Burgos–Rosa Manzano geltokia
Burgos–Rosa Manzano Gaztela eta Leongo Burgosko probintziako tren geltoki bat da, Burgos udalerrian kokatuta dagoena.
| Burgos–Rosa Manzano | |
|---|---|
| Hurrengo trenak | |
 | |
 | |
| Kokapena | |
| Udalerria | Burgos,  Espainia |
| Geltokiaren datuak | |
| Kodea | 11014 |
| Zerbitzuak |      |
| Aldageltokia |    |
| Nasak | 3 |
| Trenbideak | 6 |
| Jabea | ADIF |
| Eragilea | Renfe Operadora |
Egoera aldatu
Geltokia honako burdinbide hauen ibilbidearen zati da:
Madril — Hendaia: 373,40 kilometro-puntua- Madril — Burgos: 284,20 kilometro-puntua
- Valladolid — Gasteiz: xxx,xx kilometro-puntua
Historia aldatu
Burgosera 1860ko urriaren 25ean iritsi zen, Espainiako Iparraldeko Burdin Bideen Konpainiaren eskutik, Madril—Hendaia burdinbidea eraikitzen ari zen enpresa. Hasiera batean, behin-behineko eraikin bat ezarri zen bidaiariei arreta emateko, baina horrek lau hamarkadaz luzatuko zuen bere existentzia. XX. mendearen hasieran, "Iparraldea" konpainiak geltoki berri bat eraiki zuen, 1902an inauguratu zena.[1]
Santander—Valentzia burdinbidearen etorrerak, 1920ko hamarkadan, Burgos–San Zoles geltokiaren eraikuntza suposatu zuen. 1950eko hamarkadan, RENFEren garaian, tren zerbitzuak berrantolatu ziren.[2]
XXI. mendea hasita, Burgosek urteak zeramatzan trenek sortzen zituzten deserosotasunak jasaten, hiriaren hegoaldea zeharkatuz, hiriaren hazkunde desordenatu eta kontrolatuagatik, lehendik zegoen trenbidearen zortasunak alde batera utziz eta luzetarako bideentzako eta lurpeko edo goiko pasabideentzako lekurik utzi gabe. Irtenbide ezberdinak proposatu ziren, baina azkenean Udalak eta Sustapen Ministerioak trenbidea desbideratzea erabaki zuten, horrela, trenbidea hirian zehar lurperatzeko aukera baztertuz, Espainiako beste hiri batzuetan egin den bezala. Irtenbide horren alde egiteko arrazoiak izan ziren, batetik, Arlanzón haranaren hondoan dauden ur freatikoekin hiriko eraikuntza askok izan ohi dituzten arazoak, eta, bestetik, aurreikusitako lurperatzea bezain lan konplexuen kostua gutxi gorabehera kalkulatzeko ezintasuna.[3]
Madril—Hendaia burdinbidea hiriaren iparraldetik desbideratzeko eta Madril—Burgos burdinbiderekin lotzeko obra gauzatzeko, akordio bat sinatu zuten hiriko Udalak, Sustapen Ministerioak eta RENFEk (ondoren, ADIF). Erakunde horiek partzuergo bat osatu zuten, trenbide-erabilera galduz joan ziren lurzatiak saltzeko, eta lortutako gainbalioak erabili zituzten trenbidea ordaintzeko. Salgaien geltoki berria Lanak egiteko hainbat urte behar izan ziren, eta egungo bidaiari-geltokia eta aipatutako merkantzia-geltokia eraikitzea ekarri zuen. Geltoki zaharra hiriaren hego-mendebaldean dago, Burgos–Avenida zaharrean, eta haurrentzako eta gazteentzako aisialdi-zentro gisa birgaituta dago.
2008ko abenduaren 12an inauguratu zuten ofizialki politika munduko pertsona ezagun askok, hala nola, garai hartan Sustapen ministro zen Magdalena Alvarezek, garai hartan Gaztela eta Leongo Juntako presidente zen Juan Vicente Herrerak eta une hartan hiriko alkate zen Juan Carlos Apariciok, Burgos–Avenida geltokiaren eta Burgos berria zen Rosa de Limaren arteko bidaia egin zuten pertsona ospetsuek. Hala ere, abenduaren 15era arte ez zen geltoki berria martxan jarri (normaltasun pixka batekin, baina oraindik obretan).
Geltokia aldatu
Izena aldatu
Sustapen Ministerioak, aukeratu zuen bidaiarien geltoki berriaren izena. Ez ofizialako baldintza hauek ziren: emakume izena izatea, fede erlijioso zehatz batekin loturarik ez izatea eta Burgos hiriarekin harremana izatea. Burgos–Rosa Manzano izena hartu zuen, Rosa de Lima Manzano Gete Burgosko buruzagi politikoaren omenez. Felipe González Marquez Espainiako lehen emakume gobernadore zibilaren gobernuetako batean trafikoko zuzendari nagusia izan zen, eta helikoptero istripu batean hil zen. Ulertezina bada ere, ez zitzaizkion abizenak jarri, "Rosa de Lima" ponteko izena baita, izen konposatu bat.
Eraikina aldatu
Geltokiko bidaiarien eraikinak beheko solairua eta solairu bat ditu.
Beheko solairuan, geltokirako sarbideak daude, erdiko harrera-gune handi baten bidez. Gainera, kafetegi, prentsa salmenta, bezeroentzako arreta, txartelen salmenta eta ibilgailuen alokairua eskaintzen ditu.
Goiko aldean, nasetarako sarbidea dago, bai eta etorkizuneko saltoki edo bulegoetarako eskuragarri dauden lokalak ere. Biak eskailera mekanikoen edo igogailuen bidez konektatuta daude. Nasak aire zabalean daude, markesina uhindu handi batek estalita.
Trenbideak aldatu
- 1. trenbidea: Distantzia Ertaina zerbitzuak
- 2. trenbidea: AVE, Alvia, Avant edo Distantzia Ertaina zerbitzuak
- 3. trenbidea: AVE, Alvia edo Avant zerbitzuak
Zerbitzuak aldatu
Distantzia luzea aldatu
Distantzia ertaina aldatu
|
Geltoki zaharrak aldatu
Burgos–San Zoles aldatu
Geltokia 1920ko hamarkadan ezarri zuen Santander-Mediterraneo Trenbidearen Konpainiak, izen bereko trenbidearen eraikuntza zela eta. Burgos-Avenida geltokiarekin batera zegoen, gertu zegoena. Burgosko Santander-Mediterraneoko geltokia merkantzien trafikora eta zerbitzu logistikoetara dedikatuta zegoen, bidaiarien eraikinik gabe.[4]
1941ean, zabalera iberiarreko trenbidea nazionalizatu eta RENFEren sorrerarekin, geltokia honek kudeatu zuen.[5]
1950eko hamarkadan, Herri Lan Ministerioak eta RENFEk Burgosen zegoen trenbide gunea berrantolatu zuten, "Burgos-Avenida" eta "Burgos-San Zoles" instalazioak bidaiari eta merkantzien geltoki misto bakar batean bateratuz. Egoera honek XXI. mendera arte iraun zuen. 2008an Norteko geltoki zaharra itxi eta trenbidea Burgos-Rosa de Lima geltoki berrira lekualdatu ondoren, 2010eko hamarkadan trenbide espazio zaharra eraberritu eta Trenbidearen Bulebar bihurtu zen. Prozesu horretan, Santander-Mediterraneoko geltokitik geratzen zena eraitsi egin zen.[6]
.jpg)
Burgos–Avenida edo Burgos–Norte aldatu
Burgos–Hiribidea edo Burgos–Iparralde, euskaraz, 1901ean eraikiarazi zuen Espainiako Iparraldeko Burdin Bideen konpainiak, 1860ko urriaren 25ean trenbidea hirira iritsi zenetik 40 urtez martxan egon zen behin-behineko eraikina ordezteko. Konpainiak Enrique Grasset y Echevarría bide ingeniari frantziar-espainiarrari eskatu zion obraren diseinua.[1]
Geltokia 1902an inauguratu zen, eta Madrilgo Norteko geltokiak ezarritako ereduari jarraitzen zion.[5]
1920ko hamarkadaren amaieratik Burgos-San Zoles geltokiarekin batera existitu zen, gertu kokatua eta Santander-Mediterraneo Trenbidearen Konpainiak eraikia. Linea berri honek Burgosko trenbidea Soria eta Calatayudekin lotzea ahalbidetu zuen.
1941ean, zabalera iberiarreko trenbidea nazionalizatu eta RENFEren sorrerarekin, geltokia honek kudeatu zuen.[4]
1950eko hamarkadan, Herri Lan Ministerioak eta RENFEk trenbide-gunea berrantolatu zuten, "Burgos-Avenida" eta "Burgos-San Zoles" geltokiak bidaiari eta merkantzien geltoki bakar batean batuz. 2004ko abenduaren 31n, RENFE desagertu zenean, Adif trenbide-instalazioen titularraren esku geratu zen, eta Renfe Operadora arduratu zen lineak ustiatzeaz.[3]
Geltokiak tren-zerbitzuak emateari utzi zion 2008ko abenduaren 14an, egun horretan desbideratu baitzen zirkulazioa iparralderantz) trenbide-saihesbide berrira, eta Burgos-Rosa de Lima geltoki berria inauguratu zen. Une horretatik aurrera, eraikin zaharra erabilerarik gabe geratu zen, eta egoera horretan mantendu zen hainbat urtez. Gerora, 2015 eta 2016 artean, bidaiarien eraikina berritu egin zen haur eta gazteen aisialdirako udal-zentro gisa erabiltzeko, eta 2017an inauguratu zen, "La Estación" izenarekin.[6]
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b Aguilar Civera, Inmaculada (1980). Las Estaciones ferroviarias de Madrid. Su arquitectura e incidencia en el desarrollo de la ciudad. Madrid: Servicio de Publicaciones del Colegio Oficial de Arquitectos.
- ↑ Iglesias Rouco, Lena Saladina (1979). Burgos en el siglo XIX. Arquitectura y urbanismo (1813-1900). Universidad de Valladolid.
- ↑ a b Rodríguez Lázaro, Javier (2000). Los primeros ferrocarriles. Madrid: Ediciones Akal.
- ↑ a b Dobeson, Kenneth M. (1988). El Ferrocarril Santander-Mediterráneo. Madrid: Aldaba.
- ↑ a b Anónimo (2011). Premios nacionales de innovación educativa 2011. Ministerio de Educación, Cutura y Deporte de España.
- ↑ a b Santos, Luis; Lalana, José Luis (2018). «La antigua estación de Burgos y el precario papel del patrimonio en los proyectos urbanos y arquitectónicos». V Seminario Internacional sobre Patrimonio Arquitectónico e Industrial "Ciudad Industrial / Industrial City" (Madrid: Universidad Politécnica de Madrid). pp. 391-412.
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q3394788
Multimedia: Burgos Rosa Manzano railway station / Q3394788
