Espezia
Espezia edo bizigarria garai batean osagaiak kontserbatzeko, zapore berezia emateko eta txarra ezkutatzeko erabiltzen zituzten. Gaur egun, sukaldaritzako eta gozogintzako prestaketa ugaritan zaporea emateko erabiltzen dira. Ongailu hitzaren barruan denak sar genitzake: espezia, belar usaintsuak eta bestelako ongailu motak: ziapea, ozpina, edari lurrintsuak, soja-saltsa.... Egun, espezia hartzen dira hainbat landare usaintsuren hazi, azal, sustrai, lorexaki, kimu, lore-begi, fruitu, lekak edo baiak.
Ekialde Urrunetik etorri ziren espezia gehienak Europara. Alexandriako portuan batu eta bertatik abiatzen ziren feniziarrak, Mediterraneoa gurutzatuz. “Espezia” hitza Europan XII. mendearen bukaera aldera azaldu zen. Latinezko jatorrizko species hitzak ezaugarri bereziko produktu asko izendatzen zituen, garia tarteko. Espezia eta aho gozagarriak besteetatik bereizteko "aromatiko" izen laguna gehitu zitzaien.
ErabileraAldatu
Ez beti baina gehienetan bukaeran gehitzen dira, kozinatze luzeek ongailuaren zaporea galtzea edo aldatzea ekartzen baitu. Erosteko garaian, komeni da osoak erostea eta azken momentuan xehatzea edo hauts bihurtzea.
KontserbazioaAldatu
Toki ilunetan, hermetikoki itxirik eta lehorrean gordetzea komeni da.
Espezia desberdinakAldatu
- Ezamihilu edo aneta (Anethum graveolens)
- Albaka (Ocimum basilicum)
- Apoperrexil (Anthriscus cerefolium)
- Azafraia (Crocus sativus)
- Azitrai (Satureja montana)
- Banilla (Vanilla sp)
- Berbena limousain (Aloysia citrodora)
- Erramua (Laurus nobilis)
- Erromero (Rosmarinus officinalis)
- Estragoi edo binagrera (Artemisia dracunculus)
- Ezkai (Thymus sp)
- Ipuru (Juniperus communis)
- Iltzea (Eugenia caryophyllus)
- Intxaur muskatua (Myristica fragans)
- Jengibrea (Zingiber officinale)
- Kanela (Cinnamomum verum)
- Kardamomoa (Elettaria cardamomum)
- Kurkuma (Curcuma longa)
- Kumino (Cuminum cyminum)
- Currya (batzuk espezia nahastea)
- Martorri (Coriandrum sativum)
- Mendabeltz (Mentha spicata)
- Mendafin (Mentha piperita)
- Mihilu (Foeniculum vulgare)
- Oregano (Origanum vulgare)
- Perrexila (Petroselinum crispum)
- Piperbeltza (Piper nigrum)
- Pipermina edo Kaiena (Capsicum frutescens)
- Piperrautsa (Capsicum annuum)
- Ras el hanout ( Espezie nahasketa)
- Salbia (Salvia officinalis)
- Txarpoil (Carum carvi)
Ikus, gaineraAldatu
Kanpo estekakAldatu
|
Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |