Troyes
Troyes (frantsesez tʁwa ahoskatua) Frantziako udalerria da Aube departamenduan dagoena, Ekialde Handia eskualdean. 2007an 61.823 biztanle zituen.
| Troyes | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Frantziako udalerria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Frantzia | ||||||||||
| Frantziaren banaketa administratiboa | Metropolitar Frantzia | ||||||||||
| Eskualdea |  Ekialde Handia | ||||||||||
| Departamendua |  Aube | ||||||||||
| Barruti | Troyeseko barrutia | ||||||||||
| Kantonamendu | canton of Troyes-6 | ||||||||||
| Alkatea | François Baroin (en)  | ||||||||||
| Izen ofiziala | Troyes | ||||||||||
| Posta kodea | 10000 | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 48°17′56″N 4°04′41″E / 48.2989°N 4.0781°E | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 13.2 km² | ||||||||||
| Altuera | 118 m | ||||||||||
| Mugakideak | La Chapelle-Saint-Luc, Lavau, Les Noës-près-Troyes, Pont-Sainte-Marie, Rosières-près-Troyes, Saint-André-les-Vergers, Saint-Julien-les-Villas, Saint-Parres-aux-Tertres eta Sainte-Savine | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 62.782 (2021eko urtarrilaren 1a) 185 (2020) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 4.756,21 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Darmstadt, Tournai, Alkmaar, Zielona Góra, Chesterfield (en) eta Brescia | ||||||||||
| ville-troyes.fr | |||||||||||
Historia aldatu
Augustobona izena zuen erromatarren garaian. XII.-XIV. mendeetan oparotasun handia izan zuen (Champagneko sei azoketatik bi egin ziren han). Luis X.ak flandriar merkatariak azokara joateko ezarri zuen debekuak eta Ehun Urteko Gerrak moteldu zuten hiriko hazkundea. Joan Beldur Gabearen hiriburua izan zen, 1418. urtean Parisa joan zen arte.
1787. urtean Parisko parlamentua ezarri zuten bertan; XIX. mendean zehar oparotasun aldi berri bat izan zuen ehungintzari eta alsaziar etorkinei esker.
Klima aldatu
 Datu klimatikoak (Troyes (1981–2010 bataz bestekoak)) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 16.2 | 20.4 | 23.7 | 27.8 | 31.0 | 37.9 | 38.6 | 40.6 | 33.7 | 30.3 | 22.8 | 19.0 | 40.6 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 6.2 | 7.7 | 11.9 | 15.2 | 19.5 | 22.7 | 25.7 | 25.4 | 21.2 | 16.3 | 10.1 | 6.7 | 15.8 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -0.1 | -0.3 | 2.0 | 3.7 | 7.8 | 10.7 | 12.8 | 12.6 | 9.6 | 9.8 | 3.0 | 0.8 | 5.8 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -23.0 | -17.6 | -15.4 | -6.2 | -2.0 | 0.4 | 3.1 | 3.0 | -0.4 | -7.0 | -11.1 | -18.0 | -23.0 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 50.5 | 42.1 | 47.7 | 50.9 | 61.7 | 56.6 | 54.4 | 52.2 | 53.3 | 63.6 | 51.2 | 60.6 | 644.8 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 10.6 | 9.2 | 10.5 | 9.5 | 10.5 | 9.3 | 7.6 | 7.7 | 8.2 | 9.7 | 10.3 | 11.3 | 114.5 |
| Eguzki orduak | 68.6 | 88.3 | 143.8 | 184.8 | 215.0 | 229.4 | 235.5 | 228.2 | 179.2 | 123.6 | 66.6 | 53.6 | 1816.4 |
| Iturria: Météo France[1][2] | |||||||||||||
Demografia aldatu
Biztanleria aldatu
2007an Troyes udalerrian erroldatutako biztanleak 61.823 ziren. Familiak 30.142 ziren, horien artean 15.340 pertsona bakarrekoak ziren (6.420 bakarrik bizi ziren gizonak eta 8.920 bakarrik bizi ziren emakumeak), 6.278 seme-alabarik gabeko familiak ziren, 5.256 seme-alabak dituzten bikoteak ziren eta 3.268 seme-alabak dituzten guraso-bakarreko familiak ziren.
Biztanleriak, denboran, ondorengo grafikoan ageri den bilakaera izan du:[3]
Ikus jatorrizko Wikidatako eskaera eta iturriak.
Etxebizitza aldatu
2007an 33.806 etxebizitza zeuden, 30.956 familiaren etxebizitza nagusia ziren, 271 bigarren erresidentzia ziren eta 2.578 hutsik zeuden. 7.469 etxeak ziren eta 25.837 apartamentuak ziren. 30.956 etxebizitza nagusietatik 9.533 bere jabearen bizilekua ziren, 20.924 alokairuan okupaturik zeuden eta 499 doan lagata zeuden; 2.931 etxek gela bat zuten, 6.893 etxek bi zituzten, 8.769 etxek hiru zituzten, 7.175 etxek lau zituzten eta 5.188 etxek bost zituzten. 13.731 etxek euren parking plaza propioa zuten azpian. 16.326 etxetan ibilgailu bat zegoen eta 5.246 etxetan bat baino gehiago zituzten.[4]
Biztanleria-piramidea aldatu
2009an sexu eta adinaren araberako biztanleria-piramidea hau zen:
| Gizonak | Adinak | Emakumeak |
|---|---|---|
34 | 143 | |
120 | 405 | |
336 | 852 | |
350 | 748 | |
789 | 1.626 | |
876 | 1.448 | |
998 | 1.585 | |
1.022 | 1.276 | |
1.147 | 1.217 | |
1.938 | 2.054 | |
1.941 | 2.010 | |
1.779 | 2.090 | |
1.999 | 2.022 | |
2.363 | 2.233 | |
2.913 | 2.875 | |
2.798 | 2.844 | |
2.040 | 2.064 | |
1.892 | 1.724 | |
1.545 | 1.781 | |
1.513 | 1.528 |
Ekonomia aldatu
Industria (bizikletagintza, ehungintza, tresneria elektrikoa eta mekanikoa) da ekonomia jarduera nagusia. 2007an lan egiteko adina zuten pertsonak 41.493 ziren, horien artean 28.843 aktiboak ziren eta 12.650 inaktiboak ziren. 28.843 pertsona aktiboetatik 23.536 lanean zeuden (12.249 gizon eta 11.287 emakume) eta 5.307 langabezian zeuden (2.608 gizon eta 2.699 emakume). 12.650 pertsona inaktiboetatik 2.825 erretiraturik zeuden, 5.215 ikasten zeuden eta 4.610 "bestelako inaktibo" gisa sailkaturik zeuden.[6]
Diru sarrerak aldatu
2009an Troyes udalerrian 27.832 unitate fiskal zeuden, 54.880 pertsonek osaturik. Pertsona bakoitzeko diru-sarrera fiskalaren mediana urteko 14.956 euro zen.[7]
Ekonomia jarduerak aldatu
2007an zeuden 3.416 komertzioetatik, 42 erauzte enpresak ziren, 61 janari enpresak ziren, 1 coque eta refinazio enpresa zen, 11 material elektrikoaren fabrikazioko enpresak ziren, 118 bestelako produktu industrialen fabrikazioko enpresak ziren, 198 eraikuntza enpresak ziren, 852 ibilgailuen saltze eta konpontze enpresak ziren, 86 garraio enpresak ziren, 272 ostalaritza eta jatetxe enpresak ziren, 84 informazio eta komunikazio enpresak ziren, 233 finantziazio enpresak ziren, 174 higiezinen enpresak ziren, 515 zerbitzu enpresak ziren, 511 administrazio publikoko enpresak ziren eta 258 «beste zerbitzu jarduera batzuk» multzoan sailkatutako enpresak ziren.[8]
2009an zeuden norbanakoentzako 679 zerbitzu publikoetatik, 2 poliziaren kasernak ziren, 6 Ogasun Publikoaren administrazio bulegoak, 6 lan bilaketa bulegoak, 1 jendarmeria, 6 posta bulegoak, 50 banku bulegoak, 6 funerarioak, 39 ibilgailuen konpontzeko eta nekazaritza tresnetako lantokiak, 9 ibilgailuen ikuskaritza teknikoko lekuak, 5 ibilgailuen alokairu bulegoak, 18 autoeskolak, 19 igeltseroak, 31 margolariak, 20 zurginak, 41 iturginak, 26 argiketariak, 14 eraikuntza enpresak, 92 ile apaindegiak, 7 albaitariak, 27 aldi baterako lan enpresak, 173 jatetxeak, 45 higiezinen agentziak, 16 tintoreriak eta 20 apaindegiak.[9]
2009an zeuden 393 establezimendu komertzialetatik, 12 supermerkatuak, 1 brikolaje denda handia zen, 6 120 m2 baino gehiagoko dendak, 26 120 m2 baino gutxiagoko dendak, 52 okindegiak, 31 harategiak, 2 kongelatu-dendak, 2 arrandegiak, 27 liburu dendak, 95 arropa dendak, 22 etxerako tresna dendak, 26 zapata-dendak, 12 elektrotresna dendak, 17 altzari dendak, 11 kirol-dendak, 6 drogeria, 20 lurrin-dendak, 10 bitxi-dendak eta 15 lore-dendak ziren.[10]
2000. urtean Troyes udalerrian 23 nekazaritza-ustiategi zeuden, 279 hektarea erabiltzen.[11]
Hezkuntza eta osasun ekipamenduak aldatu
2009an 3 tratamendu laburretarako ospitale, 2 iraupen erdiko (jarraipen eta errehabilitazio) tratamenduetarako ospitale, tratamendu luzeetarako ospitale 1 bat, 7 psikiatriko, urgentzia zentro 1 bat, 2 amatasun-klinika, 4 osasun-zentro, 28 botika eta 2 anbulantzia zegoen.
2009an 22 haur-eskola eta 26 lehen-hezkuntzako eskola zeuden. Troyes udalerrian 9 Bigarren Hezkuntzako ikastetxe, 8 hezkuntza orokorreko lizeo eta 8 lizeo teknologiko.Bigarren Hezkuntzako ikastetxeetan 3.736 ikasle zeuden, Hezkuntza orokorreko lizeoetan ez zegoen 4.770 eta lizeo teknologikoetan 2.659.
Troyes udalerrian 6 goi-mailako hezkuntza ez-unibertsitarioko zentroak zeuden, horietatik2 osasun-formakuntzako zentroak, 3 komertziokoak eta 1 bestelako formakuntza zentroa.7 Unibertsitate zentroak zeuden, horietatik 2 Unibertsitate mailako formakuntza eta ikerketa unitateak ziren, 3 unibertsitate-institutuak eta 2 bestelako goi-mailako ikasketa zentroak ziren.
Ondarea aldatu
Hiri zaharra da, eta garai askotako monumentuak gorde ditu. Aipagarriak dira Luis XIII.aren estiloan eginiko udaletxea, Saint-Pierre-et-Saint-Paul katedral gotikoa, XIV., XV. eta XVI. mendeetako elizak, Troyes eta Champagneko museoa biltzen duen 1550. urteko Vauluisant jauregia eta Saint-Loup abadia zaharreko liburutegia.
Troyestar ospetsuak aldatu
- Petrus Comestor (c. 1100-1179), teologoa
- Urbanus IV (c. 1195-1264), aita santua
- Pierre Mignard (1612-1695), margolaria
- Édouard Herriot (1872-1957), politikaria
- Maurice Marinot (1882-1960), margolaria
- Jean Tirole (1953), ekonomialaria
- Régis Simon (1958), txirrindularia
- Jérôme Simon (1960), txirrindularia
- Yannick Stopyra (1961), futbolaria
- Thierry Laurey (1964), futbolaria
- Armand de Las Cuevas (1968-2018), txirrindularia
- François Simon (1968), txirrindularia
- Djibril Sidibé (1992), futbolaria
Herri eta hiri senidetuak aldatu
- Txantiloi:Herrialde info NDL
Chesterfield (Ingalaterra)
Tournai (Belgika)
Darmstadt (Alemania), 1958[12]
Zielona Góra (Polonia), 1970[13]
Brescia (Italia), 2016
Gertuen dauden herriak aldatu
Diagrama honek gertuen dauden herriak erakusten ditu.
Troyes
Sainte-Savine (1,4 km) Les Noës-près-Troyes (2,5 km) Pont-Sainte-Marie (2,6 km) Saint-André-les-Vergers (2,7 km) Lavau (3,2 km) Saint-Parres-aux-Tertres (3,2 km) Saint-Julien-les-Villas (3,2 km) La Chapelle-Saint-Luc (3,3 km) La Rivière-de-Corps (3,4 km) Rosières-près-Troyes (4,0 km)Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2016/03/16 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ (Frantsesez) Météo France. Données climatiques de la station de Troyes. .
- ↑ (Frantsesez) Météo France. Climat Champagne-Ardenne. .
- ↑ Population et logements par commune depuis le recensement de 1962 (1961 pour les Dom) à 1999
- ↑ Logement, 1968-2007
- ↑ Population par sexe et âge quinquennal de 1968 à 1999. http://www.recensement-2007.insee.fr+(Noiz kontsultatua: 2010-07-13).
- ↑ Emploi et population active 1999 et 2007
- ↑ Revenus fiscaux des ménages en 2008
- ↑ Créations et stock d'établissements par commune en 2009
- ↑ Nombre d'équipements des services aux particuliers
- ↑ Nombre d'équipements et de services dans le domaine du commerce en 2009
- ↑ Exploitations agricoles
- ↑ (Alemanez) Städtepartnerschaften und Internationales. in: Büro für Städtepartnerschaften und internationale Beziehungen..
- ↑ (Polonieraz) Zielona Góra Miasta partnerskie. in: Urząd Miasta Zielona Góra..
Kanpo estekak aldatu
- (Frantsesez)Résumé statistique INSEEren udalerriko estatistiken laburpena.
- (Frantsesez)Évolution et structure de la population INSEEren udalerriko datuen fitxa.
- (Frantsesez)France par comune Frantziako udalerri guztietako datu zehatzak mapa baten bitartez eskuragarri.
