Neuropsikologia

Neuropsikologia funtzio gorenen arteko harremanak eta egitura zerebralak ikasten dituen psikologiaren adarra da.

Neuropsikologiak, neurozientzien alorrean, jokabidearen prozesuen eta burmuinen arteko harremanak aztertzen ditu. Psikologiaren arteko elkargune bat da, eta azken urteetan neurologiak berritutako bulkada jaso du zientzia kognitiboetako (psikologia kognitibo, adimen artifizial, hizkuntzalaritza), zientzia neurobiologikoetako (neuroanatomia neurokimikoko, neurofisiologiako) eta neuroirudi-teknikekiko leherketa teknologikoko garapen hazkorretarako. Neuropsikologoek hartzen duten diagnostiko eta arazo kognitibo, konduktual eta emozional haiek sendatzeko atera ahal dira funtzionamendu arruntari eragiten dioten hainbat prozesutarako.

Zer dira funtzio kognitiboak? aldatu

“Funtzio kognitiboak” terminoei arreta jartzeko, hizkuntza produzitu eta ulertzeko, arazoak ebazteko eta erabakiak hartzeko ahalmena duen prozesu intelektualei buruz aritzen da. Funtzio kognitiboek eduki talde zabala dute eta sartzen dituzten trebetasunak osatzen dituzte :Arreta (ernea, ardaztutako, sostengatutako arreta, kontzentrazioa, etab.)

-Ahozko memoria (bere modalitate desberdinekin: epe luzeko, epe motzeko edo laneko memoriarako, prozedurazko memoriarako, memoria semantikorako, memoria episodikoko, etab. memoria)

-Ikuste-memoria

-Hizkuntza (bere alderdi desberdinetan: fonologikoa, semantikoa, sintaktikoa, morfologikoa, pragmatikoa, baita ere fluidotasuna, prosodia, etab.)

-Hautematea

-Informazioaren prozesatze abiadura

-Arrazoiketa zehatza -Arrazoiketa abstraktua -Funtzio betearazleak (malgutasun kognitiboa, plangintza, monitoretza, arazo-erabakia, etab.)

-Denborazko orientazio espaziala

-Ekitaldi eragilearen antolaketa -Trebetasun akademikoak (irakurketa, idaztea, kalkulua)

Zer pazienteekin tratatzen da Neuropsikologia? aldatu

Neuropsikologoek adin guztietako pertsonekin egiten dute lan, eta gaitz desberdinak pairatzen dituztenekin:

Maiztasun handiagoarekin tratatzen dute arazo neurologikoekin, garezur traumatismoa, istripu baskularra, tumore zerebralak, Alzheimer gaixotasuna, Parkinson gaixotasuna bezala neuroendekapenezko gaixotasunak sar dezaketen eraman handikotara, esklerosi anizkuna, epilepsia, garapenaren patologiak autismoa bezala, etab. Patologia hauek guztiek aldaketa neuropsikologikoekin egin dezakete, profil kognitibo nahiko bereizgarriak aurkeztuz. Bere detekzioak garrantzi handia du tratamendu egokiari aurre egiteko.
Subjektu nagusiek, bere memoria arazoez arduratuta, beste kontsultatzaile talde bat sortzen dute. Kasu hau askotan dira bakarrik hondatze kognitibo arineko presentziara, edo erotasuneko hasierako fasera zahartzearen produktua sistema kognitiboan gertatzen diren, baina beste batzuetan zor dezakeen aldaketa arruntak.
Azken aldian aurkikuntza berrienen artean dago Alzheimer gaixotasunaren diagnostiko goiztiarra, test sentibera eta espezifikoen bitartez egiteko aukera dago, frogatuta dago eraginkortasun terapeutiko handiena dutela (hau, ezin saihestuzko hondatzeko geldotze bat lortzea, da) gaixotasuneko hasierako fasean lortzea dagoenez gero, tratamenduaren aukera handiagoak baimentzen dituen.
Aldaketa kognitiboak ekartzen dituzten gaixotasunetan, diabetesa, hipotiroidismoa, lupusa, bezalako gaixotasunek beste patologia kroniko batzuk daude.
Halaber gaixotasun psikiatriko askok (eskizofrenia, depresioa, gorabehera bipolarra eta gorabehera obsesibo-konpultsiboa bezala) halako funtzio kognitibo batzuk arriskuan jartzen dituzte eta kasu askotan esplorazio neuropsikologikoa behar dute. Bereziki da azken patologia-talde honetan tokira, eskizofrenia bezala gorabehera klasikoetaranzko begirada aldaketa eta gorabehera bipolarra proposatuz, Neuropsikologiak azken denboretan adibidez gehiago aurrera egin duen. Eskizofreniara funtzio betearazleetan, arretan, eta ezagutza sozialean defizitarekin, patologiak tratamenduaren aukerari eta paziente hauen bizi-kalitateari egiten dieneko aldaketa guztia ekartzen duen bezala ulertzea.

Neuropsikologo ospetsuak aldatu

Kanpo-estekak aldatu

Datuak: Q3872
Multimedia: Neuropsychology / Q3872