Wikipedia

Diana Trujillo

Ingeniari aeroespazial kolonbiarra

Lady Diana Trujillo Pomerantz (Cali, 1981eko urtarrilaren 4a) Kolonbiako ingeniari aeroespaziala da, NASAren Curiosity misioaren burua.[1] Perseverance roverraren beso robotikoa kontrolatzen duen ingeniari taldearen buru da.[2] 2021eko otsailaren 18an, Trujillok aurkeztu zuen NASAk gaztelaniaz egiten duen lurreratze planetario baten lehen transmisioa. Berak kontatu zuen zuzenean nola lurreratzen zen Perseverance roverra Marten.[3]

Diana Trujillo

Bizitza
JaiotzaSan Martín de Loba (en) Itzuli, 1981eko urtarrilaren 20a (43 urte)
Herrialdea Kolonbia
Hezkuntza
HeziketaMarylandeko Unibertsitatea
University of Maryland, Baltimore (en) Itzuli
La Pilot (en) Itzuli
Jarduerak
JarduerakQ10497074 Itzuli
Enplegatzailea(k)Jet Propulsion Laboratory
Jasotako sariak
Twitter: FromCaliToMars Edit the value on Wikidata

Bizitza aldatu

Diana Trujillo Calin jaio zen Kolonbian. Bere ama medikuntza eskolan zegoen haurdun geratu zenean, eta eskola utzi zuen bere alaba zaintzeko. Colegio Internacional Cañaverales Colegio Bilingüe ikastetxera joaten hasi zen, eta bitartean dirua lortzeko etxeko langile gisa lan egiten zuen.

Diana Trujillok, hamazazpi urte zituela, Estatu Batuetara emigratu zuen 300 dolar besterik ez zituela. Miami Dade College-n ingeleseko eskolak hartzen hasi zen eta giltzain gisa lan egin zuen bere ikasketei laguntzeko. Azkenean Floridako Unibertsitatera joan zen ingeniaritza ikasketekin jarraitzeko.[4]

Hemen, NASAko Akademiara aurkeztera animatu zuten, eta horrela programako lehen emakume etorkin hispanoa izan zen. NASAko Akademian zegoela, Trujillo Marylandeko Unibertsitatera joan zen, eta bertan Brian Roberts irakasleari robotak espazioan nola funtzionatuko zuten ikertzen lagundu zion. 2007an Marylandeko Unibertsitatean ingeniaritza aeroespazialean lizentziatu zen. Bere istorioa haurrentzako zientzia liburu bihurtu zuten Kari Cornellek eta Fatima Khanek. Sigma Gamma Tau-ko kidea zen.[5]

Ibilbidea aldatu

Trujillo 2008an sartu zen NASAn, Goddard Space Flight Center zentroan Constellation programan, eta Jet Propulsion Laboratory-n giza eta robot espazio misioetan lan egiten hasi zen. Eginkizun ugari izan ditu, besteak beste, Gainazaleko Laginketa-Sistemako Jarduera-Burua eta Hautsa Ezabatzeko Tresnaren Berun-Sistemen Ingeniaria. Bera arduratu zen Curiosityren laginketak bere helburu zientifikoak hautsik gabe betetzen zituela bermatzeaz eta segurtasun operatiboa mantentzeaz. Sei hilabete eman zituen hautsa kentzeko tresna garatzen, baina oso lagungarria izan zen, Marteko gainazaleko hautsa garbitzen baitu, zientzialariek gainazala ikertu ahal izateko. Curiosity Marten egon zen 151. egunean erabili zen.[6]

2009an Curiosity Rover-erako telekomunikazio sistemen ingeniari izendatu zuten. Trujillo espaziontziaren eta Lurreko zientzialarien arteko komunikazioen arduraduna izan zen. Horrez gain, hegaldi lur sistemen ingeniaria eta Marteko ibilgailu sistemaren gainazaleko liderra izan da. Bera Jet Propulsion Laboratoryn zegoen Curiosity Marten lurreratu zenean. 2014an, Trujillo misio-buru izendatu zuten. Urte horretan, teknologiaren industrian eragin handiena izan zuten 20 latinoen taldean sartu zuten.[1]

Latinoamerikako gazteak zientzia- eta ingeniaritza-ikasketak egitera bultzatzeko hainbat ekimenetan parte hartu du. Kaliforniako Hegoaldeko Unibertsitatean Hidden Figuresi buruzko eztabaidan parte hartu zuen Octavia Spencer eta Pharrell Williamsekin batera. Virgin Galactic-eko Will Pomerantz senarrarekin batera Brooke Owens Elkartea sortu zuen, eta bertako aholkularia da. Bruce Murray saria eman zioten, Hezkuntza eta Partaidetza Publikoan egindako lan bikainagatik. Urtero CBS-ek antolaturiko Women's History Month-en agertu zen 2018an.[4][7]

Bere azken misioa, Mars 2020 da. Misio honetan Rover Perseverance ibilgailuak parte hartzen du eta helburu bezala Marten bizitza zantzuak aurkitzea da. Ibilgailu hau sortu zuten ingeniaritza taldearen buru da Diana Trujillo eta 2021eko otsailaren 18an Marten lurreratuko dela aurrikusita dago.[6][8]

Lorpenak eta sariak aldatu

Jet Propulsion Laboratory (JPL)

  • 2017. Bruce Murray Award for Excellence in Education and Public Management.[9]

Kolonbiako Errepublikako Kongresua

  • Orden a la mujer y la democracia (2021)[10]

Kolonbiako Errepublikako Presidentea

  • Cruz de plata de la Orden de Boyacá (2021)[11]

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ a b (Gaztelaniaz) Univision. «Hecho en América: Diana Trujillo, la colombiana que está detrás de las exploraciones en Marte» Univision (Noiz kontsultatua: 2021-02-19).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) Tiempo, Casa Editorial El. (2020-08-01). «Ella es Diana Trujillo, la colombiana detrás de la misión Perseverance» El Tiempo (Noiz kontsultatua: 2021-02-19).
  3. ↑ «La caleña Diana Trujillo narró en español la llegada del Perseverance de la Nasa a Marte» www.elpais.com.co (Noiz kontsultatua: 2021-02-19).
  4. ↑ a b (Gaztelaniaz) Clarín.com. (2020-08-11). «NASA: la increíble historia de Diana Trujillo, pieza clave de la misión a Marte» www.clarin.com (Noiz kontsultatua: 2021-01-03).
  5. ↑ «Diana Trujillo, la historia de la caleña que trabaja en el equipo de la Nasa que explora Marte» www.elpais.com.co (Noiz kontsultatua: 2021-01-03).
  6. ↑ a b (Gaztelaniaz) «Diana Trujillo, científica destacada» www.comfama.com (Noiz kontsultatua: 2021-01-03).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «Ella es Diana Trujillo Pomerantz» Revista Urbanus 2020-08-07 (Noiz kontsultatua: 2021-01-03).[Betiko hautsitako esteka]
  8. ↑ (Gaztelaniaz) Rozman, María. (2020-12-13). «Diana Trujillo: “El 18 de febrero llegará a Marte el Perseverance y en 10 años lo haremos los seres humanos”» Diario de Avisos (Noiz kontsultatua: 2021-01-03).
  9. ↑ «Videos campaign» web.archive.org 2018-09-16 (Noiz kontsultatua: 2021-01-03).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) Tiempo, Casa Editorial El. (2021-03-05). «Diana Trujillo, líder de misión a Marte, será condecorada en Congreso» El Tiempo (Noiz kontsultatua: 2021-03-22).
  11. ↑ «Diana Trujillo, líder de misión a Marte, es condecorada con la Cruz de Boyacá» www.elpais.com.co (Noiz kontsultatua: 2021-03-22).

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Diana_Trujillo&oldid=8570540"(e)tik eskuratuta