Schleswig-Holstein[1] (alemanez: Schleswig-Holstein, ˈʃleːsvɪç ˈhɔlʃtaɪn ahoskatua; danieraz: Slesvig-Holsten, ˌsle̝ːsvi ˈhʌlˌste̝ˀn ahoskatua; behe-alemanez: Sleswig-Holsteen; iparraldeko frisieraz: Slaswik-Holstiinj) Alemaniako iparraldeko land edo estatu federala da. 15.731 km2 ditu eta 2.834.259 biztanle. Hiriburua Kiel du.

Schleswig-Holstein
Schleswig-Holstein
Schleswig-Holsteingo bandera
Bandera
Schleswig-Holsteingo armarria
Armarria
Administrazioa
Herrialdea Alemania
HiriburuaKiel
Land buruaPeter Harry Carstensen (CDU)
ISO kodeaDE-SH
Bozak Bundesraten4 (69tik)
Geografia
Koordenatuak54°28′12″N 9°30′51″E / 54.47004°N 9.51416°E / 54.47004; 9.51416
Azalera15.763 km²
Demografia
Biztanleria2.953.270 biztanle
Dentsitatea0.19 bizt/km²
Informazio gehigarria
https://www.schleswig-holstein.de/

Geografia aldatu

 
Schleswig-Holsteingo mapa.

Jutlandia penintsulako hegoaldean, Danimarkaren hegoaldean, Ipar itsasoaren eta Itsaso Baltikoaren artean dago; Holstein eta Schleswig antzinateko dukerriek eratutako eskualdea da.

Alemaniako iparraldeko lautada zabalak hartzen du estatu osoa. Kostaldeetan, aintzira ugari daude, gehienak polder bihurtuak. Golko luzeak barneratzen dira, gainera, kostaldean, eta uharte asko dago, Ipar itsasoaren ertzean, batez ere. Eider, Stör eta Trave dira ibai garrantzitsuenak.

Hiri handienak lau hiri askeak eta ondoren Hanburgoren inguruan dauden hiriak dira.

Horietaz gain, beste hiri historiko batzuk ere daude, esate baterako, Schleswig eta Husum.

Ekonomia aldatu

Laborantza eta arrantza izan dira estatu horretako ekonomia-jarduera tradizionalak. Arrantza oso oparoa da, batez ere Itsaso Baltikoan, eta nekazaritzak (garia, garagarra, bazkarako landareak, azukre-erremolatxa) garrantzi handia du gaur egun ere.

Industria (janari-industria, ontziolak, ehungintza, tresneria elektrikoa eta mekanikoa) 1950. urtetik aurrera garatu zen Kiel hirian, Lübeck eta Flensburg hirietan, Ekialdeko Alemania ohitik Schleswig-Holsteinen kokatu ziren 1.200.000etik gora etorkinez baliatuta neurri handi batean.

Banaketa administratiboa aldatu

 
Barrutiak eta hiriak

Schlewig-Holstein estatua 11 barrutik (Kreis) osatzen dute:

  1. Dithmarschen barrutia
  2. Lauenburg barrutia
  3. Nordfriesland barrutia
  4. Ostholstein barrutia
  5. Pinneberg barrutia
  6. Plön barrutia
  7. Rendsburg-Eckernförde barrutia
  8. Schleswig-Flensburg barrutia
  9. Segeberg barrutia
  10. Steinburg barrutia
  11. Stormarn barrutia

Lau hiri aske (Kreisfreie Städte) ere badaude:

  1. Kiel (KL)
  2. Lübeck Hansa hiria (HL)
  3. Neumünster (NMS)
  4. Flensburg (FL)

Historia aldatu

 
Jutlandiako penintsulako mapa. Gorriz: Ipar Jutlandia eta Ipar Schleswig (egun, Danimarka). Marroiz: Hego Schleswig (egun, Alemania). Horiz: Holstein, Jutlandiako zati ez dena, baina penintsula horretan dagoena.

Schleswig eta Holsteingo lurraldeen historia batera joan dira luzaroan. XII. mendean sortu zen Schleswigeko Dukerria, Danimarkako koroari lotua, baina hegoaldeko lurraldeko biztanle gehienek germaniar moldeei eutsi zieten.

1326an batu ziren lehenengoz Schleswig eta Holstein. Tirabira askoren ondoren, 1865ean, Schleswig-eko lurraldeaz jabetu zen Prusiako koroa eta Holsteingoaz Austria, Danimarka menderatu ondoren. Bi estatu horiek ez ziren ados jarri, eta, azkenean, Prusia nagusitu zen bi lurraldeetan.

1920an, Danimarkaren barnean egotea erabaki zuten Ipar Schleswig-eko biztanle gehienek.

1946an sortu zen Schleswig-Holsteingo land edo lurraldea Mendebaldeko Alemanian.

Politika aldatu

2012ko maiatzaren 6an izan ziren Schlewig-Holsteineko parlamenturako azken hauteskundeak. Oso parekatua izan zen bozketa. Honako hauek dira emaitzak:

Alderdia Bozkak Ehunekoak Diputatuak
Alemaniako Batasun Demokrata Kristaua (CDU) 408.573 % 30,8 22
Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata (SPD) 403.783 % 30,4 22
90 Aliantza/Berdeak 174.752 % 13,2 10
Alderdi Demokratiko Askea (FDP) 108.902 % 8,2 6
Alemaniako Alderdi Pirata 108.740 % 8,2 6
Hegoaldeko Schlewigeko Hautesleen Elkartea (SSW) 61.022 % 4,6 3
Ezkerra (Die Linke) 29.868 % 2,2 0
Gainontzeko alderdiak 32.032 % 2,4 0


Biztanleak aldatu

Gutxiengo bat danieraz mintzatzen da. Erlijioari dagokionez, Erreformaren garaitik hona oso protestantea izan da beti. Gaur egun oraindik % 54,3k ebanjelikotzat du bere burua eta katolikoak % 6 baino ez dira.

Schleswig-Holsteindar ospetsuak aldatu

Irudi-galeria aldatu

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu