Clinton "Clint" Eastwood, Jr. (San Frantzisko, Kalifornia, 1930eko maiatzaren 31 - ) Ameriketako Estatu Batuetako aktore, zuzendari eta film-ekoizlea da.

Clint Eastwood

Ahotsa

Carmel-by-the-Seako mayor of a place in California (en) Itzuli

1986ko apirilaren 30a - 1988ko apirilaren 30a

Epaimahaiko presidentea Cannesko Zinemaldian


Louis Malle - Jeanne Moreau
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakClinton Eastwood
JaiotzaSan Frantzisko1930eko maiatzaren 31 (93 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoaIngelesa
Dutch Americans (en) Itzuli
Lehen hizkuntzaingelesa
Familia
AitaClint Eastwood Sr.
AmaMargaret Ruth Runner
Ezkontidea(k)Maggie Johnson  (1953ko abenduaren 15a -  1984)
Dina Eastwood  (1996ko martxoaren 31 -  2014ko abendua)
Bikotekidea(k)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaLos Angeles City College (en) Itzuli
Oakland Technical High School (en) Itzuli
Seattle University (en) Itzuli
Piedmont High School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakzinema ekoizlea, zinema aktorea, film-zuzendaria, jatetxe-jabea, musikagilea, hegazkinlaria, helikoptero gidaria, jazz musikaria, karaktere aktorea, gidoilaria, telebista-aktorea, kantugilea, soinu banda konpositorea, bakearen aldeko aktibista, soldadua, abeslaria, Alkatea, aktorea eta errealizadorea
Lateralitateaambidexterity (en) Itzuli
Jasotako sariak
KidetzaArteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Genero artistikoaWesterna
polizia-zinema
Musika instrumentuapianoa
Zerbitzu militarra
Adar militarraAmeriketako Estatu Batuetako Armada
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioadeismoa
budismoa
ateismoa
Alderdi politikoa Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Libertarioa
Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Errepublikanoa

IMDB: nm0000142 Allocine: 1146 Rottentomatoes: celebrity/clint_eastwood Allmovie: p88601 33326 Metacritic: person/clint-eastwood TV.com: people/clint-eastwood
Twitter: RealEastwood Musicbrainz: dc5dc215-bb90-4579-a13a-3a564b265546 Songkick: 126303 Discogs: 550011 Allmusic: mn0002411386 Edit the value on Wikidata

Aktore gisa, Eastwood ezaguna da gogorraren papera egiteagatik, hala nola Dirty Harry Callahanen (Harry Zikinaren) filmetan, bai eta Sergio Leoneren spaghetti westernetan ere.

Zuzendari gisa, arrakasta handia lortu du bere drama ezkorrekin: Unforgiven, Mystic River, Million Dollar Baby eta Gran Torino filmekin, alegia.

Malpaso Productions izeneko ekoiztetxearen sortzailea ere bada.

Ibilbide profesionala aldatu

Spaghetti western eta Sergio Leone aldatu

Lan prekarioen ondoren, Clint Eastwood Hollywoodera iritsi zen 1950eko hamarkadaren erdialdean, eta Universal Pictures-en paper txikietan agertzen hasi zen.

1964an western bat filmatu zuen Espainian, Sergio Leoneren zuzendaritzapean:

A Fistful of Dollars (Dolar eskukada baten truke / Por un puñado de dólares / Pour une poignée de dollars). Lortutako arrakastak beste bi filmekin errepikatzea ekarri zuen: La muerte tiene un precio (1965) eta The Good, The Bad and The Ugly ((1966, Zintzoa, gaiztoa eta itsusia / El bueno, el feo y el malo / Le Bon, la Brute et le Truand). Trilogia horri spaghetti western deitzen zaio, oso ezaugarri zehatzak dituzten filmak, hala nola elkarrizketa arraroak, ekintza motela, indarkeriaren sublimazioa eta estetika zakarra. Dena Ennio Morriconeren musikarekin nahastuta. 60ko hamarkadaren amaieran, Hollywoodera itzultzeko aukera izan zuen.

