Fernando II.a Aragoikoa

Fernando Katolikoa» orritik birbideratua)

Fernando II.a Aragoikoa[1] (Sause, Aragoiko koroa, 1452ko martxoaren 10a - Madrigalejo, Gaztelako koroa, 1516ko urtarrilaren 25a), Fernando Katolikoa edo Faltsutzailea ere deitua, Aragoi, Mallorca, Valentzia eta Sardinia (1479-1516), Gaztela (1474-1504, Fernando V.a izenarekin) eta Siziliako (1468-1516) erregea eta Bartzelonako kondea izan zen[2]. 1504an Napoliko errege bilakatu zen eta 1512an, konkistaren bitartez, Nafarroakoa.

Fernando II.a Aragoikoa


Gaztelako Koroako erregeorde

1504 - 1516ko urtarrilaren 23a

Aragoiko koroako Aragoiko erregea

1479ko urtarrilaren 20a - 1516ko urtarrilaren 23a
Joanes II.a Aragoikoa - Karlos V.a Habsburgokoa
Sardiniako errege

1479ko urtarrilaren 20a - 1516ko urtarrilaren 23a

Gaztelako Koroako King of Castile and León (Iure uxoris) (en) Itzuli

1476 - 1504

47. San Jakueren ordenako Santiagoko ordenaren maestre handia

1476 - 1477
Ribagorzako kondea

1458 - 1469
Duke of Gandía (en) Itzuli

Bizitza
JaiotzaPalacio de los Sada (en) Itzuli1452ko martxoaren 10a
HerrialdeaAragoiko koroa
HeriotzaCasa de Santa María1516ko urtarrilaren 23a (63 urte)
Hobiratze lekuaRoyal Chapel of Granada (en) Itzuli
Sepulcher of Isabella I of Castile and Ferdinand II of Aragon (en) Itzuli
Familia
AitaJoanes II.a Aragoikoa
AmaJoana Enrikez
Ezkontidea(k)Elisabet I.a Gaztelakoa  (1469ko urriaren 14a (egutegi gregorianoa), 1469ko urriaren 19a (egutegi gregorianoa) -  1504ko azaroaren 26a (egutegi gregorianoa))
Germana Foixkoa  (1505 -  1516)
Bikotekidea(k)
Seme-alabak
Haurrideak
Familia
LeinuaTrastamara leinua
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
nafar-aragoiera
Jarduerak
Jarduerakagintaria
Jasotako sariak
KidetzaSan Jakueren ordena
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakatolizismoa

Find a Grave: 3974 Edit the value on Wikidata

Elisabet I.a Gaztelakoaren senarra zen eta, harekin batera, Errege-erregina katolikoak izenez ezagunak dira, Alexandro VI.a aita santuak honela izendatu zituenetik.

Bizitza

aldatu

Joanes II.a Aragoikoaren eta honen bigarren emazte Joana Enrikezen semea zen. 1461ean, Karlos IV.a, Vianako printzea bere anaiordea hil zenean, Calatayudeko Gorteetan Aragoiko oinordeko gisa zin egin zuen. 1468an aitak Siziliako errege izendatu zuen. Gaztelako Elisabetekin ezkondu zen 1469an. 1474an, Henrike IV.a hil ondoren, Leon eta Gaztelako erregekide izendatu zuten, eta 1479an, aita hiltzean, Aragoi, Katalunia, Valentzia, Balear Uharteak, Sardinia eta Sizilia geratu ziren bere esku. Gaztelako koroarekin bateratu zituen lurralde horiek guztiak, beren nortasuna gorde bazuten ere.

Bere lehen hizkuntza nafar-aragoiera omen zen[3], gaztelaniaz ere ondo zekien.

Elisabet eta Fernandok, Gaztelako erregetza zela eta, Portugalgo Alfontso V.aren laguntza zuen Joana Beltraneja menderatu ondoren, bakea jartzeari ekin zioten, eta nobleen aginpidea gutxitu zuten. 1492an Granada hartu eta musulmanek Iberiar penintsulan zuten azken erresumaz jabetu ziren. Urte berean, Ameriketako aurkikuntza gertatu zen, juduak Espainiatik bidali zituzten. Espainiako Inkisizioa eta Hermandade Handia sortarazi zituen. 1493an Rosselló eta Cerdanya berreskuratu zituen Aragoiko koroarentzat. 1497an Iparraldeko Afrikako Melilla hiria hartu zuen[4].

1504an, Elisabet hiltzean, Gaztelako erregeordea izan zen, Flandesen zeuden errege berriak (Joana Gaztelakoa eta Filipe Ederra) itzuli ziren arte[4]. 1505ean Bloisko bakea sinatu zuen Luis XII.a Frantziakoarekin. Horren arabera, Frantziak Aragoik Napoliko erresuma menderatzen zuela onartu zuen[5], eta Fernando Luisen iloba Germaine Foixekoarekin ezkondu zen. 1507an Filipe Ederra hil zenetik, Gaztelako erregeordea izan zen, Joanaren buruko gaixotasuna zela eta.

Nafarroa konkistatzeko helburuz, Fernandok beaumontarren babesa lortu zuen. 1512an Nafarroako erresuma inbaditu eta 1515ean Gaztelako Gorteek erresuma Gaztelako koroari lotu zekion onartu zuten.

 
Fernando Katolikoak Bizkaiko Forua sinatzen Gernikako arbolaren azpian 1476ko uztailaren 30ean.

Genealogia

aldatu

Erreferentziak

aldatu

Kanpo estekak

aldatu
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Fernando II.a Aragoikoa