Delhiko Sultanerria

Delhiko Sultanerria; دلی سلطنت; दिल्ली सलतनत
	1206 – 1527
	Sultanerria
	Inperioaren bilakaera
Geografia
Hiriburua	Delhi
Kultura
Erlijioa	Sunnismoa Hanafi Fiqh
Historia
Eratua	1206
Konkista	1527
	Sena Inperioa
	Ghurid sultanerria
	Tomara leinua
Mogol Inperioa
Portugaldar India

Delhiko Sultanerria XIII. eta XVI. mendeen artean Indiako iparraldean hedatu zen sultanerri musulmana izan zen. Zenbait dinastia turkiar-afganiarrek gobernatu zuten sultanerria: mamelukoak (1206-1290), Khilji leinua (1290-1320), Tughlaq leinua (1320-1398), Sayyid leinua (1414-1451) eta Lodi leinua (1451-1526) hurrenez-hurren.

Historia aldatu

1175tik aurrera Muhammad Ghûrîk Indo-gangear ordokia inbaditu eta Ghazni, Multân, Sindh, Lahore eta Delhi konkistatu zituen. 1206an Ghûrîren armadako jenerala zen Qutb-ud-din Aybakek Delhiko sultan izendatu zuen bere burua. Horrela Mamelukoen dinastiari hasiera eman zion. Iltutmish sultanaren erregealdian (1211-1236) Delhin hiriburu iraunkorra ezarri zen, eta Ghûrîrekin lotutako politikariak baztertuak izan ziren. 1290etik 1320 arte, Khilji leinuaren gobernupean, sultanerria indar inperial bilakatu zen.

Tamerlanen inbasioak (1398-1399) sultanerriaren nagusitasuna suntsitu zuen, baino Lodhi leinu afganiarrak (1451-1526) pixka bat suspertu zuen. 1526an, Baburrek Delhi konkistatu eta Mogol Inperioa ezarri zuen. 1540an Humayun, Baburren semea, kanporatu eta Suri afganiar dinastiak agintea hartu zuen (1540-1555). Azkenik, 1556an, Humayunen seme Akbarrek Mogol Inperioa berriz ezarri zuen.

Qutb-ud-din Aybak (1206–1210)
Aram Shah (1210–1211).
Shams ud din Iltutmish (1211–1236)
Rukn ud din Firuz (1236)
Raziyyat-ud-din Sultana (1236–1240)
Muiz ud din Bahram (1240–1242)
Ala ud din Masud (1242–1246)
Nasir ud din Mahmud (1246–1266)
Ghiyas ud din Balban (1266–1286)
Muiz ud din Qaiqabad (1286–1290)

Ghiyas ud din Tughluq Shah I.a (1321 - 1325)
Muhammad Shah II.a (1325 - 1351)
Mahmud Ibn Muhammad (1351)
Firuz Shah Tughluq (1351 - 1388)
Ghiyas ud din Tughluq II.a (1388 - 1389)
Abu Baker (1389 - 1390)
Nasiruddin Muhammad Shah III.a (1390 - 1393)
Sikander Shah I.a (1393)
Mahmud Nasir ud din (1393 - 1394)
Nusrat Shah (1394-1398)