Boieral

Zangozako herri hustua, Nafarroa Garaian
El Boyeral» orritik birbideratua)

Boieral[1][a] Zangozaldeko Zangoza udalerriko herri hustu bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Zangozerria eskualdean.

Boieral
 Nafarroa GaraiaEuskal Herria
Map
Kokapena
Herrialdea Nafarroa Garaia
EskualdeaZangozerria
UdalerriaZangoza
Administrazioa
Motaherri hustu
Izen ofizialaEl Boyeral
Posta kodea31400
Herritarraboieraldar
Geografia
Koordenatuak42°33′07″N 1°12′17″W / 42.5519823°N 1.204765°W / 42.5519823; -1.204765
Garaiera452 metro
Distantzia53,4 km (Iruñetik)
Demografia
Datu gehigarriak
Sorrera1959. urtean

Herria Espainiako Kolonizazio Institutuak XX. mendearen erdialdean eraikitako bat izan zen, Nafarroan beste 4 herrirekin batera. Hala ere, honek ez zuen inoiz biztanlerik jaso.

Bertako biztanleak boieraldarrak ziren.

Izena aldatu

Boieral toponimoa beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

Gainera, toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]

  • Boieral (1603)
  • Boyaral (1603)
  • Boieral (1761)
  • Boyeral (1890)
  • Boyeral (1897)
  • El Boyeral (1998)
  • El Boyeral (2019)

Etimologia aldatu

Enklabe hau, jatorrian, Olibako monasterioaren menpeko finka bat zen, jatorrizko izena Boieral zuena. Herri berriaren sorrerarekin, izena gaztelaniara egokitu zen, jatorrizkoa nafar erromantzez baitzegoen, eta El Boyeral izena hartu zuen.

Historia aldatu

Boieral inor bizi ez den herria da, eta, hala ere, ezin da herri hustutzat hartu. Esako urtegiaren eraikuntzari esker, XX. mendearen erdialdean ureztatzea Nafarroako zenbait eremutara eraman ahal izan zen, non ordura arte lurrak pobreak ziren, nekazaritza ustiatzeko aukerarik gabe, batez ere Erriberara. Horrela, XX. mendearen bigarren erdiko lehen urte horietan, Nafarroan "kolonizazio" izeneko bost herri eraiki ziren: Gabarderal, Figarol, Arrada, San Isidro del Pinar eta Boieral.

Boieralen kasuan etxeak eraiki ziren, sei familiarentzat, baina ez ziren bizi izan. Gaur egun, etxe horiek abandonatuta eta erabat suntsituta daude. Teilak eraman zituzten lehenik, eta haien atzetik espoliazio etengabea etorri zen. Zangozan ohikoak ziren lur horiek, hasiera batean Gabarderalgo bizilagunek eraman zituztenak, laurogeita hamarreko hamarkadan itzuli ziren Zangozako Udalara. Beraz, eraiki zen herri baten historiaren aurrean gaude, baina inoiz ez zuen bizitzarik izan.[3]

Oharrak aldatu

  1. /boʝeɾál/ ahoskatua (laguntza)
    Azentua: zorrotza hirugarren silaban

Erreferentziak aldatu

  1. Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
  2. «Boieral - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
  3. «BOYERAL, EL» Pueblos deshabitados de Navarra (Noiz kontsultatua: 2022-03-20).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu