Betroiarenak Xenpelar bertsolariaren bertso sorta bat da, erositako bretoi behi makal batekin izandako gorabeherak kontatzen dituena modu umoretsuan.


Bertso berriyak jartzen

orain naiz abiyan,

predikatzera nua

Euskal-erriyan;

betroi bat artu nuen

Ernanin feriyan,

galantziya egingo

zuela agiyan;

tristura begiyan,

beti auleriyan,

ez aren premiyan

nere fameliyan;

Senpelarrek dakizki

Errenteriyan.


Ostegun joan danian

amabost Ernaniñ

betroiaren tratua

genduen egiñ;

Inaziyo saltzalle,

erostuna Fermiñ,

emeretzi ezkutu

geniyon eragiñ;

sabelian du miñ,

iñork ase eziñ,

artuaru muziñ,

eztu nai ediziñ;

atzetik biar ditu

zazpi medeziñ.


Informe txarrak dira

orrentzat auzotik:

espalda ateriya,

urgun besotik;

eztula ta antziya

ukullo-zozotik,

desterratuko nuke

nik nere bototik;

amarra lepotik,

grilluak orpotik,

makillaz ondotik

jotzen det gogotik;

etzaio ajolarik

ezerengatik.


Oraindik gaztia da:

ogei ta sei urte;

ernari omen ditu

bost illabete;

nik eztiyot igertzen,

ala esan dute,

gezurra baldin bada

engañatu naute;

aragiya aparte,

ezurretan torpe,

zañak dauzki fuerte,

zeñek nai du merke?

zikiro baten truka

emango nuke.


Kara iguala du

aurrian ta atzian,

basurdia diruri

zutik jartzian;

konsuelo bat daukat

nere biotzian:

bizirikan gelditzen

bada Ilbeltzian,

ori umatzian,

esnia extian,

gazta abatsian,

gazura arratsian;

belarrak gizenduko

du Maiatzian.


Zure arboletikan

datorren loria,

frutua konserbatzen

pare gabia;

umatzen baldin bada

ai zer poderia!

guardatuko diot

bere onoria;

orren koloria

beltza ta moria,

juan zaio floria,

lenago obia;

nere fameliyaren

ondadoria.


Begi bat itxua du,

adar biyak motzak,

krisellua diruri

aren kokotzak;

ikaratutzen gaitu

eztularen otsak,

burlaka asi zaizka

elizatik ontzak;

sano dauzka ortzak,

agiña zorrotzak,

tristura biotzak,

dantzan dabill otzak;

eztiyo onik egin

leku arrotzak.


Borroka dabillela

juan zaizka adarrak,

eziñ sujetaturik

bere indarrak;

lurrera botatzen du

euliyaren kargak,

talentu onak dauzka

nere betroi zarrak;

jendiaren farrak

ez dirade txarrak;

ganaru elbarrak

juntura igarrak;

burruntziya diruri

aren bizkarrak.


Nere betroiak ez du

auko loalia,

egunero nai ezik

ogi-alia;

alare eziñ jaso

lepoko jualia,

buruba makurtuta

zerbaiten galdia;

aren zaldalia

ezta debaldia,

gauza onen zalia,

bizkotxo jalia;

malezi asko duen

arrantzalia.


Buruba jarri zaio

lurrera begira,

belarriyak zintzilik

ai zer segira!

albaitero guziyak

ikaratzen dira,

zeñek sendatuko du

orlako erida?

bajatzen ari da

irutatik bira;

au nere perdira,

nork nai du erdira;

bañan eztet eman nai

Euskal-errira.


Urtiak gallendu ta

ajiak azaldu,

daukanak obe zuen

artu ezpalu;

etxetikan kanpora

eziñ det bialdu,

joka asten naiz bañan

laister urrikaldu;

aragiya galdu,

larrua ona du,

ezurrak onradu;

frantzesak nai badu,

laban-kirtenetako

obe det saldu.


Orra bertso berriyak

Senpelarrek para,

askok jakin dezala

nere euskara;

ustez alabatu det

betroiaren kara;

ukulluan eztulka

pasatzen du gaba;

au gure ikara,

sano du ijara,

guziya tripara,

orlakua zara;

desterratu nazazu

gezurra bada.

Kanpo estekak aldatu

https://web.archive.org/web/20180211093810/http://kantak.ahotsak.eus/entzun-kantak/030502/err-042-027

http://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/auspoa/10685.pdf

Wikitekan badira testuak, gai hau dutenak:
Betroiarena