David Moyes

David Moyes
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Bearsden, 1963ko apirilaren 25a (60 urte)
Herrialdea	Erresuma Batua
Hezkuntza
Heziketa	Bearsden Academy (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	futbolaria eta futbol entrenatzailea
Ibilbidea
Posizio edo espezialitatea	atzelaria
Altuera	185 zentimetro

David William Moyes (Bearsden, Ekialdeko Dunbartonshire, Eskozia, 1963ko apirilaren 25) futbol entrenatzailea da.

Futbolari ibilbidea aldatu

1978an ÍBV islandiar taldean futbolari ibilbideari ekin zion, gazte taldearekin denboraldi erdiz jokatuz^[1]. Moyesek talde ugaritan jokatu zuen, nagusiki erdilari postuan, Celtic FC taldean hasi, Eskoziako futbol ligako domina irabazi eta 24 partidu jokatuz, eta 1999an Preston North End taldean amaituz.

Cambridge United futbolari gisa, Moyesek bere erlijio sinismenen ondorioz Roy McDonough taldekidearen jazarpena jaso zuen; Moyes mezatara joan ohi den kristaua da. McDonoughek erlijioak taldea bere kirol helburuetatik arreta galerazten zuela iritzi zuen, bere taldekideak eta sinisdunak ziren Moyes, Alan Comfort eta Graham Daniels futbolariez honakoa aipatu zuen: "Hiruak aldagelako eserlekuan liburu beltz batekin eseri ziren, fedeaz eztabaidatuz, mailaz jeisteko kinka larrian geundela jabetu beharrean"^[2]. 1985eko martxoaren 9an Wigan Athletic taldearekin 3-3 berdindu ostean, garai hartan 26 urte zituen McDonoughen esanetan, 20 urtetako Moyes gazteagoa jokoan behar adina ez ahalegintzeagatik "gaizki tratatu" omen zuen^[2].

1987an Shrewsbury Town taldean jokatzen ari zela eta soldata gehigarri bat izateko, Jake King futbolaria eta entrenatzailearen gomendioz hurbileko Concord College ikastetxe pribatuko futbol taldea entrenatzen hasi zen.^[3]. Hasiera batez talde entrenatzaile laguntzaile lanean jardun zuen, 1998an Preston North End taldeko entrenatzailea bilakatu zen arte.

Futbolari profesional gisa eta Prestongo entrenatzailea bilakatu aurretik, denera 550 partidu ofizial inguru jokatu zituen eta bere taldeak honako hauek izan ziren: ÍBV, Celtic FC, Cambridge United, Bristol City, Shrewsbury Town, Dumfermline Athletic, Hamilton Academical eta Preston North End, azken honetan entrenatzaile lanetan hasi zen.

Eskoziako selekzio nazionala aldatu

1980ean Andy Roxburgh selekzionatzaileak entrenatutako 18 Urte Azpiko Eskoziako Futbol Selekzio Nazionalean kapitain gisa jokatu zuen.

Entrenatzaile ibilbidea aldatu

Preston North End aldatu

1998ko urtarrilean Moyesek Preston North End F.C. taldeko entrenatzaile berria bilakatu zen, kargu horretan Gary Peters ordezkatuz, garai honetan taldea Hirugarren Mailan gaizki zebilen eta jeisteko arriskuan baitzen. Aurretik, bere futbolari ibilbidearen zati handi batean entrenatzaile izateko prestatzen egon zen, 22 urte besterik ez zituela entrenatzaile tituluak lortu eta ordurarte jokatu zuen taldeetako entrenatzaileen teknika eta taktikak ere biltzen ibilia zen^[4]. 1997-1998ko denboraldiaren amaieran Prestonek jeitsiera saiestu eta hurrengo denboraldian Bigarren Mailara igoerarako kanporaketetan ere lehiatu zen, azkenean finalerdietan Gillingham F.C. taldearen aurka galduz.

