Vallebona
Vallebona (ligurieraz Valebòna) Italiako Liguria eskualdeko Imperiako probintziako 1276 biztanledun herri bat da, Ventimigliako metropoliar eremuaren ertzean dagoena.
| Vallebona | |||
|---|---|---|---|
| Italiako udalerria | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Herrialdea |  Italia | ||
| Probintzia | Imperia | ||
| Eskualdea | Liguria | ||
| Alkatea | Roberta Guglielmi | ||
| Izen ofiziala | Vallebona | ||
| Posta kodea | 18012 | ||
| ISTAT kodea | 008062 | ||
| Herriburua | Vallebona | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 43°48′50″N 7°40′00″E / 43.814011°N 7.666594°E | ||
 | |||
.svg) | |||
| Azalera | 5,99 km² | ||
| Altuera | 149 | ||
| Mugakideak | Ospedaletti, San Biagio della Cima, Seborga, Soldano, Vallecrosia, Perinaldo eta Bordighera | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 1.217 (2023ko urtarrilaren 1a) −102 (2018) | ||
| Dentsitatea | 209,34 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Telefono aurrizkia | 0184 | ||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||
| Katastro kodea | L596 | ||
| Sailkapen sismikoa | 3s (Txiki-ertaina) | ||
| Matrikula | IM | ||
| http://www.vallebona.info | |||
Geografia fisikoa aldatu
Vallebona Comunità Montana Intemeliaren zati da 2009ko urtarrilak 1etik, mendi komunitate honen berrantolamendu diziplinarekin, 2008ko uztailak 4ko 24. zenbakiko Eskualde Legearen bidez arautua eta 2009ko urtarrilak 1etik indarrean dagoena, udalerri hau estatu barneratua da, nekazaritza, baso eta landagarapena eta mendietako suteen aurkako funtzio administratiboak delegatuz. Hiriburutik 42 kilometrora dago.
- Sailkapen sismikoa: 3. gunea (lurrikara arrisku baxua). 2003ko martxoak 20ko 3274 zenbakidun PCM Ordenantza.
- Sailkapen klimatikoa: D (hiriko egun graduak 1572 dira, eta berogailuak, gehienez ere 12 orduz egunean piztuta izatea baimentzen da azaroak 1 eta apirilak 15 bitartean.
Historia aldatu
Oso litekeena da herri hau Erdi Aroan sortu izana, dagoen haran onuragarri esker, emankorra eta landagarria zela ikusi ahal izan zena, nondik Valle buona izena datorkion. Liguria mendebaldeko beste herri eta hiri batzuk bezala, Ventimigliako kondearen domeinupean egon zen 1686 arte.
Data horretatik aurrera beste zortzi herri eta hirirekin batera, Bordighera, Borghetto San Nicolò, San Biagio, Sasso, Camporosso edo Soldano kasu, Magnifica Comunità degli Otto Luoghi izeneko komunitatera batu zen, komunitate independentea zena, baina Genovako errepublikaren kontrolpean zegoena.
1797an, Napoleon Bonaparteren itsierarekin Genovar errepublikara, azken honen desagerpena eta frantziarren aldeko Liguriako Errepublika bat sortu zuena, Vallebona herria azken honen mende jarria izan zen beste genovar hiri batzuk bezala.
1815ean Sardiniako Erresumara pasa zen, 1814ko Vienako Batzarrak zioen bezala Liguriar errepublikako beste herri batzuentzat ere, eta jarraian, 1861ean Italiako Erresumara pasa zen.
Monumentuak eta toki interesgarriak aldatu
Arkitektura erlijiosoa aldatu
San Lorenzoren eliza aldatu
XIII. mendean eraikia, egundaino iritsi den bere aurreko egiturako zati bakarra kanpandorrea da. Parrokiaren kanpoaldean bikaina da pizarran landutako ataria, arkitrabea 1478koa delarik.
Mariaren jaiotzaren oratorioa aldatu
Andre Maria Birjinaren jaiotzari dedikatua, Andrea Notari arkitektoak barroko estiloan proiektatu zuen. Bere barnean meritu handiko bi margolan kontserbatzen dira, pala bat bezala, aldare gainean jarria eta Mariaren jaiotza irudikatzen duena, eta beste aldean Mariaren jasokundea irudikatzen duen fresko bat. Biak Maurizio Carregak margotu zituen 1781 eta 1785 bitartean.
Eboluzio demografikoa aldatu
Kultura aldatu
Jaiak aldatu
- Jai patronalak San Lorenzoren omenez abuztuak 10ean.
- Petri eta Paulo santuen jaia ekainak 29an.
Azpiegiturak eta garraioak aldatu
Errepideak aldatu
Vallebona Strada Provinciale 57an zehar dago. Herri hau ezin daiteke zuzenean autobidetik ikusi, eta, beraz, Bordigheran Autostrada A10ean duen bidesaria da herri honetara iristeko gomendatzen den irteera.
Trenbideak aldatu
Herri honetatik gertuen dagoen tren geltokia Bordigherakoa da, Ventimiglia-Genova trenbidean zehar, Ventimigliatik Savonara doa zatian.
Administrazioa aldatu
Herri mugakideak aldatu
Artikulu hau italierazko wikipediatik itzulia dago.
