Britoi hizkuntzak

Britoi hizkuntzak uharteetako zelta hizkuntzen taldeko hizkuntza adar bat dira (zelta P taldea); uharteetako beste adarra, hizkuntza goidelikoek osatzen dute (zelta Q taldea). Britoi hizkuntzen barnean, gaur egun mintzatzen diren galesa eta bretainiera daude, bai eta orain dela gutxi arte mintzatu diren manxera eta kornubiera ere (kornubiera XVIII-XIX. mendeetan galdu zen; manxeraren azken hiztuna 1974an hil zen; gaur egun abian dira bi hizkuntza horiek biziberritzeko saiakerak). Horietaz gain, duela mende batzuk desagertu ziren cumbriera, britainiera eta ziurrenik piktoera ere talde honen barnean leudeke. Britoi izena (ingelesez, Brythonic) Sir John Rhys ikerlariak sortu zuen, galesezko brython («zelta indigena») hitzetik eratorrita, horrela anglosaxoi eta eskotoetatik ezberdintzeko asmoz.

Britoi hizkuntzak
Britainiar uharteak K. o. 400. urtean. Gorriz: Britoiar hizkuntzen eremua. Berdez: Gaelera hizkuntzen eremua. Urdinez: Piktoen eremua.
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Erresuma Batua eta Frantzia
Hiztunak	† Britainiera (hila) † Cumbriera (hila) † Piktoera (ziurrenik) (hila) Galesa: 750.000 Kornubiera: 3.500 inguru (hila eta zaharberritze prozesuan) Bretainiera: 257.000
Rankinga	Ez 100 mintzatuenen artean
Eskualdea	Gales, Kornualles eta Bretainia
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak hizkuntza zeltak Uhartetar hizkuntza zeltak
Hizkuntza kodeak
Glottolog	bryt1239 eta bryt1238

Britainian, hizkuntza hauek mintzatu izan dira Burdin Arotik hasita, mendez mende. Gaur egun ere, Galesen eta Kornuallesen mintzatzen dira (azken herrialde horretan, milaka batzuk). Nahiz eta Britainiar uharteetako hizkuntza bat izan, VI. mendean saxoi, pikto eta eskotoen erasoetatik ihesi zihoazen britoien emigrazio bidaien ondorioz, Bretainian ere mintzatzen da multzo honetako hizkuntza bat: bretainiera. Hori dela eta, galesaren, kornubieraren eta bretainieraren arteko antzekotasunak handiak dira, batez ere azken bi hizkuntzen artekoak.

Sailkapena

Britoiak
Erromatar-britoiak
Mendebaldeko britoiak		Hegoaldeko britoiak
Cumbriera	Galesa	Kornubiera	Bretainiera

Parekotasun taula

Britoien kokaleku eta emigrazioak VI. mendean.

Kornubiera (SWF)	Kornubiera (KK)	Galesa	Bretainiera	Euskara
Kernewek	Kernewek	Cernyweg	Kerneveureg	Kornubiera/Kernuera
gwenenen	gwenenenn	gwenynen	gwenanenn	erle
kador	kador	cadair	kador	aldaka
keus	keus	caws	keuz	gazta
dhe-ves	dhe-ves	y ffordd allan/mas	er-maez	irteera
kodha	koedha	cwympo	kouezhañ	erori
gaver	gaver	gafr	gavr	ahuntz
chi	chi	tŷ	ti	etxe
gweus	gweus	gwefus	gweuz	ezpain
aber	aber	aber, genau	aber	aho (ibai)
niver	niver	rhif, nifer	niver	izen
peren	perenn	gellygen, peren	perenn	txerremen/udara/madari
skol	skol	ysgol	skol	eskola
megi	megi	mygu	mogediñ	erre
steren	sterenn	seren	steredenn	izar
hedhyw	hedhyw	heddiw	hiziv	gaur
hwibana	hwibana	chwibanu	c'hwibanat	txistu egin

Ikus gainera

• Britoiak

Kanpo estekak

• Datuak: Q156877