New Orleans

New Orleans; New Orleans; la Nouvelle-Orléans
	Ameriketako Estatu Batuetako hiria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Ameriketako Estatu Batuak
Estatua	Louisiana
Parish of Louisiana	Orleans Parish
Alkatea	LaToya Cantrell (en)
Jatorrizko izena	New Orleans; la Nouvelle-Orléans
Posta kodea	70117
FIPS kodea	22-55000
Geografia
Koordenatuak	29°58′34″N 90°04′42″W / 29.9761°N 90.0783°W
Azalera	906.099114 km²
Altuera	−2 m eta 6 m
Mugakideak	St. Tammany parrokia (Louisiana), Jefferson parrokia (Louisiana), Plaquemines parrokia (Louisiana) eta St. Bernard parrokia (Louisiana)
Demografia
Biztanleria	383.997 (2020, 2020ko apirilaren 1a); −323 (2014)
Dentsitatea	423,79 bizt/km²
Etxebizitzak	154.826
Informazio gehigarria
Sorrera	1718
Telefono aurrizkia	985, 504
Ordu eremua	UTC−06:00
Hiri senidetuak	Caracas, Durban, Innsbruck, Maracaibo, Matsue, Mérida, Pointe-Noire, San Miguel de Tucumán, Tegucigalpa, Rosh HaAyin (en) , Juan-les-Pins, Isola del Liri, Belém (Pará), Resistencia, Batumi, Mérida (udalerria), Cap-Haïtien, Orléans, Rotterdam, Klaipėda, Florentzia, Honolulu eta Zonguldak
	nola.gov

New Orleans^[1] Ameriketako Estatu Batuetako Louisiana estatuko hiriburua eta bertako hiririk handiena da. Izena jaso zuen Filipe II.arengandik, Orleansko Dukea baitzen. Jazz musikaren sorlekutzat hartzen da.

Demografiari dagokionez, % 67 inguru afro-amerikarrak dira; % 28, zuriak; % 3, Erdi Aldeko amerikarak nahiz hegoamerikarrak; % 2, asiarrak; eta % 0,2, jatorrizko amerikarrak. 2005ean, 450.000 biztanle inguru zituen (973/km²), baina Katrina izeneko urakanak urte hartan eragindako hondamendiaren ondoren, populazioak behera egin zuen.

Klima aldatu

Datu klimatikoak (New Orleans)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	17	19	22	26	29	32	33	33	31	27	22	18	26
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	6	8	12	15	19	22	23	23	21	16	11	8	15
Pilatutako prezipitazioa (mm)	149	139	133	128	117	173	157	156	141	77	129	129	1630
Prezipitazio egunak (≥ 0.01 in)	10.5	8.4	8.6	7.2	8.0	11.8	13.9	13.2	10.2	5.9	8.6	9.4	115.7
Eguzki orduak	151.9	163.9	220.1	252.0	279.0	273.0	257.3	251.1	228.0	241.8	171.0	158.1	2647.2
Iturria: http://cdo.ncdc.noaa.gov/climatenormals/clim20/la/166660.pdf NOAA

Historia aldatu

New Orleanseko katedrala.

1718an fundatu zuten Compagnie du Mississippi-ko frantziarrek, La Nouvelle-Orléans izenarekin.
1763an Espainiak bereganatu zuen eta 40 urtez haren kontrolpean egon zen.
1815ean New Orleans-ko nataila gertatu zen, estuatubatuarren eta britainiarren artekoa. Laffite anaien eta haren piraten laguntza ezinbestekoa izan zen Andrew Jacksonen garaipenerako.
2005eko abuztuaren 29an Katrina urakanak astindu zuen hiria eta 1.500 hildako inguru eragin.

Leku interesgarriak aldatu

Frantziar Auzoa (New Orleans) (French Quarter)
Pontchartrain hotel
Magazine Street
Katedrala
Jazz National Historical Park

Kultura aldatu

Jazz musikarekin oso lotutako hiria da, izan ere horri dedikatutako parke tematikoa dute.
Mardi Gras edo "Astearte Inautea"

Neworleanstar ospetsuak aldatu

Louis Armstrong (1901-1971), musikaria.
Tennessee Williams (1911-1983), antzerkigilea.
Truman Capote (1924-1984), idazlea.
Fats Domino (1928-2017), musikaria.
Wynton Marsalis (1961-), musikaria.

Herri eta hiri senidetuak aldatu

New Orleans ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:

Belém (Brasil) Caracas (Venezuela) Combourg (Frantzia)	Durban (Hegoafrika)^[2] Holdfast Bay Hiria (Australia) Innsbruck (Austria)	Isola del Liri (Italia)^[3] Juan-les-Pins (Frantzia) Maracaibo (Venezuela)	Matsue (Japonia) Mérida (Mexiko) Orléans (Frantzia)	Pointe-Noire (Kongoko Errepublika) San Miguel de Tucumán (Argentina) Tegucigalpa (Honduras)