Wikipedia

Emakumezko Epaileen Nazioarteko Eguna

(«Emakume-epaileen Nazioarteko Eguna» orritik birbideratua)

Emakumezko Epaileen Nazioarteko Eguna martxoaren 10ean ospatzen da. Nazio Batuen Batzar Nagusiak Qatarren aldarrikatu zuen ofizialki 2021ean[1][2].

Emakumezko Epaileen Nazioarteko Eguna
Irudia
Motanazioarteko egun
Honen izena daramaepaile
Commemorates (en) Itzuliepaile
Indarraldi2022 - 
Egunmartxoaren 10
Promulgatze2021eko apirilaren 26a
FundatzaileaNazio Batuen Erakundea
AntolatzaileaNazio Batuen Erakundea
Webguneun.org…

Historia aldatu

2021eko apirilaren 26an, Nazio Batuen Batzar Nagusiak A/75/L.81 ebazpena argitaratu zuen Qatarren, eta martxoaren 10a Emakumezko Epaileen Nazioarteko Eguna dela aldarrikatu zuen[3].

Adierazpen horrek 2020ko otsailean IAWJko Emakumezko Epaileen Nazioarteko Elkarteko presidentea zen Vanessa Ruizek[4] egindako eskaerari erantzuten zion. Ebazpenaren harira, honela definitu zuen egun hori[5]:

« Emakumezko epaileen lorpenak goraipatuko dituen ikur indartsua, publikoa hezteko eta epaile izateko asmoa duten emakume gazteak inspiratuko dituen ardatza. »

Zioak aldatu

Adierazpen horrek honako zio hauek aipatzen ditu egun hau aldarrikatzeko:

  • Epaile izan diren emakume kopuru txiki samarra, batez ere botere judizialeko goi zuzendaritzako postuetan.
  • Osotasun Sare Globalak sistema judizialetan egindako lana emakumeen ordezkaritzarekin lotutako gaiak txertatzeko.
  • Justizia sistema eta erakundeetan emakumeak aurrera egiteko estrategiak ezartzeko konpromisoa, zuzendaritza eta gestio mailetan eta bestelakoetan.
  • Genero-berdintasunaren ezarpena eta emakumeen ahalduntzea 2030 Agendan.

Arrazoi horiez gain, bi ebazpen ahoratu ditu (53/199, 1998ko abenduaren 15ekoa, eta 61/185, 2006ko abenduaren 20koa) nazioarteko urteen aldarrikapenari dagokionez, eta beste ebazpen bat (1980/67) 1980ko uztailaren 25eko Ekonomia eta Gizarte Kontseiluarena) nazioarteko urteei eta urteurrenei buruzkoa.

Emakumezko epaileak munduan aldatu

Espainia aldatu

2015eko azaroaren 25ean, Espainiako Emakumezko Epaileen Elkartea sortu zen.

2021ean Espainian, 2.918 emakumezko epaile aktibo zeuden, zeinak  % 54,8 ordezkatzen duten 2.402 gizonezko epaileen aldean, % 45,2Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren datuen arabera[6]. Hala ere, goi kargu judizialak gizonezkoek betetzen dituzte izendapenen diskrezio izaeragatik, beste faktore batzuen artean[6][7][8].

Emakumeko epaileen kopuruak 2013an gainditu zuen gizonezkoen epaileena, eta, harrezkero, hazkunde joera horri eutsi dio, hurrengo taulan eta grafikoan ikus daitekeenez[9][10].

2009tik Espainian Epaileen bilakaera
Urtea 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Emakumeak 2094 2163 2267 2404 2524 2661 2661 2812 2827 2858 2923 2902 2918
Gizonak 2. 3. 4. 5 2373 2422 2486 2512 2558 2558 2554 2540 2519 2496 2439 2402
GUZTIRA 4439 4536 4689 4890 5036 5219 5219 5366 5367 5377 5419 5341 5320
% Emakumeak 47 48 48 49 50 51 51 52 53 53 54 54 55
% Gizonak 53 52 52 51 50 49 49 48 47 47 46 46 45
 
Espainian epaile kopurua

María Jóver Carrión izan zen, 1972an, Espainian epaile izateko oposizioak gainditu zituen lehen emakumea[11][12][13][14]. Josefina Triguero Agudo izan zen ibilbide profesionaleko lehen epailea[14].

