Pedro Muñoz Seca

idazle espainiarra

Pedro Muñoz Seca (El Puerto de Santa María, Cádiz, 1879ko otsailaren 20aParacuellos de Jarama, Madril, 1936ko azaroaren 28a) Noucentisme edo 14 Belaunaldiaren idazle espainiarra izan zen. Batez ere umorezko antzezlanak idatzi zituen.

Pedro Muñoz Seca

Bizitza
JaiotzaEl Puerto de Santa María1879ko otsailaren 20a
Herrialdea Espainia
HeriotzaParacuellos de Jarama1936ko azaroaren 28a (57 urte)
Familia
Anai-arrebak
Familia
Hezkuntza
HeziketaSevillako Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakidazlea eta antzerkigilea
Genero artistikoadramaturgia

IMDB: nm0616346 Musicbrainz: 03d42186-c0b7-47b8-8c0e-cad402e2cae7 Discogs: 6221641 Find a Grave: 11254534 Edit the value on Wikidata

Biografia aldatu

Batxilergoa El Puerto de Santa Maríako Jesusen Lagundiaren San Luis Gonzaga egin zuen. Ikastetxe berean Juan Ramón Jiménez eta Fernando Villalón ezagutu zituen. 1901 Sevillako Unibertsitatean Filosofia eta y Letrak eta Zuzenbide ikasketak burutu zituen. Sevillan antzerkiaren mundua ezagutu zuen. 1901an ekitaldi bakarreko lehen komedia taularatu zuen, Las guerreras, eta 1903an sainete bat, El maestro Canillas, bigarren hau bere jaioterrian.

1904an Madrilera joan zen eta han, Lara Antzokian, El contrabando estreinatu zuen. Antzezlan hau Sebastián Alonsorekin batera prestatu zuen. Halaber greziera, latina eta hebraiera irakasten bizi zen. 1908an Fomento Ministerioan hasi zen lanean. María de la Asunción de Ariza y Díez de Bulnes kubatarrarekin ezkondu zen.

1910tik 1920ra bere ospea antzerki munduan indartu egin zen batez ere astracanada generoari esker. Astracanadak Ingalaterrako nonsense generoan eta Gilbert eta Sullivan egileen antzerkian oinarritzen zen: antzerki mota honen helburua egoera barregarriak sortzea zen eta horretarako errealitatea ez zen inongo problemarik; dena zegoen onartuta, hizkuntza deformatzea, ezinezko egoerak... Genero honetan ezagunena egin zen antzezlana La venganza de Don Mendo (1918) izan zen, Muñoz Secarena jakina. Bere obrak oso komertzialak ziren eta Madrilen ia urte osoan antzezten ziren baina kritikaren ikuspegia desberdina zen eta bere obrek kritika zorrotzak ezagutu zituzten batez ere oso kaskarina zelako.

1931tik aurrera bere satiren helburua Errepublika izan zen. Horrela, komunismoa, Dibortzio legea, eta errepublika bera kritikatuak izan ziren haren antzezlanetan: La oca, Anacleto se divorcia, La voz de su amo, Marcelino fue a por vino, El gran ciudadano. Kritika hauek arrakasta handia izan zuten.

Espainiako Gerra Zibila hasi zenean emaztearekin batera Bartzelonan zegoen eta anarkistek atxilotu zuten. Bere ideia monarkikoak zirela eta, Madrilera eraman zuten eta hango San Antón espetxean entzerratu zuten. Emaztea libre utzi zuten baina idazlea 1938ko ]azaroaren 28an Paracuellos de Jaraman (Madril) fusilatu zuten.

Frankismoan Muñoz Seca oso idazle baloratua izan zen.

Antzezlanak aldatu

 
El verdugo de Sevillaren irudi bat.
 
