Deng Xiaoping (txinera sinplifikatua: 邓小平, txinera tradizionala: 鄧小平; pinyinera: Dèng Xiǎopíng, (Guang'an, Sichuan, 1904ko abuztuaren 22a - Beijing, 1997ko otsailaren 19a), politikari eta Txinako Herri Errepublikako buruzagi komunista nabaria izan zen. Ez zen inoiz herrialdeko presidente izan, baina Txinako politikaririk garrantzitsuena izan zen 1978tik 1990era.

Deng Xiaoping

Txinako Herri Errepublikako Batzorde Militar Zentraleko lehendakaria

1983ko ekainaren 6a - 1990eko martxoaren 21a
← baliorik ez - Jiang Zemin
Txinako Alderdi Komunistako Batzorde Militar Zentraleko lehendakaria

1981eko ekainaren 28a - 1989ko azaroaren 9a
Hua Guofeng - Jiang Zemin
Chairman of the National Committee of the Chinese People's Political Consultative Conference (en) Itzuli

1978ko martxoaren 8a - 1983ko ekainaren 22a
Zhou Enlai - Deng Yingchao
Txinako Alderdi Komunistaren Batzorde Iraunkorraren Idazmahaiko kidea

1977ko uztailaren 21a - 1987ko azaroaren 2a
Txinako Alderdi Komunistaren Batzorde Iraunkorraren Idazmahaiko kidea

1975eko urtarrila - 1976ko apirila
Txinako Alderdi Komunistaren Batzorde Iraunkorraren Idazmahaiko kidea

1956ko irailaren 28a - 1967ko martxoa
Txinako Herri Errepublikako Estatu Kontseiluko lehen ministrordea


Lin Biao - Wan Li (en) Itzuli
Lider Gorena


Hua Guofeng - Jiang Zemin
Bizitza
JaiotzaGuanganzhou (en) Itzuli1904ko abuztuaren 22a
HerrialdeaQing dinastia  (1904ko abuztuaren 22a -  1912)
Txinako Errepublika (1912–1949)  (1912 -  1949)
 Txinako Herri Errepublika  (1949 -  1997ko otsailaren 19a)
Talde etnikoaHan etnia
Lehen hizkuntzatxinera
HeriotzaPekin1997ko otsailaren 19a (92 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: Parkinsonen gaixotasuna
Familia
Ezkontidea(k)Zhang Xiyuan (en) Itzuli  (1928 -  1929)
Jin Weiying (en) Itzuli  (1931 -  1939)
Zhuo Lin (en) Itzuli  (1939 -  1997)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaMoscow Sun Yat-sen University (en) Itzuli
Ekialdeko Langileen Unibertsitate Komunista
Hizkuntzaktxinera
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, kazetaria eta diplomazialaria
Jasotako sariak
MugimenduaChinese economic reform (en) Itzuli
Zerbitzu militarra
Adar militarraAskapenerako Herri Armada
Graduakomandante buru
Parte hartutako gatazkakBigarren Txina-Japonia Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaateismoa
Alderdi politikoa Txinako Alderdi Komunista
Kuomintang

IMDB: nm0219031 Find a Grave: 6653659 Edit the value on Wikidata

Biografia

aldatu

Deng Xiaoping Sichuan probintziako nekazari familia batean jaio zen, eta ikasketak Frantzian egin zituen. Bertan marxismoaren eragina jaso zuen 1920ko hamarkadan eta Txinako Alderdi Komunistako kide bihurtu zen 1923an. Txinara itzuli zenean, lurraldeko nekazari guneetan komisario lanak egiten zituen.

1949an Txinako Herri Errepublika sortzean, Tibet eta Txina hego-mendebaldeko eskualdetan egin zuen lan, komunismoaren hedapena gune haietan baieztatzeko. Haren eragina ezinebestekoa izan zen 1960ko hamarkada hasierako Aurrerako Jauzi Handia izeneko politika ekonomikoaren ezarpenean. Dena den, Txinako Alderdi Komunistako buruzagirik itxienek gogor gaitzetsi zuten Deng Xiaopingek Txinako ekonomia mundura zabaltzeko zituen asmoak eta Alderdi Komunistaren jazarpena jasan zuen bi aldiz. 1978an bere garrantzia berreskuratu zuen Alderdi Komunistaren baitan, Mao Zedongen ondorengoa izan behar zuen Hua Guofengek baino botere gehiago eskuratu zuenean.

Txinako "sozialismoa baina Txinaren ukitua" izeneko sistema ekonomikoaren oinarriak ezarri zituela esaten da askotan.

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu


  Artikulu hau biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.