San Benediktoren Ordena
San Benediktoren Ordena (latinez: Ordo Sancti Benedicti, OSB laburtua) kontenplaziozko ordena katolikoa da, VI. mendean sortutakoa, San Benedikto Nursiakoaren arauak jarraitzen dituzten erlijiosoek osatua[1]. Confœderatio Benedictina Ordinis Sancti Benedicti delakoa 1883an abiatu zuten nazioarteko erakunde gisa. Kideei beneditar deitu ohi zaie.
| San Benediktoren Ordena | ||
|---|---|---|
| ||
.svg) | ||
| Ora et Labora | ||
| Datuak | ||
| Izen ofiziala | Ordo Sancti Benedicti | |
| Izen laburra | O.S.B. | |
| Mota | monastic order (en)  eta erakundea | |
| Eskumendekoak | ||
| Agintea | ||
| Egoitza nagusi | ||
| Osatuta | benedictine monk (en) | |
| Zeren jabe | Vreta Abbey (en) | |
| Historia | ||
| Sorrera | 529 | |
| Sortzailea | ||
| Sorlekua | Montecassinoko abadia | |
| Zaindaria | Maria | |
| webgune ofiziala | ||
Historia aldatu
San Benediktoren Ordena Montecassinoko abadiaren sorrerarekin eta erregelaren idazketarekin abiatu zen 529. urtean. Karlomagnok San Benedikto Anianekoarekin batean, azken honek arauturiko erregela (817) ezarri nahi izan zuen inperioko monasterioetan. Hori onartu zutenen artean Clunyko abadia zegoen, X. eta XI. mendeetan garrantzi handikoa izan zen monasterioa; XII. mendean, zistertar erreforma Clunyko izpirituaren jarraitzaile izan zen alderdi askotan. Garai hartan garrantzi gutxiagoko ordenak agertu ziren, beneditar enborretik aldendurik: kamaldoliarrak, silbestriarrak, olibetarrak...
XV. mendean ordena indartu egin zen. Erreforma protestantearen ondorioz, monasterio asko suntsiturik geratu zen eta Trentoko Kontzilioak monasterioko bizitza bizkortu nahi izan zuen kongregazio berriak sortuz; horien artean Frantziako Sain-Vanne eta Saint-Maur nabarmendu ziren. XIX. mendearen lehen erdian, herrialde askotatik egotzitako fraideak berriz agertu eta monasterioak indarberritu egin ziren, hala nola Frantzian Dom Guéranger-i esker (1833) eta Alemanian Wloter anaien lanen ondoren (1863). XIX. mendearen erditsuan Amerikan eta Australian ere finkatu ziren. 1893an Leon XIII.ak beneditar kongregazio guztiak konfederazio batean bildu zituen; harrez gero «San Benediktoren ordena» deiturikoa abade buru baten mende dago, Erroman egoitza duen abade horren ahalmenak oso mugatuak badira ere.
Beneditar mojak aldatu
Ordena honetako mojek Santa Eskolastika, San Benediktoren arreba, hartzen dute zaindaritzat. VIII. mende hasieratik ezagutzen dira San Benediktoren erregela jarraitzen duten emakumeentzako monasterio irekiak. Erdi Aroan, Santa Hildegarda, Santa Gertrudis Handia, eta Santa Frantziska Erromatarra daude ordenako ospetsuenen artean. Beneditar mojak azkar hedatu ziren.
Beneditarrak Euskal Herrian aldatu
Hego Euskal Herrian lau monasterio beneditar daude gaur egun: Lazkaoko Santa Teresa eta Oñatiko San Lorentzo Gipuzkoan, Estibalizko Andre Maria Araban, eta Leireko San Salbatore Nafarroan. Iparraldean oso nabarmentzekoa da Belokeko monasterioa (Lapurdi).
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa. Beneditar. .
Kanpo estekak aldatu
- (Ingelesez) (Gaztelaniaz) (Frantsesez) Komunitate beneditar guztiak Konfederazioaren webgunean, atlas.osb-international.info
Datuak: Q131132
Multimedia: Order of Saint Benedict / Q131132
