Cosimo Medici

Cosimo di Giovanni Medici-ko ,italieraz, edo Cosme zaharra (Padre de la Patria) (Florentzia, 1389ko irailaren 27a - Careggi, 1464ko abuztuaren 1a) politikari bat eta bankari italiarra izan zen. Médici-etako dinastiaren fundatzailea ere izan zen. Beste aldetik esan ahal da Italiaren errenazimentuan, berak Florentziako buru eraginkor bat izan zen.   Cosimo di Giovanni Medici-ren gurasoek Juan de Médici eta Piccarda Bueri izan ziren. 1415ean Florentziara itzuli zen eta Contessina Bardirekin  ezkondu zen. Azken honek, beste bankari-familia baten alaba zen.Denbora bat bizi izan zen Bardi-ko jauregian, baina 1429an, jauregi bat eraikitzea agindu zion Michelozzori. Cosme “Diez de Guerra” kide bat bezala, Florentzian ezarritako erregimen oligarkikoaren kontra egon zen, eta Albizzi-en familia lehiakidea gailentzen zen. Oligarkiaren nagusia, Rinaldo degli Albizzi ahin zuzen, hura bidegabeko eralgitzeaz salatuz , 1433an,   atxilotzea agindu zuen. Politikoko hornitura den Cosme de Médici-ren araginak garrantzi gehiago lortu zuen. Palazzo Vecchio-an kartzelatu zuen eta atzerraldira bidali zuen hamar urtetan zehar. Cosme Veneziara bizitzera joan zen, Eugenio IV aita santuaren laguntzarekin.

Cosimo Medici
Irudi gehiago
enbaxadore
Bizitza
Jaiotza	Florentzia, 1389ko irailaren 27a
Herrialdea	Florentzia
Bizilekua	Medici Riccardi jauregia
Heriotza	Villa Medici at Careggi (en) , 1464ko abuztuaren 1a (74 urte)
Hobiratze lekua	San Lorenzo basilika
Familia
Aita	Giovanni di Bicci de' Medici
Ama	Piccarda Bueri
Ezkontidea(k)	Contessina de' Bardi (en)  (1414 -
Seme-alabak	ikusi Piero di Cosimo de' Medici (en) Giovanni di Cosimo de' Medici (en) Carlo de' Medici (en)
Anai-arrebak	ikusi Lorenzo the Elder (en)
Familia	ikusi Alessandro de' Bardi (en) (aitaginarreba)
Leinua	Medici
Hezkuntza
Hizkuntzak	italiera
Irakaslea(k)	Georgios Gemistos Plethon Roberto de' Rossi (en)
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, diplomazialaria eta bankaria
Lantokia(k)	Florentzia

Albizzi-k bere etsaiekiko liskar gogorra mantendu zuen; ezta bere izenak, ezta bere diruak ez zituen bere aurkariak izutu, urte bat beranduago(1434an), Cosme-k bere penaren baliogabetzea lortu zuen eta Florentziara itzuli zen. Garaile eta herriak txalotuta, erbesteratu zuen bere lehiakideari. Urte horretan, Florentziako gonfaloniere-a bilakatu zen, bere aita bezala. Postu berri honekin,Florentziatik joan baino lehen zituen nahi politikoak burutzea lortu zuen. Kanpo-politika bultzatu zuen eta Italia osoan eragina izan zuen. Egin zituen erreforma konstituzionalen bat El Consejo de los Cien-en sorrera izan zen 1458-an, Luca Pitti bankaria proposatuta. Helburu hau burutzeko, bere aitak utzitako oinordea erabili zuen, hainbat filial zituen Italiatik eta atzerrian sakabanatuta eta. Ere Brunelleschi-ri eman zion bere laguntzaFlorentzia-ko Domo Kupulaamaitzeko. Cosimo, artearen eta zientziaren maitatzaile bat zen. Nahiz eta literatura idazteko trebetasunik ez eduki, ekarpen desberdinak egin zituen liburutegiak manten zitezela. Adibidez, Marsilio Ficino filosofoari opari bezala, Florentziako Careggi-ko hiribilduak opari egin zion Platon-en pentsamenduari buruzko ikerketak han egin zitezela. Bildumagile aparta izan zen eta bere eta bere lagun Donatellok aholkatu zuen. Cosimo-k bere laguntzailearen bilduma jaso zuen(800 liburuki)eta Michelozzo-k diseinatutako Florentziako San Marcos-en Komentuko areto batean gorde zuen(1441. urtean). Asken honek, elizetarako eta komentuetarako bere lehen dohaintzetakoa izan zen. Gero Croce Santuko nobiziotza eraiki zuen eta San Lorenzo-ren berreraikitzean inbertitu zuen. Veneziako San Jorge El Mayor-en liburutegia eta Fiesole-ko Abadiakoa sortu zituen ere.

Cosimo 1414-rantz eskondu zen Contessina Bardi-rekin, erta bi seme izan zituzten:

• Pedro I de Médici (Pedro de Cosme de Médici) (1416-1469)
• Juan de Cosme de Médici(1421-1463)

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Cosimo Medici

• Datuak: Q48544
• Multimedia: Cosimo de' Medici / Q48544