Soja olio
Soja olioa edo soja-olioa sojaren (Glycine max) hazietatik ateratzen den olioa da. Munduan gehien kontsumitzen den olio jangarrietako bat da. Industrian (tintak eta margoak egiteko) eta bioerregaiak ekoizteko ere erabiltzen da.
Produkzio modua aldatu
Soja olioaren produkzioa prozesu konplexua da. Prentsa hidraulikoen bidezko ekoizpen mekanikoa garestia eta etekin txikikoa denez gero, gehienean olioa ateratzeko disolbatzaileak erabiltzen dira. Lehenik aleak garbitu eta lehortzen dira eta azala kentzen zaie. Ondoren 75 °C ingurura berotzen dira. Gero xaflatan moztu eta disolbatzailetan (maizenik hexanoa) sartzen dira. Disolbatzaileak soja aleetako olioaren %99 erautzen du. Hexanoa lurrunketaren bidez bereizten da oliotik. Horrela lortutako olio gordinak lohitasun ugari dauka eta findu beharra da. Soja aleei olioa kendu ondoren geratzen den hondakina (soja irina) abereak bazkatzeko baliatzen da[1].
Osagaiak aldatu
Soja olioaren batez besteko gantz-azido osaketa hau da[2]:
| Gantz-azidoak | Ehunekoa | |
|---|---|---|
| aseak | azido palmitikoa | %11 |
| azido estearikoa | %4 | |
| monoasegabeak | azido oleikoa | %24 |
| poliasegabeak | azido linoleikoa | %54 |
| azido alfa linolenikoa | %7 | |
Erabilpenak aldatu
Giza elikaduran oso erabilia da. Izan ere, merkea izatez gain, ke-puntu altua du (238 °C) eta aski gantz-azido ase gutxi (%15). Janari industrian, besteak beste, entsaladarako gatzozpinak, saltsak, maionesa, margarina, ogia eta snackak egiteko baliatzen da. Industrian erabiltzeko askotan hidrogenatu egiten da, eta prozesu horretan osasunarentzako kaltegarriak diren trans koipeak sortzen dira. Elikagaiak ez diren beste produktu asko ekoizteko ere erabiltzen da, esate baterako, biodiesela, tintak, plastifikagarriak, margoak eta kandelak[1].
Munduko ekoizpena aldatu
Soja olioa munduan gehien kontsumitzen den bigarren landare olioa da, palma olioaren ondotik[3]. Kontsumitzaile handienak Txina, Ameriketako Estatu Batuak eta Brasil dira. 2011/12 merkataritza urtean munduan 41.946.000 tona produzitu ziren[4].
| Tokia | Herrialdea | Tonak[4] |
|---|---|---|
| 1 |  Txina |
10.579.000 |
| 2 |  AEB |
8.643.000 |
| 3 |  Argentina |
7.165.000 |
| 4 |  Brasil |
6.910.000 |
| 5 |  Europar Batasuna |
2.065.000 |
| 6 |  India |
1.720.000 |
| 7 |  Mexiko |
632.000 |
| 8 | Besteak | 4.232.000 |
| Mundu osoan | 41.946.000 |
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b Soybean oil production Soya.be
- ↑ Fats, Oils, Fatty Acids, Triglycerides Scientificpsychic.com
- ↑ Elisabeth D. INANDIAK: Malaisie : enquête sur l'huile de palme Geo.fr
- ↑ a b Soybean Oil: World Supply and Distribution[Betiko hautsitako esteka] United States Department of Agriculture. Foreign Agricultural Service
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q926892
Multimedia: Soybean oil / Q926892