Hurrengo denboraldiak, Moyesen gidaritzapean Preston North Enden taldea Hirugarren Mailako txapelduna bilakatu eta Bigarren Mailara igo zen. Beharbada, hurrengo denboraldian, jada Bigarren Mailan zeudela Premier League edo Lehen Mailara igotzeko kanporaketetan parte hartzea oraindik lorpen handiagoa izan zen, 2001eko Lehen Mailara igotzeko kanporaketetan Bolton Wanderers F.C. taldearen aurka 3–0 galduz. Hilabete bat geroago, Moyesek taldea beste bost urtez entrenatzeko kontratua sinatu zuen^[5]. 2002ko martxoan, denboraldiaren amaieraldera, Everton F.C. taldeak Walter Smith eskoziar entrenatzailea ordezkatzeko kontratatu zuen. Preston North End taldeak Moyes entrenatzaile zuela guztira 234 partidu jokatu zituen, horietatik 113 irabazi, 58 berdindu eta 63 galdu zituen.

Everton aldatu

2002–2004 aldatu

2002ko martxoaren 14ean^[6] Moyesek Everton F.C. taldearekin sinatu eta lehen prentsaurrekoan taldea Merseysideko Herriaren Taldea zela aldarrikatu zuen:

«	"I am from a city (Glasgow) that is not unlike Liverpool. I am joining the people's football club. The majority of people you meet on the street are Everton fans. It is a fantastic opportunity, something you dream about. I said 'yes' right away as it is such a big club^[7]."	»
"Liverpooletik oso ezberdina ez den hiri batekoa naiz (Glasgow). Herriaren futbol taldera batzen ari naiz. Kalean topatzen duzun jende gehiena Evertoneko zaletuak dira. Aukera zoragarria da, amestu izan ohi duzun zerbait. Nik bereahalakoan 'baietz' esan nuen, talde handi baten bila bainenbilen."

Entrenatzaile zela bere lehen partidua Fulham F.C. taldearen aurka Goodison Park zelaian izan zen. Evertonek 2-1 irabazi zuen, David Unsworth toffee futbolariak partidua hasi eta 30 segundura lehenbiziko gola sartuz.

Moyesen izendapena aurretik, Evertoneko Bill Kenwright presidenteak harekin kontaktatu eta kontratuaz eztabaidatzera bere Londresko etxera gonbidatu zuen. Une hartantxe Moyes Prestonetik Bristolera autoa gidatuz baizihoan, han Nathan Ellington futbolaria partidu batean behatzeko asmoz. Partidu ostean, Moyesek Bristoletik Londresera gidatu zuen, han Kenwrightekin ordu batzuetako bilera eduki eta ondoren berriz ere Londrestik Prestonera autoa gidatuz itzultzeko, dena 550 miliatako joan-etorria burutuz.

Moyesen gidaritzapean Evertonek sendotasuna berreskuratu eta hura kontratatu zuten unean gauzatu zitekeen jeitsiera ekidin zuen. Nahiz eta Ingalaterrako futbolean Liverpool F.C., Arsenal eta Manchester Unitedek bakarrik gainditzen duten titulu kopuruaren jabe den talde historikoa izan, azken hamar urteak ez ziren toffee taldearentzat oso onak izan, heuren azken titulua 1995ean irabazitako Ingalaterrako Futbol Kopa eta Premier Leagueko posturik onena 1996ko seigarren portua izan baitzen, biak ere, 1990eko hamarkadan izan zituzten bi lorpen handienak.

Moyes Evertoneko eentrenatzaile gisa bere lehenbiziko denboraldi osorako prestatu zen, horretarako bere herrialdeko Txinako futbol selekzio nazionaleko Li Tie defentsa-erdilaria, Joseph Yobo nigeriar defentsa eta Richard Wright ingeles atezaina fitxatu zituen, bai eta taldeko futbolari zaharragoei konfidantza eman ere, tartean Jesper Blomqvist eta David Ginola. Everton denboraldiaren azken egunerarte UEFA Europa Leaguerako klasifikatzeko zorian egon zen, Manchester Uniteden aurrean galdu eta azkenean Blackburn Rovers taldeak sailkapenerako baliozkoa zen seigarren postua eskuratu zuen, Everton zazpigarrena geldituz. Moyesek lehendabizikoz Premier Leagueko Urteko Entrenatzailearen Saria irabazi zuen, bai eta 2002ko azaroan Hilabeteko Entrenatzaile Onenaren Saria ere, hilabete horretan Toffee taldea Txapeldunen Ligarako sailkapen postuetan baitzegoen.

2003-2004. denboraldian, Moyesek Sunderland taldeko Kevin Kilbane ezker hegala, de Sunderland, Motherwell taldeko James McFadden aurrelaria, Leeds United taldeko Nigel Martyn atezaina eta aurrez Evertonen jokatutako Arsenal taldeko Francis Jeffers aurrelaria fitxatu zituen. Ondoren ordea, emaitza eskasak izan zituezten, 2004ko otsailaren 28a arte partidurik irabazi gabe. Moyes eta Duncan Ferguson eskoziar futbolariak entrenamendu zelaian izandako liskarra taldearen arazo guzti horien adierazlea da. 2003ko apirilean, West Bromwich Albion taldearen aurkako norgehiagoka batean Steve Bennett epaileak Moyes hizkera eta jokaera eta jokaera desegokia izateagatik harmailetara bidali zuen. Denboraldi honetan Everton 39 puntuekin 17. postuan amaitu zuen, taldearen historiako posturik eskasena, halere, inoiz mailaz jeitsi ez den tofee taldeak saiestezina zirudien jeitsiera saiestea lortu zuen.

2004–2009 aldatu

Moyes 11 urtez Evertoneko entrenatzailea izan zen.

2004ko udan, taldean nolabaiteko giro nahasia bizi arren^[8], Moyesek Tim Cahill eta Marcus Bent futbolariak ekartzea lortu zuen. Gaur egun, Cahill australiar aurrelaria Moyesek burututako fitxaketa onenetakotzat jo ohi da, Evertoneko bere lehen denboraldian 15 gol sartu zituelarik. Aldiz, Tomasz Radzinski, Tobias Linderoth, David Unsworth eta gerora sobera ospetsua izango zen Wayne Rooney gaztetxoa ere joan ziren, azken hau Manchester United taldeak 25,6 milioi libra esterlinen truk fitxatu zuen. Gerora, Daily Mail egunkari sentsazionalistak argitaratutako Rooneyren autobiografiaren zatietan, Moyesek Rooney Everton lagatzera derrigortua zuela jarri eta ustezko gertakariaren xehetasunak prentsara filtratu zen^[9]. Moyesek gezurrezko baieztapenak zirela eta, epaitegira joan aurretik gaia auzitara eraman eraman, ondorioz Rooneyk barkamena eskatu eta kalteak ordaintzea onartu zuen^[10]. Moyesek auzian ezagutzera eman ez zen kaltetan jasotako diru kopurua Evertoneko Jokalari Ohien Fundazioari dohaintzan eman zion.^[11]

2004-2005 denboraldian Evertonek aurreikuspen guztiak gainditu zituen, Premier League laugarren postuan amaitu eta UEFAko Txapeldunen Ligako hirugarren taldean jokatzeko postua ere ziurtatu baitzuen, gainera Moyesek Urteko Entrenatzile Onenaren Saria berriz ere irabazi zuen. Ondoren, Moyesek Evertoneko fitxaketa errekorra apurtu zuen, urtarrilean James Beattie ekarriz, bai eta Thomas Gravesen ezker erdilari erabakikorra fitxatu eta Errealetik lagapen modura Evertoni kalitate ukitua emango zion Mikel Arteta euskal herritar futbolaria ekarriz ere.

2005-2006 denboraldi hasieran, Everton beste behin ere jeitsiera ekiditeko borrokan sartua zegoen. UEFAko Txapeldunen Ligako partehartzea sailkapen txandan Villarreal Club de Fútbol taldearen aurka galduz amaitu zuen. Moyesek Nuno Valente, Andy van der Meyde, Simon Davies, Per Krøldrup eta Phil Neville futbolariak fitxatu, Matteo Ferrari lagapen modura ekarri eta Mikel Arteta modu iraunkorrez fitxatu zuen. Urriaren amaieraldera zeuden behe postuetatik denboraldi amaieralderako 11. postu segurura igo ziren.

2006-2007 denboraldian Moyesek Andrew Johnson futbolaria 8.600.000 libra esterlinen truk fitxatuz Evertonen inoizko fitxaketa garestienaren errekorra apurtu zuen. Wolverhampton Wanderers taldetik Joleon Lescott futbolaria ere fitxatu zuen eta Manchester United taldetik Tim Howard atezaina maileguan etorri zen, gerora modu iraunkorrean fitxatua izan zelarik. Denborareen poderioz, jokalari berri guzti hauek fitxaketa onak izan zirela frogatu zen, Moyesen talde eraikitzaile ospea areagotuz. Bitartean, Evertonek beste goraldi berria izan zuen, baina Moyesen Ingalaterrako Kopako iraganeko errekorra ez zen hobetu ahal izan: hirugarren kanporaketan Blackburn Rovers taldearen aurka 4-1 galdu zuten. Halere, Premier Leaguen seigarren postuan amaitzea lortu eta datorren denboraldian UEFA Europa Leaguen jokatzeko postua ziurtatu zuten.

2007-2008. denboraldian Evertonek Moyes taldera iritsi zenetik sendotasun eta oreka handiena erakutsi zuen urtea izan zen, liga erdiko goi eta behe postuen artean ibili zelarik. Entrenatzaile karguan seigarren denboraldi osoa zen honetan, Moyesen taldea ligako bosgarren postua ziurtatu eta Ingalaterrako Futbol Kopako finalerdietara iritsi zen, bai eta UEFA Europa Leagueko final hamaseienetara ere, Fiorentinak penaltietn kanporatuz. Gainera, Moyesek Everton taldean agitz garrantzitsuak izango ziren lau futbolari fitxatu zituen: Yakubu Aiyegbeni 11.250.000 libra esterlina ordaindu eta diru kopuru errekorra gaindituz fitxatua izan zen, Steven Pienaar hasiera batean maileguan etorri eta ondoren 2.050.000 libra esterlina ordainduta fitxatua izan zen, Phil Jagielka 4.000.000 librengatik eta Leighton Baines 6 milioi inguru librengatik fitxatuak izan ziren. Guzti honek Everton taldea nahiz zaletuei oso baikorrak izateko arrazoiak eman zizkien, 15., 7., 17., 4. eta 11. postueetan ibili zirelarik. Bestalde Moyesen disziplinatu ospea ere areagotu zen, Evertonen txartel horien kopurua horren adierazlea da, denboraldi guzti horretan 27 txartel hori jaso baizituzten, liga guztiko taldeen artean kopururik baxuena, hiriko beste taldea eta arerio nagusia den Liverpoolek baina sei txartel hori gutxiago^[12].

2008-2009. denboraldian Moyesek aurreko negurarte bere laguntzailea zen eta Preston North End taldeko entranatzaile izateko Everton laga zuen Alan Irvine ordezkatzeko Steve Rondari deitu zion. Denboraldi honetako Evertonen lehenbiziko fitxaketa hasi eta bi partidura etorri zen Lars Jacobsen futbolaria izan zen, ondoren Segundo Castillo eta Louis Saha futbolariak fitxatu zirelarik. Fitxaketa epearen barnean, Moyesek Carlo Nash atezaina fitxatu eta Evertonen 15 milioi libren bitartez fitxaketa errekorra apurtuz Marouane Fellaini ere ekarri zuen. Irailaren 14an Stoke City taldearen aurkako partiduan zehar Alan Wiley epaileak Moyes harmailetara bidali zuen. Gerora, jokaera desegokia izateagatik Ingalaterrako Futbol Federakundak jarritako 5.000 librako isuna ordaindu beharra izan zuen^[13]

2009ko urtarileko fitxketa epearen amaieraldera, Moyesek Manchester City taldetik Jô brasildar aurrelaria maileguan ekarri zuen. 2008ko urriaren 14ean, Moyesek Goodison Parken beste bost urtez egotea sinatu zuen^[14]. 2009ko apirilaren 19an Moyesek Everton Ingalaterrako Kopako finalerdietara eraman zuen, bertan Manchester United taldeari aurre egin eta 1995tik jazotzen ez bezala, penaltien bidez finalera iritsiz. Jada, finalean, Chelsea talde boteretsuak 2-1eko emaitzaz garaitu zituen, nahiz eta partiduaren lehen minuturako Evertonek Louis Saharen eskutik lehenbiziko gola sartu izan.

