Sorlada

Sorlada
	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
	Sorladaren ikuspegia, goitik, San Gregorio Ostiense basilikatik.
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Lizarra
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Sorlada
Alkatea	Joaquín Lana Markinez; (San Gregorio, indep.)
Posta kodea	31219
INE kodea	31225
Herritarra	sorladar
Geografia
Koordenatuak	42°36′54″N 2°12′55″W / 42.615°N 2.2152777777778°W
Azalera	6,41 km²
Garaiera	590 metro
Demografia
Biztanleria	48 (2023: 3)
Dentsitatea	7,77 biztanle/km²
Zahartzea	% 28,07
Ugalkortasuna	‰ 200
Ekonomia
Jarduera	% 0 (2011)
Desberdintasuna	% 0 (2011)
Langabezia	% 18,42 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 20,50 (2018: %20,5)

Sorlada^[3] ([s̺oɾlaða]) Nafarroako mendebaldean dagoen udalerria da. Lizarrako merindadeko herri honek 71 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera. Nafarroako hiriburutik 71 kilometrora dago.

Geografia aldatu

Inguru naturala eta kokapena aldatu

Herria, Nafarroa mendebaldean kokatzen da, Lizarrako merindadearen mendebaldean. NA-129 errepidea Acedo-Lodosa norabidean jarraitu ostean, zazpi kilometrora ezkerreko errepidea hartu eta hiru kilometroren ostean ailegatzen da Sorladara.

Sorladak Piedramillerarekin egiten du muga iparraldean, Etaiurekin ekialdean, eta Muesekin mendebalde eta hegoaldean.

Klima eta landaredia aldatu

Sorladako klima mediterraneo-kontinentala da, neguak hotzak eta udak bero eta lehorrak dira. Prezipitazioak nahiko urriak dira, eta irregularki banatzen dira urte osoan zehar, urteroko egun euritsuak 100 inguru direlarik. Batez besteko tenperatura 9 eta 12 gradu bitartekoa, eta prezipitazioak 500 eta 800mm ingurukoak dira.

Jatorrizko landareditik hamabost hektarea pago eta birlandaturiko pinudiren bat baino ez dira geratzen gaur egun.

Historia aldatu

1058an Sorladan zegoen San Klemente monasterioa Iratxeko apaizetxeari eman zion dohaintza gisa Nafarroako errege Antso Gartzeitz Peñalengoak. Abade-etxe horrek hainbat jabetza izan zituen XI. mendetik aurrera udalerrian, besteak beste San Juan de la Peña monasterioak trukean emandako mahasti batzuk.

Erdi Aro osoan jaurerri izan ostean, 1845ean udalerri independente bihurtu zen. XIX. mendearen erdialdean, herrian 35 ikasleko eskola eta parrokia zeuden. XX. mendearen hasieran nekazaritzako kooperatiba eta aurrezki kutxa bat sortu zuten herritarrek, eta bazen olioa ekoizten zuen errota bat.

Ekonomia aldatu

Sorladak ez du industriarik, herritar guztiek zerbitzuetan, eta batez ere, nekazaritzan egiten dute lan. Laborantza-lur guztiak sekain lur moduan erabiltzen dira. 1980ko hamarkadaren hasieran, artalde bakarra, eta txerriak zeuden, baina abeltzaintzak ez du ia garrantzirik gaur egun.

Demografia aldatu

Sorladako biztanleria

Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko 15 etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %25,00 (Nafarroako batezbestekoaren bikoitza baino gehiago).

Politika aldatu

Udal hauteskundeak aldatu

Azken urteetan Sorladako alkate kargurako San Gregorio taldeko Joaquín Lana Markinez aukeratu dute. Sorladan zerrenda irekien bidez hautatzen dira zinegotziak; 2007an bi talde aurkeztu ziren, hautagai banarekin: Agrupación Independiente San Gregorio (AISG, Lana aukeratuta) eta AILM (hautetsirik ez). Baliogabeko eta boto zuri bakarra izan ziren (emandako boto guztien %2,13). Abstentzioa %16,07koa izan zen.

**Sorladako Udala (2007)**
Alderdia	Botoak	Aukeratua?
Joaquin Lana Markinez (AISG)	25	Bai
Jose Luis Irisarri Maeztu (AILM)	20	Ez

2011ko udal hauteskundeetan ere bi zerrenda aurkeztu ziren; Lana Markinezek alkatetza gorde egin zuen eta Agrupación de Electores Independiente San Gregorio taldearen izenean, bera alkate eta beste kide bat ziengotzi bihurtu ziren. Agrupación de Electores Independiente de Sorlada taldeak hiru hautagai aurkeztu zituen^[4] eta hautetsi bakarra erdietsi zuen^[5].

Udaletxea aldatu

Sorladako udaletxea elizaren ondoan dago. 1984an erabat zaharberritu zen eraikina, bai kanpotik zein barrutik. Solairu bakarra dauka, eta fatxada margoturik dago. Sorladako udaletxeko idazkaria, Lana, Mues eta Piedramillerako idazkari ere bada.

Sorladak alkatea eta lau zinegotzi dauzka.

HELBIDEA: Santa Zezilia Plaza z/g

Alkateak aldatu

2007-2011	Joaquín Lana Markinez	San Gregorio
2011-2015	Joaquín Lana Markinez	San Gregorio

Zerbitzuak aldatu

Sorlada Jurramendi Mankomunitateko kidea da.

Ondasun nabarmenak aldatu

San Gregorio Ostiakoaren basilika

San Gregorio Ostiakoaren basilika, estilo barrokoko eraikina da. Jatorrizko eliza santuaren aurkikuntzaren ondotik eraiki zen XII. mendean. Nabearen barruan, margo neoklasikoak dituen gurutzadura nabarmentzen da. Basilikaren portada, XVIII. mendekoa da eta abside-erretaula moduan eraiki zen.

Basilikaz gain, Sorladako udalerriaren mugetan, Santa Ceciliako eliza, Erdi Aroko jatorriko eraikina, eta Guardako Andra Mariren baseliza, XX. mendeko tenplua nabarmentzen dira.