Botere Judizialaren Kontseilu Nagusian izan zen lehen emakumezko epailea Cristina Alberdi Alonso izan zen, 1985-1990 aldian izendatua.

2022an, emakume epaileen ehunekoa Kontseiluan % 43 da gizonezkoen % 57ren aldean; emakumezko epaileen kopuruan, bilakaera gero eta handiagoa ikusten da hurrengo taulan eta grafikoan ikus daitekeen bezala[15][16].

Banaketa Epaileak Espainian Botere Judizialaren Kontseilu Nagusian
Aldia 1980-1985 1985-1990 1990-1995 1996-2001 2001-2008 2008-2013 2013-2022
Emakumeak 0 1 3 5 2 7 9
Gizonak 21 20 18 16 19 15 12
GUZTIRA 21 21 21 21 21 22 21
% Emakumeak 0 5 14 24 10 32 43
% Gizonak 100 95 86 76 90 68 57
 

IAWJ: Emakumezko Epaileen Nazioarteko Elkartea aldatu

IAWJ, Emakumezko Epaileen Nazioarteko Elkartea, 1991n sortutako nazioarteko elkartea da, eta, gaur egun, mundu osoko elkarte nazionaletako 57 kapitulu batzen ditu[17].

Afganistango Emakumezko Epaileen Elkartea (AWJA) Emakumezko Epaileen Nazioarteko Elkartea - Kenya
Albaniako Emakumezko Epaileen Foroa (AFWJ) [18] IAWJko Irlandako Atala
Dominikar Errepublikako Epaileen Elkartea (AJURD) [19] Jamaikako Emakumezko Epaileen Elkartea (JAWJ)
Txileko Magistratuen Elkartea (MACHI) [20] Japoniako Emakumezko Epaileen Elkartea
Paraguaiko Emakumezko Magistratu Judizialen Elkartea (AMJRP) [21] Koreako Emakume Epaileen Elkartea (KAWJ)
Panamako Emakumezko Magistratuen eta Epaileen Elkartea (AMAJUP) [22] Kirgiz Errepublikako Emakume Epaileen Elkartea
Argentinako Emakumezko Epaileen Elkartea (AMJA) [23] Magistrati, Avvocati, Giuriste Eropee Donne(MAGED)
Espainiako Emakumezko Epaileen Elkartea (AMJE) [24] Nazioarteko Elkartearen Mexikoko Kapitulua
Ekuadorko Emakumezko Epaileen Elkartea (AMUJE) Mongoliako Emakumezko Epaileen Elkartea (MWJA)
Peruko Emakumezko Epaileen Elkartea (AMPJ) Emakumezko Epaileen Elkarte Nazionala - Uganda
Portugalgo Emakumezko Epaileen Elkartea (AJP) Emakumezko Epaileen Elkarte Nazionala-AEB (NAWJ-AEB)
Boli Kostako Emakumezko Magistraten Elkartea Emakumezko Epaileen Elkarte Nazionala, Nigeria
Irakeko Emakumezko Epaileen Elkartea Nepalgo Emakumezko Epaileen Foroa
Bosnia eta Herzegovinako Emakumezko Epaileen Elkartea Zeelanda Berriko Emakumezko Epaileen Elkartea (NZAWJ)
Guatemalako Emakumezko Epaileen Elkartea Papua Ginea Berriko Emakumezko Judizialen Elkartea
Associazione Donne Magistrato Italiane (ADMI) Filipinetako Emakumezko Epaileen Elkartea (PWJA)
Australiako Emakumezko Epaileen Elkartea (AAWJ) Atala Béninoise de l'IAWJ
Bangladesh Emakumezko Epaileen Elkartea (BWJA) IAWJren Frantziako Elkartea
IAWJren Botswanako kapitulua Hegoafrikako IAWJren kapitulua (SAC-IAWJ)
Brasilgo IAWJren kapitulua Tanzaniako Emakumezko Epaileen Elkartea (TAWJA)
Kamerungo IAWJren kapitulua Trinidad eta Tobago Emakumezko Epaileen Elkartea
IAWJren Kanadako kapitulua (IAWJCC) Tunisiako Emakumezko Epaileen Elkartea (TAWJ)
Karibeko Emakumezko Epaileen Elkartea Marokoko Emakumezko Epaileen Batasuna (UMWJ)
Chapitre Haitien de l'IAWJ Erresuma Batuko Emakumezko Epaileen Elkartea (UKAWJ)
Txinako Emakumezko Epaileen Elkartea Malawiko Emakumezko Epaileen Elkartea (WOJAM)
Txinako Taipeiko IAWJren kapitulua Yemengo Emakumezko Epaileen Foroa (YWJF)
Ghanako IAWJren kapitulua Zambia Emakumezko Epaileen Elkartea (ZAWJ)
Guyanako Emakumezko Epaileen Elkartea Zimbabweko Emakumezko Epaileen Elkartea (ZAWJ)
Hungariako Emakumezko Epaileen Elkartea (HAWJ)

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ «ONU aprueba Día Internacional de Mujeres Juezas» El Universal 2021-05-11.
  2. ↑ «Lo hemos conseguido: el 10 de marzo será el Día Internacional de las Juezas» Asociación Mujeres Juezas de España 2021-05-05.
  3. ↑ ONU. (26 de abril de 2021). Resolución oficial de Naciones Unidas proclamando eln10 de marzo como el Día Internacional de la Juezas. .
  4. ↑ «Home - International Association of Women Judges» www.iawj.org.
  5. ↑ María Cruz Díaz de Terán Velasco. (2022-03-10). «Historia de una carrera de obstáculos: cómo ser jueza en España» Ethic.
  6. ↑ a b García, Pedro Jiménez. (2022-03-08). «El techo de cristal sigue brillando en la carrera judicial» cadena SER.
  7. ↑ Pita, Por Cristina. (2021-09-06). «DATOS | Nuevo curso judicial: así son los jueces en España» Newtral.
  8. ↑ [https://www.boe.es/boe/dias/2021/11/15/pdfs/BOE-A-2021-18675.pdf «Acuerdo de 16 de septiembre de 2021, de la Comisión de Igualdad del Consejo General del Poder Judicial, por el que se publica el II Plan de Igualdad de la Carrera Judicial, aprobado por el Pleno el 30 de enero de 2020.»] Boletín Oficial del Estado: 140806. 2021.
  9. ↑ «Actividad de los Órganos Judiciales» Consejo General del Poder Judicial.
  10. ↑ «C.G.P.J - Estructura demográfica de la Carrera Judicial» www.poderjudicial.es.
  11. ↑ «Mujeres pioneras en el Poder Judicial» Consejo General del Poder Judicial 8 de marzo de 2021.
  12. ↑ «Mujeres pioneras en la Justicia: Con ellas comenzó la batalla por la igualdad» Confilegal 2018-07-28.
  13. ↑ «España dice hoy adiós a su primera juez» elconfidencial.com 2013-11-22.
  14. ↑ a b «Jubilación de una jueza pionera» Consejo General del Poder Judicial 21 de noviembre de 2013.
  15. ↑ «Miembros anteriores del CGPJ» Consejo General del Poder Judicial.
  16. ↑ «C.G.P.J - Altos Cargos» Consejo General del Poder Judicial.
  17. ↑ «IAWJ Member Associations - International Association of Women Judges» www.iawj.org.
  18. ↑ USAID facilitates formation of Albanian Women Judges Forum | News | Albania | U.S. Agency for International Development. 2018-10-24.
  19. ↑ «Constituyen Asociación de Juezas de República Dominicana» Tribunal Constitucional (República Dominicana).
  20. ↑ «QUIENES SOMOS | INICIO» Asociación de Magistradas Chilenas.
  21. ↑ «Proclaman nueva mesa directiva de la Asociación de Magistradas Judiciales de la República del Paraguay» Poder Judicial Paraguay.
  22. ↑ «Asociación de Magistradas y Juezas de Panamá (AMAJUP)» Órgano Judicial de la República de Panamá 11 de febrero de 2010.
  23. ↑ Asociación de Mujeres Jueces de Argentina – De punta a punta del país. .
  24. ↑ Asociación de Mujeres Juezas de España. .
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Emakumezko_Epaileen_Nazioarteko_Eguna&oldid=9199406"(e)tik eskuratuta