Por peteneras antzezlana.
  • República estudiantil (1898)
  • Las guerreras (1901, José Luis Montoto de Sedas egilearekin batera)
  • El maestro Canillas (1903)
  • El contrabando (1904, Sebastián Alonso Gómez egilearekin batera)
  • De balcón a balcón (1905, Sebastián Alonso Gómez egilearekin batera)
  • La casa de la juerga (1906)
  • Una lectura (1906)
  • Celos (1907)
  • Las tres cosas de Jerez (1907, Carlos Fernández Shaw egilearekin batera)
  • El lagar (1907, Rafael de Santa Ana egilearekin batera)
  • A prima fija (1907)
  • El niño de San Antonio (1907)
  • Floriana, AKA El castillo de los ultrajes (1907). Bernard Athis-en jatorrizko lana
  • Mentir a tiempo (1908)
  • El naranjal (1908)
  • Don Pedro el Cruel (1908)
  • El jilguerillo de los parrales (1910, José R. Izquierdo Garrido egilearekin batera)
  • La neurastenia de Satanás (1910, Sebastián Alonso Gómez egilearekin batera)
  • Mari-Nieves (1911)
  • Tentaruja y compañía (1911)
  • ¡Por peteneras! (1911, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La canción húngara (1911, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El medio ambiente (1912, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Coba Fina (1912, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Las cosas de la vida (1912, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La nicotina (1912, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Trampa y cartón (1912, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La cucaña de solarillo (1913, Sebastián Alonso Gómez egilearekin batera)
  • El milagro del santo (1913)
  • El modelo de Virtudes (1913, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Los marinos de papel (1913)
  • López de Coria (1914, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El bien público (1914)
  • El incendio de Roma (1914, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El pajarito (1914)
  • El paño de lágrimas (1914, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Fúcar XXI (1914, Enrique García Álvarez eta Pedro Pérez Fernández egileekin batera)
  • Pastor y Borrego (1915, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La niña de las planchas (1915, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • Cachivache (1915, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Naide es ná (1915, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El roble de la Jarosa (1915)
  • La frescura de Lafuente (1915, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • La pata del muñeco (1915)
  • La casa de los crímenes (1916, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • La perla ambarina (1916, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La Remolino (1916, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • Lolita Tenorio (1916, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Los que fueron (1916)
  • La escala de Milán (1916, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • El príncipe Juanón (1916)
  • La conferencia de Algeciras (1916, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • El verdugo de Sevilla (1916, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • Doña María Coronel (1916)
  • El último bravo (1917, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • La locura de Madrid (1917, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • Hugo de Montreux (1917)
  • El marido de la Engracia (1917, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La traición (1917)
  • Los cuatro Robinsones (1917, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • Adán y Evans (1917)
  • El rayo (1917, con Juan López Núñez)
  • El sueño de Valdivia (1917)
  • La Casona (1917)
  • Albi Melén (1917, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • John y Thum (1917)
  • El último pecado (1918)
  • El voto de Santiago (1918, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El teniente alcalde de Zalamea (1918, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • De rodillas y a tus pies (1918, con Pedro Pérez Fernández)
  • El Versalles madrileño (1918, Enrique García Álvarez egilearekin batera)
  • Los pergaminos (1918)
  • Garabito (1918)
  • La barba de Carrillo (1918)
  • La fórmula 3K3 (1918, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Las famosas asturianas (1918). Lope de Vegaren jatorrizko lana
  • La venganza de Don Mendo (1918)
  • Recuerdo de Cicerón (1918)
  • Los rifeños (1918, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La verdad de la mentira (1918)
  • Un drama de Calderón (1919, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Trianerías (1919, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Las Verónicas (1919, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La Tiziana (1919, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Los planes de Milagritos (1919)
  • El mal rato (1919, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Faustina (1919)
  • El colmillo de Buda (1919)
  • La razón de la locura (1919)
  • Los amigos del alma (1919, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El condado de Mairena (1919)
  • Pepe Conde o el mentir de las estrellas (1920, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La mujer (1920, con Rafael García Rodríguez)
  • La plancha de la marquesa (1920)
  • Martingalas (1920, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El clima de Pamplona (1920, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Sanjuán y Sampedro (1920)
  • Las hazañas de un pícaro (1920)
  • La cartera del muerto (1920)
  • San Pérez (1920, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El parque de Sevilla (1921, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La hora del reparto (1921, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El ardid (1921)
