Rodrigues
Rodrigues (frantsesez: Île Rodrigues, ʁɔdʁiɡ ahoskatua; kreolez: Rodrig) Indiako ozeanoko uharte bat da, 2001az geroztik Maurizioko Errepublikako zati erdi autonomoa dena. Izena Diogo Rodrigues esploratzaile portugaldarrarengandik datorkio.
| Rodrigues | |
|---|---|
 | |
| Datu orokorrak | |
| Mota | administrative territorial entity of Mauritius (en)  eta lehen mailako herrialde azpibanaketa |
| Luzera | 19 km |
| Zabalera | 9 km |
| Azalera | 109 km² |
| Geografia | |
.svg)
 | |
| Koordenatuak | 19°43′S 63°25′E / 19.72°S 63.42°E |
| Honen parte da | Maskareinak |
| Errepublika parlamentarioa |  Maurizio |
| Ur-gorputza | Indiako ozeanoa |
37.922 biztanle ditu (2011), 14 herritan. Tokiko hizkuntza frantses kreolea da. Hiriburua Port Mathurin da. Ekonomia arrantzan nekazaritzan eta turismoan oinarrituta dago.
Geografia aldatu
Rodrigues 1,5 miloi urteko uhartea da, sumendizko ‘Maskareinar ordokia’ren gainean jaioa. Maurizioko ekialdetik 560 kilometrora dago, hegoaldeko 19°40/19°46 paraleloetan eta ekialdeko 63°20/63°30 meridianoetan.
Zabaleraz, 108 km² ditu. Uharte menditsua da eta punturik altuena (398 m) Mountain Limon dago. Koralezko uharriak inguruan ditu, 18 uhartetxotan.
Klima aldatu
Bi urtaro daude: aro hezea (urtarriletik martxora arte, batez ere, 25,9 °C inguru eta zikloien arrisku handiarekin) eta aro lehorra (abuztutik urria arte, 22,3 °C gradurekin).
 Datu klimatikoak (Rodrigues) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 33.9 | 34.0 | 33.9 | 33.0 | 30.9 | 30.9 | 30.4 | 31.2 | 30.7 | 30.9 | 30.9 | 33.1 | 34.0 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 29.2 | 29.3 | 29.4 | 28.7 | 27.5 | 26.0 | 25.0 | 24.8 | 25.4 | 26.3 | 27.4 | 28.7 | 27.3 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 23.6 | 23.8 | 23.7 | 23.0 | 21.6 | 20.1 | 19.1 | 18.8 | 19.3 | 20.1 | 21.3 | 22.8 | 21.4 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | 18.4 | 19.8 | 19.0 | 18.4 | 18.1 | 16.5 | 14.5 | 15.2 | 15.8 | 16.5 | 17.2 | 19.2 | 14.5 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 150.0 | 184.7 | 131.2 | 117.0 | 78.3 | 77.6 | 80.8 | 59.4 | 43.8 | 40.7 | 70.0 | 71.0 | 1104.5 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1.0 mm) | 12 | 13 | 13 | 13 | 12 | 13 | 15 | 13 | 9 | 8 | 7 | 8 | 136 |
| Eguzki orduak | 275.9 | 240.1 | 257.3 | 243.0 | 244.9 | 219.0 | 232.5 | 244.9 | 237.0 | 275.9 | 273.0 | 285.2 | 3028.7 |
| Hezetasuna (%) | 79 | 81 | 80 | 79 | 75 | 74 | 75 | 74 | 74 | 74 | 76 | 77 | 76 |
| Iturria: Mauritius Meteorological Services[1] | |||||||||||||
Biodibertsitatea aldatu
Uharte isolatua izanik, zenbait espezie endemiko zituen Rodriguesek, baina XVII. mendetik batzuk galdu dira. Babesgune batzuk daude orain: Grande Montagne (14 ha), Anse Quitor (10 ha) eta bi uhartetxo: Île aux Sables (8 ha) eta Île aux Cocos (14,4 ha).
Historia aldatu
Beste nabigatzaileez gain, portugaldarrak heldu ziren XVI. mendeko hasieran eta Rodrigues izena eman zioten
XVII. mendean holandarrek eta frantsesek uhartean finkatzeko saiakerak egin zituzten baina, azkenean, uhartea frantziarren esku geratu zen. Haiek mendebaldeko uhartetatik esklaboak ekarri zituzten beren plantazioetarako: hortxe dago populazioaren jatorria. 1809an, Napoleondar Gerretan, britaniarrek Rodrigues bereganatu zuten. Haien menpean, esklabotza deuseztatu zen. 1883n Krakatoaren eztanda entzun zen Rodriguesen, uhartetik 4.800 km badago ere.
2001eko azaroaren 20an, Maurizioko Biltzar Nazionalak autonomia eman zion Rodriguesi.
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Ingelesez) Mauritius Meteorological Services. Climate of Rodrigues & other outer islands. .
