomical Association» The Antiquarian Astronomer (Society for the History of Astronomy) 3: 75–82. Bibcode: 2006AntAs...3...75L..
- ↑ BBC, Helen Briggs. «Las mujeres que vigilaban el cielo mientras los hombres estaban en la guerra» BBC News Mundo.
- ↑ «Fiametta Wilson | National Schools' Observatory» www.schoolsobservatory.org.
- ↑ a b Briggs, Helen. (15 de febrero de 2016). Watching the heavens: The female pioneers of science. .
- ↑ Wilson, Fiammetta. (1916). «Clusters and Nebulae Visible with Small Optical Means"» Journal of the British Astronomical Association (British Astronomical Association) 27 (2): 72–83. Bibcode: 1916JBAA...27...72...
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q18164038