Harry Zikina eta Don Siegel aldatu

Dirty Harry filmean (1971, Harry Zikina / Harry el sucio / L'Inspecteur Harry) hasiera eman zion Don Siegel zuzendariarekin izan zuen lankidetza emankorrari. Filma honetan honako aktore hauek antzeztu zuten: Clint Eastwood, Andy Robinson, Harry Guardino, Reni Santoni eta John Vernon. Filmak dezenteko arrakasta izan zuenez hainbat jarraipen izan zituen: Magnum Force (1973), The Enforcer (1976), Sudden Impact (1983) eta The Dead Pool (1986).

Beste bi film nabarmendu behar dira: La jungla humana (1968) eta Escape from Alcatraz (1979, Alcatrazeko ihesa / Fuga de Alcatraz / L'Évadé d'Alcatraz). Baina fama guztia Harry Callahan-en metodo basatien polizia-inspektorearen pertsonaiarekin lortu zuen, eta badirudi ez zaitzaizkiola asko axola eskubide zibilak. Eastwood da Callahanen pertsonaiak bost aldiz protagonista, hainbat zuzendarirekin, eta bera ere Impacto repentino (1983) filmera doa.

Zuzendaria eta ekoizlea: hasiera aldatu

Aktoreaz gain, Eastwood zuzendari eta ekoizle bihurtzen hasi zen. 60ko hamarkadaren amaieran bere produkzio-etxea sortu zuen, Malpaso Productions, beste arrakasta batekin estreinatuz: Colguémoslos bien arriba (1968).

Zuzendari gisa, Eastwoodek asko ikasi zuen eragin handiena izan zuten zuzendariengandik: Siegel eta Leone. 1971n hasi zen Play Misty for Me zuzentzen.

Trantsizioa aldatu

Eastwood urteetan gora zihoan, eta nekatzen hasi zen gizon bortitz eta espresiorik gabearen klixea errepikatzeaz. 70eko hamarkadaren amaieran eta 80ko hamarkadaren hasieran, bide berriak irekitzen hasi zen, baina ahalegin batzuk ez ziren arrakastatsuak. Bronco Billy-rekin (1980), komediaren mundura sartu zen, eta berriro saiatu zen Heartbreak Ridge filmarekin (1986, Burdinazko sarjentua, Gerraren Jauna / El sargento de hierro / Le Maître de guerre). Era berean, Firefox filma (1982), desorientazio eta kalitate gabeziaren adibide da. Harrigarriena da, era berean kalitate bikaineko lanak ere egiten dituela, Eastwooden urte batzuk geroago bihurtuko dena aurreikusteko: Hollywoodeko zuzendari ezagunenetako bat eta sormen-gaitasun handiena duena. Kalitate-jauzi hori 1982an hasi zen Honkytonk Man (El aventurero de medianoche) lanarekin, baina, batez ere,Pale Rider western-arekin (1985, El jinete pálido / Pale Rider, le cavalier solitaire). Western horretan, non geroago Unforgiven filmak (1992, Barkatu gabe / Sin perdón / Sans Pardon) izango zituenaren ezaugarri asko hasi ziren agertzen.

Clint Eastwood klasiko bihurtuta aldatu

Unforgiven film horrekin lau Oscar Sari irabazi zituen: Film onenaren Oscar Saria, Zuzendari onenaren Oscar Saria (Clint Eastwood), Taldeko gizonezko aktore onenaren Oscar Saria (Gene Hackman) eta Muntatze onenaren Oscar Saria (Joel Cox). Gainera, Gizonezko aktore onenaren Oscar Sariaren (Clint Eastwood) izendapena ere jaso zuen, nahiz eta azkenean saria Al Pacinok Scent of a Woman ("Emakumearen esentzia") filmeko antzezpenarengatik irabazi.

Western krepuskularra da, eta Eastwoodek gogoeta egiten du urteen joanaz, ordura arte zahartutzat jotzen zen genero baten -westernaren- arteko paralelismoa sortuz. Unforgiven narrazio-teknika prodijio bat da, klasizismo ukaezinaz blaitua, eta John Ford edo Anthony Mann-en maila berean kokatzen du Eastwood. Handik aurrera, Eastwoodek maisulanak eta film komertzialagoak konbinatzen ditu. Lehenen artean, ezohikoak, sentikorrak izateagatik, The Bridges of Madison County (1995, Madisoneko zubiak / Los puentes de Madison / Sur la route de Madison) eta Midnight in the Garden of Good and Evil (1997, Gauerdia ongiaren eta gaizkiaren lorategian / Medianoche en el jardin del bien y del mal / Minuit dans le jardin du bien et du mal).

Space Cowboys (2000), Mystic River (2003) eta Million Dolar Baby (2004) filmekin zuzendari onenaren eta film onenaren Oscar saria irabazi zuen berriro, Eastwood-ek bere burua gainditu zuen behin eta berriro, eta ondare oso zabala utzi du.

2006an, kritikak oso txalotutako bi film estreinatu zituen: Flags of Our Fathers eta Letters from Iwo Jima, Bigarren Mundu Gerran Iwo Jimako Gudua Ozeano Barean kontatzen dutenak. Lehenengoak AEBko bertsioa eskaintzen du eta bigarrenak, berriz, japoniarra. 2009. urtean estreinatu zen Gran Torino filmeko zuzendari, produktore eta interprete-lanetan aritu zen Eastwood. Bizitzari eta heriotzari buruzko hausnarketa egiten du, kritika soziala, umorea eta dramatismoa oinarri hartuta. Aktore baten heldutasun-lagina da Gran Torino, eta etengabe eboluzionatzen ari dela erakusten du.

Maggie Johnsonekin ezkondu zen, eta maitasun-harremanak izan ditu Sondra Locke eta Frances Fisher aktoreekin, besteak beste, Bronco Billy eta Unforgiven filmetan lankide izan zituenak. Gaur egun Come Ruiz aktorearekin ezkonduta dago, Blood Work (2002, Odol lana / Deuda de sangre / Créance de sang) filmeko erreportariarekin.

Filmografia aldatu

Clint Eastwoodek zuzendutako edo antzeztutako filmak:

Urtea Filma Papera
2021 Cry Macho[1][2] Zuzendaria eta ekoizlea
2019 Richard Jewell Zuzendaria eta ekoizlea
2018 The Mule[3][4] Earl Stone, zuzendaria eta ekoizlea
2018 The 15:17 to Paris [5] Zuzendaria
2017 Indian Horse Ekoizlea
2016 Sully Zuzendaria eta ekoizlea
2014 American Sniper Zuzendaria eta ekoizlea
2014 Jersey Boys Zuzendaria eta ekoizlea
2012 Trouble With the Curve Gus Lobel eta ekoizlea
2011 J. Edgar Zuzendaria eta ekoizlea
2010 Hereafter Zuzendaria
2009 Invictus Zuzendaria
2008 Gran Torino Walt Kowalski eta zuzendaria
2006 Red Sun, Black Sand Zuzendaria
2006 Letters from Iwo Jima Zuzendaria eta ekoizlea
2006 Flags of Our Fathers Zuzendaria
2004 Million Dollar Baby Frankie Dunn eta zuzendaria
2003 Mystic River Zuzendaria
2002 Blood Work Terry McCaleb eta zuzendaria
2000 Space Cowboys Frank Corvin eta zuzendaria
1999 True Crime Steve Everett eta zuzendaria
1997 Absolute Power Luther Whitney eta zuzendaria
1997 Midnight in the Garden of Good and Evil Zuzendaria
1995 The Bridges of Madison County [6] Robert Kincaid eta zuzendaria
1993 A Perfect World Chief Red Garnett eta zuzendaria
1993 In the Line of Fire Frank Horrigan
1992 Unforgiven William 'Bill' Munny eta zuzendaria
1990 The Rookie Nick Pulovski eta zuzendaria
1990 White Hunter Black Heart John Wilson eta zuzendaria
1989 Pink Cadillac Tommy Nowak
1988 Bird Zuzendaria
1988 The Dead Pool 'Dirty' Harry Callahan
1986 Heartbreak Ridge Tom 'Gunny' Highway eta zuzendaria
1985 Pale Rider Preacher eta zuzendaria
1984 City Heat Speer tenientea
1984 Tightrope Wes Block
1983 Sudden Impact 'Dirty' Harry Callahan eta zuzendaria
1982 Honkytonk Man Red Stovall eta zuzendaria
1982 Firefox Mitchell Gant eta zuzendaria
1980 Any Which Way You Can Philo Beddoe
1980 Bronco Billy Bronco Billy McCoy eta zuzendaria
1979 Escape from Alcatraz Frank Morris
1978 Every Which Way But Loose Philo Beddoe
1977 The Gauntlet Ben Shockley eta zuzendaria
1976 The Enforcer 'Dirty' Harry Callahan
1976 The Outlaw Josey Wales Josey Wales eta zuzendaria
1975 The Eiger Sanction Jonathan Hemlock eta zuzendaria
1974 Thunderbolt and Lightfoot Thunderbolt
1973 Breezy Zuzendaria
1973 Magnum Force 'Dirty' Harry Callahan
1973 High Plains Drifter The Stranger eta zuzendaria
1972 Joe Kidd Joe Kidd
1971 Dirty Harry 'Dirty' Harry Callahan
1971 Play Misty for Me David 'Dave' Garver eta zuzendaria
1971 The Beguiled John McBurney
1970 Kelly's Heroes Private Kelly
1970 Two Mules for Sister Sara Hogan
1969 Paint Your Wagon Sylvester 'Pardner' Newel
1968 Where Eagles Dare Morris Schaffer tenientea
1968 Coogan's Bluff Deputy Sheriff Walt Coogan
1968 Hang 'Em High Marshal Jed Cooper
1967 The Witches Charlie
1966 Il buono, il brutto, il cattivo Blondie (izenik gabeko gizona)
1965 Per qualche dollaro in più Monco (izenik gabeko gizona)
1964 Per un pugno di dollari Joe (izenik gabeko gizona)
1959 Rawhide (TB) Rowdy Yates (1959-1966)
1958 Ambush at Cimarron Pass Keith Williams
1958 With You In My Arms George Moseley
1957 Escapade in Japan Dumboko pilotua
1956 The First Traveling Saleslady Jack Rice tenientea
1956 Away All Boats Marinea
1956 Star in the Dust Tom
1956 Never Say Goodbye Will
1955 Tarantula Jet Squadroneko burua
1955 Lady Godiva Lehen saxoia
1955 Francis in the Navy Jonesey
1955 Revenge of the Creature Laborategiko langilea

Oscar sariak aldatu

Eastwooden izendapenak eta garaipenak, guztira.
Urtea Filma Oscar sarietan BAFTA sariak Golden Globe Sariak
Izendatua Irabazlea Izendatua Irabazlea Izendatua Irabazlea
1971 Play Misty for Me 1
1973 Breezy 3
1976 The Outlaw Josey Wales 1
1986 Heartbreak Ridge 1
1988 Bird 1 1 2 3 1
1992 Unforgiven 9 4 6 1 4 2
1995 The Bridges of Madison County 1 2
2000 Space Cowboys 1
2003 Mystic River 6 2 4 5 2
2004 Million Dollar Baby 7 4 5 2
2006 Flags of Our Fathers 2 1
Letters from Iwo Jima 4 1 1 1
2008 Changeling 3 8 2
Gran Torino 1
2009 Invictus 2 3
2010 Hereafter 1
2011 J. Edgar 1
2014 American Sniper 6 1 2
2016 Sully 1
2019 Richard Jewell 1 1
Total 41 13 22 1 33 8

Erreferentziak aldatu

  1. Berria. «'Cry macho'» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-09-02).
  2. Teso, Begoña del. «Ez dudala ikusi nahi!» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-09-02).
  3. Agote, Gontzal. «Aktore eta zuzendari, bi aldiz klasiko» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-09-02).
  4. Barandiaran, Izaro Zinkunegi. «Oporrak, norbere neurrira» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-09-02).
  5. Agote, Gontzal. «Heroi estatubatuarrak Frantzian» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-09-02).
  6. Borda, Itxaro. «Musurik ez» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-09-02).

Kanpo estekak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Clint Eastwood