2009–2013 aldatu

Moyes, Evertoneko entrenatzailea zela eta Wigan Athletic taldearen aurkako partiduan, 2010eko urtarrila.

Manchester United aldatu

Erreala aldatu

2014ko azaroaren 13an Errealeko entrenatzailea bilakatu zen.^[15] Azaroaren 22an Riazor estadioan eta Deportivo de la Coruña taldearen aurkako partiduan estreinekoz entrenatzaile txuri-urdin gisa jardun zuen, partidua hutsnako berdinketarekin amaitu zelarik.

Datuak aldatu

Taldea	Herrialdea	Hasiera	Amaiera	Datuak
Taldea	Herrialdea	Hasiera	Amaiera	Partidu kopurua	Irabaziak	Berdinduak	Galduak	Irabazitako %-koa
Preston North End	Ingalaterra	1998ko urtarrilaren 12a^[16]	2002ko martxoaren 14a	234	113	58	63	48,29
Everton		2002ko martxoaren 14a	2013ko ekainaren 30a	518	218	139	161	42,08
Manchester United		2013ko uztailaren 1a	2014ko apirilaren 22a	51	27	9	15	52,94
Erreala	EH	2014ko azaroaren 10a	gaur egun	1	0	1	0	0
Denera			804	358	207	239	44.53	—

Futbolaz kanpoko jarduera aldatu

Hegoafrikan ospatutako 2010eko Munduko Futbol Txapelketan zehar BBC Radio 5 Live irrati kateko hainbat partidu emanalditan esatari gisa jardun zuen. Bestalde, zaldi lasterketa zaletu gisa, Donald McCain entrenatzailearekin batera Desert Cry izeneko lasterketa zaldiaren jabea da.

Erreferentziak aldatu

Kanpo loturak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: David Moyes

Entrenatzaile estatistikak Soccerbase.com-en (Ingelesez)

Datuak: Q297252
Multimedia: David Moyes / Q297252

[1] Silence speaks volumes on how Sir Alex Ferguson ran Manchester United. David James. The Guardian. 2013ko maiatzaren 11a. Guardian.cok.uk (Ingelesez)

[independent.co.uk-2] How David Moyes and 'the god squad' infuriated a former team-mate with their Christian faith. Glenn Moore. independent.co.uk (Independent Print), 2013ko maiatzaren 13a. (Ingelesez)

[3] David Moyes: From Shrews to Manchester United?. Matthew Viney, Shropshire Star. Midland News Association. 2013ko maiatzaren 9a (Ingelesez)

[4] Moyes' lofty ambitions. BBC Sport (British Broadcasting Corporation). 2002ko martxoaren 14a (Ingelesez)

[5] Moyes stays at Preston. BBC Sport (British Broadcasting Corporation). 2001eko ekainaren 11a (Ingelesez)

[6] Everton F.C. – Profile |publisher=evertonfc.com (Everton FC) (Ingelesez)

[7] Moyes sets sights. BBC Sport (British Broadcasting Corporation). 2002ko martxoaren 15a (Ingelesez)

[8] Everton in turmoil. Phil Harlow. BBC Sport (British Broadcasting Corporation). 2004ko uztailaren 21a.

[9] Rooney book could be pulped. Paolo Bandini & agencies. The Guardian, London. 2009ko martxoaren 5a.

[10] Wayne Rooney settles autobiography libel dispute. Caroline Gammell. Telegraph Media Group. The Daily Telegraph, London. 2008ko martxoaren 6a.

[11] Moyes wins libel pay-out after Rooney book claim. ESPN Internet Ventures. ESPN FC. 2008ko ekainaren 3a.

[12] English Premier League – Fair Play – 2007/2008. ESPN. 2009ko urtarrilaren 20a. (Ingelesez)

[13] David Moyes fined 5000 for improper conduct. Sadie Gray. The Times. 2008ko azaroaren 18a. (Ingelesez)

[14] Moyes signs new deal at Everton. BBC Sport (British Broadcasting Corporation). 2008ko urriareen 14a. (Ingelesez)

[15] David Moyes, Realeko entrenatzaile berria Realsociedad.com 2014-11-11

[16] David Moyes. Soccerbase. 2014ko apirilaren 22a (Ingelesez)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]