  • El sinvergüenza en Palacio (1921, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Los planes del abuelo (1921)
  • Dentro de un siglo (1921)
  • La farsa (1921)
  • Tirios y Troyanos (1922, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El número 15 (1922, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El pecado de Agustín (1922)
  • La señorita Ángeles (1922)
  • La encerrona, AKA De lo vivo a lo pintado (1922, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El conflicto de Mercedes (1922)
  • ¡Plancha! (1922, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El Goya (1922, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Los frescos (1922)
  • La pluma verde (1922, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El vaticinio o S.S.S. (1923)
  • El rey nuevo (1923, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Las hijas del rey Lear (1923)
  • Las "cosas" de Gómez (1923, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El filón (1923)
  • Las alas rotas (1923)
  • La mujer de nieve (1923, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La muerte del dragón (1923)
  • Los chatos (1924, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Bartolo tiene una flauta (1924, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Los sabios (1924)
  • La buena suerte (1924)
  • La raya negra (1924)
  • El llanto (1924)
  • La bondad (1925)
  • La tela (1925, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Los campanilleros (1925, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El secreto de Lucrecia (1925)
  • El espanto de Toledo (1925)
  • Lo que Dios dispone (1925)
  • El chanchullo (1925)
  • Los trucos (1925)
  • El sonámbulo (1925, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La cabalgata de los Reyes (1926, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Humo (1926)
  • María Fernández (1926, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La novela de Rosario (1926, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Paco Pinto (1926, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Seguidilla gitana (1926)
  • Poca cosa es un hombre (1926, Rafael López de Harorekin batera)
  • Los extremeños se tocan (1926, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El voto (1927, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Las inyecciones, El doctor Cleofás Uthoff vale más que Voronoff (1927)
  • ¡La caraba! (1927, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • ¡Usted es Ortiz! (1927)
  • Calamar (1927)
  • La mala uva (1927)
  • La Lola (1928)
  • El rajah de Cochín (1928, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La cura (1928, Enrique García Vellosorekin batera)
  • Ali-Gui (1928)
  • El clamor (1928, José Martínez Ruiz (Azorín)ekin batera)
  • ¡Un millón! (1928, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El diluvio (1928, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El alfiler (1929)
  • El sofá, la radio, el peque y la hija de Palomeque (1929, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • ¿Qué tienes en la mirada? (1929, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera]])
  • Pedro Ponce (1929, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • ¡Pégame Luciano! (1929)
  • Los ilustres gañanes (1929, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El cuatrigémino (1929, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Satanelo (1930)
  • La cursilona (1930, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • ¡Adelante señores: pasen ustedes! (1930, con Pedro Pérez Fernández)
  • La perulera (1930, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El padre Alcalde (1930)
  • Una mujer decidida (1930, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La academia (1930, Enrique García Álvarezekin batera)
  • ¡Un!... ¡Dos!... ¡Tres!... ¡La niña para usted! (1930)
  • El alma de corcho (1931, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • ¡Todo para ti! (1931)
  • Mi padre (1931, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El corzo (1931)
  • El drama de Adán (1931)
  • La oca (1931, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Anacleto se divorcia (1932, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Equilibrios (1932). Los pergaminos (1918) lanean oinarrituta
  • ¡No hay no! (1932)
  • ¡Te quiero Pepe! (1932)
  • Jabalí (1932, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera]])
  • Una que no sirve (1932)
  • Bronca en el ocho (1932)
  • El refugio (1933)
  • Trastos viejos (1933, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La voz de su amo (1933, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Los quince millones (1933)
  • El ex... (1933, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • Mi chica (1934, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El escándalo (1934, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La Eme (1934)
  • El rey negro (1934)
  • ¡Soy un sinvergüenza! (1934, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • El gran ciudadano (1935)
  • Papeles (1935, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • ¡¡Cataplum...!! o el hombre que no creía en los milagros (1935)
  • Marcelino fue por vino (1935, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • ¡Sola! (1935)
  • La plasmatoria (1935, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • ¡Zape! (1936, Pedro Pérez Fernández egilearekin batera)
  • La tonta del rizo (1936)
  • Las cuatro paredes, AKA Entre cuatro paredes (1940). Hil ondoren taularatuta.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu